Κυριακή 8 Μαρτίου 2015

Δεν έπεισαν τα επιχειρήματα Καμπούρογλου

του Γιώργου Ροδάκογλου

Μπορεί η ανασκαφή της Αμφίπολης να έκλεψε την παράσταση στην τελευταία μέρα του 28ου Επιστημονικού Αρχαιολογικού Συνεδρίου στη Θεσσαλονίκη, αλλά δεν μπορούμε να πούμε το ίδιο για τον «πρωταγωνιστή» της ημέρας Ευάγγελο Καμπούρογλου.

Οι προσδοκίες που καλλιέργησε με δηλώσεις του σε εφημερίδες και site περί ανατροπής των δεδομένων, φαίνεται πως δεν έπεισαν την επιστημονική κοινότητα.
Ο γεωλόγος αγνόησε στην ομιλία του ένα βασικό στοιχείο. Ότι πριν από δυο χρόνια έγινε η ταύτιση του λέοντα της Αμφίπολης και των μαρμάρων με τον αναλημματικό τοίχο στο λόφο Καστά, και ότι η απόδειξη αυτή αποτελούσε το κίνητρο για το ξεκίνημα των αρχαιολογικών ερευνών.
Στο 28ο ΕΑΣ ίσως η παρουσία της διεπιστημονικής ομάδας, έδινε διευκρινήσεις στην αντιπαράθεση απόψεων που προέκυψε ξαφνικά, αλλά όλοι αντιλαμβάνονται ότι η μελέτη των ανασκαφικών δεδομένων απαιτεί χρόνο και αυτό δεν ήταν εφικτό να γίνει σε διάστημα δυο μόλις μηνών από την ημέρα που έκλεισε η ανασκαφή.
Τις ανακοινώσεις του κυρίου Καμπούρογλου παρακολούθησαν προσεκτικά οι αρχαιολόγοι, αλλά σε μια δεύτερη σκέψη οι περισσότεροι προβληματίστηκαν για την αιφνίδια διαφοροποίηση του από την ανασκαφική ομάδα, κάτι που δεν θα ήθελαν να συμβεί σε μια δική τους ανασκαφή.
Ο γεωλόγος απέδωσε τη διάσπαση του από την ομάδα της Κατερίνας Περιστέρη σε διοικητικούς λόγους. «Εγώ θεωρώ ότι η δικιά μου έρευνα βοηθάει την κυρία Περιστέρη» δήλωσε απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων.
Λίγο πριν ξεκινήσει η θεματική ενότητα στην οποία θα μιλούσε, τα μέλη της οργανωτικής επιτροπής τον προέτρεψαν να περιοριστεί μόνο στο ερευνητικό πλαίσιο της ομιλία του και τίποτα περισσότερο. Λίγο νωρίτερα ο κύριος Καμπούρογλου ζήτησε από τον Πρόεδρο της οργανωτικής επιτροπής να παρουσιάσει κατά την έναρξη της ομιλίας του δύο έγγραφα. Το ένα αφορούσε την έγκλιση του από την Εφορία Αρχαιοτήτων Σερρών να μην παρουσιάσει μεμονωμένα τα αποτελέσματα της μελέτης του και το δεύτερο έγγραφο ήταν από το υπουργείο Πολιτισμού που δεν του απαγόρευε να κάνει την παρουσίαση αυτή. Σε πηγαδάκι συζήτησης παρουσία άλλων, ο καθηγητής αρχαιολογίας Μιχάλης Τιβέριος ήταν κάθετος «Άσχετα εάν συμφωνώ ή διαφωνώ με το περιεχόμενο της έρευνα σας και άσχετα αν συμφωνώ ή διαφωνώ με την παρουσία σας εδώ, θα περιοριστείτε μόνο στο επιστημονικό μέρος. Δεν είναι ηθικό εν απουσία των επιστημόνων της ανασκαφής να υπονοηθούν μομφές. Θα μας ανακοινώσετε δεδομένα που προκύπτουν από τη δική σας ερευνητική εργασία». Λίγο πριν ανέβει στο βήμα ακλούθησε η φιλική συμβουλή και από τον συντονιστή της συζήτησης ώστε να τηρηθεί αυστηρά το πλαίσιο μέσα στο οποίο διεξάγονται οι επιστημονικές ανακοινώσεις.


Ο κύριος Καμπούρογλου δυο μήνες μετά την ολοκλήρωση της ανασκαφής, διαφοροποιείται σε τρία σημεία από τα μέλη της διεπιστημονικής ομάδας. Αμφισβητεί ευθέως την επιστημονική μελέτη του αρχιτέκτονας Μιχάλη Λεφαντζή που τοποθετεί το λέοντα της Αμφίπολης στη κορυφή του λόφου. Επιχειρηματολογεί προς αντίθετη κατεύθυνση με γνώμονα το συνολικό βάρος του υποθεμέλιου βάθρου με το λέοντα πάνω, που το υπολογίζει για περισσότερους από 1.500 τόνους και σύμφωνα με τα όσα υποστηρίζει δεν θα μπορούσε να το σηκώσει. «Εδώ αυτό δε σηκώνει ούτε 500 κιλά εάν ανεβούμε πάνω σε αυτό τρεις άνθρωποι θα σπάσει». Άφησε παράλληλα αιχμές για την ανεύρεση κομματιού του λέοντα που εντοπίστηκε κατά την διάρκεια της ανασκαφής «εγώ δεν μίλησα ποτέ για κομμάτι του λιονταριού αν βρέθηκε ή εάν δεν βρέθηκε. Γι αυτό ρωτείστε την κυρία Περιστέρη. Εγώ δεν είδα μέχρι σήμερα κάτι τέτοιο».
Ο κύριος Τιβέριος κατά την διάρκεια της συζήτησης εξέφρασε την άποψη «Δεν έχω πειστεί από τον ισχυρισμό σας. Αντίθετα έχω πειστεί από τον κύριο Λεφαντζή ότι αυτό το βάθρο ίσως φιλοξενούσε τον λέοντα. Ο αείμνηστος Λαζαρίδης υποστήριξε ότι αυτό το βάθρο είναι στο ανώτατο σημείο του λόφου και ήταν συμπαγής. Η φωτογραφία που δείξατε είναι από τα μπάζα του Λαζαρίδη. Γι αυτό σας λέω γιατί δεν έχω πειστεί»
Ο κύριος Καμπούρογλου διαφοροποιήθηκε και σε ότι αφορά την κατασκευή του τάφου, επιμένοντας ότι είναι μεταγενέστερος του μνημείου. «Εγώ υποστηρίζω ότι πρώτα έγινε το μνημείο. Έγινε το δάπεδο και κάποια στιγμή