«Η ελληνική φυλή γεννήθηκε ευνοημένη με μια γλώσσα εύηχη, γεμάτη μουσικότητα»

«Η ελληνική φυλή γεννήθηκε ευνοημένη με μια γλώσσα εύηχη, γεμάτη μουσικότητα»

ή

«Τη Γλώσσα μου έδωσαν Ελληνική...» (2)

Επειδή η τοποθέτηση του Κύπριου ευρωβουλευτή κ. Ματσάκη σχετικά με την απλοποίηση - κακοποίηση της ελληνικής γλώσσας (ποιόν βολεύει αυτό άραγε;) ξεσήκωσε θύελλα αντίδράσεων, αναδημοσιεύω ένα άρθρο από την έγκριτη εφημερίδα "Σημερινή" της Κύπρου, προκειμένου ο σεβαστός εκπρόσωπος του ελληνισμού στο Ευρωκοινοβούλιο να προβληματιστεί...

Το εντυπωσιακό άρθρο με τίτλο: «Τη Γλώσσα μου έδωσαν Ελληνική...», της Μαρίνας Χρυσοστόμου, δημοσιεύτηκε στις 13 Ιανουαρίου 2008.

«Όταν κάποτε φύγω από τούτο το φως θα ελιχθώ προς τα πάνω όπως ένα ποταμά κι που μουρμουρίζει. Κι αν τυχόν κάπου ανάμεσα στους γαλάζιους διαδρόμους συναντήσω αγγέλους, θα τους μιλήσω Ελληνικά, επειδή δε γνωρίζουνε γλώσσες, μιλάνε μεταξύ τους με μουσική!».Ν. Βρεττάκος

Γεννηθήκαμε Έλληνες κι έχουμε το προνόμιο να μιλάμε αυτήν τη γλώσσα των αγγέλων. Μια γλώσσα που μιλιέται εδώ και 4.000 χρόνια αδιάκοπα. Μιλάμε τη γλώσσα στην οποία πρωτοτραγούδησε ο Όμηρος. Τη γλώσσα στην οποία έγραψε ο Πλάτωνας, ο Ισοκράτης, ο Ηρόδοτος κι ο Θουκυδίδης, στην οποία μίλησε ο Περικλής, ο Σωκράτης, ο Μ. Αλέξανδρος. Τη γλώσσα που χρησιμοποίησε ο Άγ. Ι. ο Χρυσόστομος, ο Ρήγας, ο Σολωμός.Δυστυχώς, όμως, στις μέρες μας έχουμε την τάση να μη θεωρούμε προνόμιο το γεγονός αυτό, αλλά, αντιθέτως, υποτιμούμε τη γλώσσα μας ως ένα απλό όργανο επικοινωνίας. Όμως, «η γλώσσα δεν είναι απλό εργαλείο (όπως τη θέλουν μερικοί τεχνοκράτες γλωσσολόγοι, επικοινωνιολόγοι και πληροφορικοί), αλλά καθοριστικό συστατικό της προσωπικότητας του ατόμου και της φυσιογνωμίας ενός λαού, δηλαδή “υπαρξιακό” στοιχείο». (Γ. Μπαμπινιώτης).Μέσα στη γλώσσα κρύβεται ολάκερος ο πολιτισμός και η παράδοση ενός λαού, «απεικονίζονται στοιχεία από την ιστορία, τη σκέψη, τη νοοτροπία, την καλλιέργεια και τον πολιτισμό του» (Γ. Μπαμπινιώτης). Η γλώσσα μας είναι το «είναι» μας.Είναι κάτι ζωντανό και ζωτικό, που μεταβάλλεται όπως κάθε ζωντανός οργανισμός με την πάροδο του χρόνου, χωρίς όμως να αλλάζει καθοριστικά, φέροντας μέσα στους αιώνες από την εποχή του Ομήρου τόσα πολλά και τόσο πλούσια, απέραντα και μεστά στοιχεία. Από την εποχή του Ομήρου «μιλούμε, ανασαίνουμε και τραγουδούμε με την ίδια γλώσσα» (Γ. Σεφέρης). Την Ενιαία Ελληνική Γλώσσα, όπως λέει κι ο Ελύτης.

Φάσεις

Γιατί η γλώσσα μας είναι μία. Η Ελληνική. Η Αρχαία, Μεσαιωνική, Νέα, είναι απλώς φάσεις της ίδιας γλώσσας που μέσα στο χρόνο μεταβλήθηκε φυσιολογικά.«Το να λέει ο Έλληνας ποιητής, ακόμα και σήμερα, ο ουρανός, η θάλασσα, ο ήλιος, η σελήνη, ο άνεμος, όπως το έλεγαν η Σαπφώ και ο Αρχίλοχος, δεν είναι μικρό πράγμα. Είναι πολύ σπουδαίο. Επικοινωνούμε κάθε στιγμή μιλώντας με τις ρίζες μας, που βρίσκονται εκεί στα Αρχαία» (Ελύτης). «Ανήκω σε μια χώρα μικρή. Ένα πέτρινο ακρωτήρι στη Μεσόγειο, που δεν έχει άλλο αγαθό παρά τον αγώνα του λαού, τη θάλασσα και το φως του ήλιου. Είναι μικρός ο τόπος μας αλλά η παράδοσή του είναι τεράστια και το πράγμα που τη χαρακτηρίζει είναι ότι μας δόθηκε χωρίς διακοπή. Η ελληνική γλώσσα δεν έπαψε ποτέ της να μιλιέται» (Γ. Σεφέρης).Η γλώσσα μας είναι η εθνική ταυτότητά μας. Γι’ αυτό ακριβώς, όσοι προσπάθησαν να μας υποδουλώσουν, τη γλώσσα μας προσπάθησαν να μας αφαιρέσουν και να αλλοιώσουν. Πρόσφατο παράδειγμα η αγγλοκρατία στην Κύπρο, όπου στα σχολεία είχε επιβληθεί η αγγλική γλώσσα. Διαβάζουμε σε εφημεριδούλα των νέων της εποχής: «Μακριά από τα ελληνικά μας σχολεία η βάρβαρη γλώσσα των Άγγλων, η γλώσσα των κατακτητών μας! Η ψυχή μας είναι μέχρι τα βάθη της ελληνική. Σ’ αυτή την ελληνική ψυχή, μόνο η ελληνική παιδεία θα δώσει τη μόρφωση που της ταιριάζει» (Άλκιμος Νεολαία).Όπως είχε πει ο Κοσμάς ο Αιτωλός στις «Διδαχές» του, η γλώσσα και η θρησκεία είναι αυτά που χαρακτηρίζουν την πατρίδα και χωρίς αυτά το έθνος καταστρέφεται, γι’ αυτό και οι Άγγλοι, θέλοντας να αφελληνίσουν τον ελληνικό πληθυσμό της Κύπρου, προσπαθούσαν να επιβάλλουν τη γλώσσα τους (επιτιθέμενοι ταυτοχρόνως εναντίον της ορθόδοξης Εκκλησίας του νησιού).

Αντικατάσταση

Σήμερα, μη συνειδητοποιώντας ούτε την αξία της γλώσσας μας (αλλά ούτε και το πόσο μπορεί να μας επηρεάσει η αντικατάσταση στοιχείων της δικιάς μας γλώσσας με στοιχεία άλλων γλωσσών), αναμιγνύουμε στις κουβέντες μας λέξεις και φράσεις αλλόκοτες, παρμένες από ξένες γλώσσες, άλλοτε γιατί θέλουμε να επιδείξουμε τις γνώσεις μας, άλλοτε από σύμπλεγμα κατωτερότητας (πού πήγε η αυτοεκτίμησή μας;) και άλλοτε γιατί έχουμε καταδεχτεί να μπουν στη γλώσσα μας, αντικαθιστώντας τις δικές μας μουσικές λέξεις ή ως αντιδάνεια. Φτάσαμε στο σημείο να μας «βγαίνει πιο εύκολα» το να χρησιμοποιούμε λατινικούς χαρακτήρες για να γράψουμε!«Μα τι γυρεύουν οι ψυχές μας πάνω σε καταστρώματα καταλυμένων καραβιών, μουρμουρίζοντας σπασμένες σκέψεις από ξένες γλώσσες;», αναρωτιέται ο Γ. Σεφέρης, ενώ ο ποιητής Κ. Μόντης λέει πως: «Δεν κατανοήσαμε πόσο εύθραυστα είναι (τα Ελληνικά) και τσαλαβουτάμε ελεύθερα».Με πόνο γράφει, επίσης, ο Ελύτης: «Φωνάζω Ελληνικά κι ούτε που μου αποκρίνεται κανένας. Είναι που πλέον δε νογάει κανένας τι πάει να πει αντανάκλαση μεσημεριού πώς κι από πού ακουμπάει το ωμέγα στο άλφα, ποιος εν τέλει αποσυνδέει το χρόνο».Το να μη σεβόμαστε, όμως, τη γλώσσα μας, δεν είναι απλό. Γιατί συγχρόνως δεν σεβόμαστε ούτε την παράδοση, τον πολιτισμό μας, ακόμα και την πατρίδα μας. Αφού, όπως ισχυρίστηκε ο Γ. Ψυχάρης, «...Γλώσσα και Πατρίδα είναι το ίδιο. Να πολεμά κανείς για την πατρίδα του ή για την εθνική τη γλώσσα, ένας είναι ο αγώνας. Πάντα αμύνεται περί πάτρης...».Και συμφωνεί ο Ν. Καζαντζάκης: «η γλώσσα είναι πατρίδα».Γι’ αυτό ακριβώς οφείλουμε να διαφυλάξουμε τη γλώσσα μας ως κόρην οφθαλμού. Γιατί «Η γλώσσα μας είναι ο κόσμος μας» (Wittgenstein).Οι ξένοι αναγνώρισαν την αξία της γλώσσας αυτής, για την οποία εμείς αδιαφορούμε, τη θαύμασαν, τη μελέτησαν και συνεχίζουν να τη μελετούν με πάθος, και με κάποια ζήλια θα έλεγε κανείς, που όσο κι αν προσπαθήσουν δεν θα καταφέρουν ποτέ να διεισδύσουν σ’ αυτήν όπως οι φυσικοί ομιλητές. «Η ελληνική φυλή γεννήθηκε ευνοημένη με μια γλώσσα εύηχη, γεμάτη μουσικότητα» (Οράτιος). «Ουδέποτε σφυρηλατήθηκε ωραιότερο εργαλείο για να εκφραστεί η ανθρώπινη σκέψη» (J. Vandryes, Πρύτανις της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου των Παρισίων).

Παρούσα στην επιστήμη και στην πολιτική

Η ελληνική γλώσσα είναι παρούσα όχι μόνο στο λεξιλόγιο όλων των ευρωπαϊκών γλωσσών, αλλά και σε σύνθετες και απαιτητικές μορφές επικοινωνίας, όπως η επιστήμη και ο πολιτικός λόγος. Έτσι, «Η γνώση της Ελληνικής είναι απαραίτητο θεμέλιο υψηλής πολιτιστικής καλλιέργειας» γράφει η Μαριάνα Μακ Ντόναλντ. «Οφείλω χάριτας στη Θεία Πρόνοια, διότι ευδόκησε να διδαχθώ τα αρχαία Ελληνικά, που με βοήθησαν να διεισδύσω βαθύτερα στο νόημα των θετικών επιστημών», Max Von Laye (βραβείο Νόμπελ Φυσικής).Κι εμείς, μένουμε ασυγκίνητοι μπροστά στο θησαυρό, χωρίς να τον εκτιμάμε.«Πολύ δε θέλει ο Έλληνας να χάσει τη λαλιά του και να γένει μισέλληνας από την αμυαλιά του»Ν. Γκάτσος

Αν σήμερα κάποιοι επιτήδειοι θέλουν να υποτάξουν τον Ελληνισμό απομακρύνοντάς τον από τις ρίζες του, με τις οποίες εδώ και χιλιετίες τον συνδέει η γλώσσα του, εμείς πρέπει να αντισταθούμε. Όχι μόνο γιατί προσπαθούν να μας εξαφανίσουν (γιατί άραγε;), αλλά γιατί αξίζει να αγωνίζεται κανείς για κάτι τόσο ωραίο και σημαντικό, τόσο ανθεκτικό στο παμφάγο πέρασμα του χρόνου.Άλλωστε, σε κάθε άνθρωπο, «του μένει μόνο στη ζωή μια γλώσσα, μια πατρίδα… η πρώτη του παρηγοριά και η στερνή του ελπίδα...» (Ν. Γκάτσος).

Συγχαρητήρια κα Χρυσοστόμου!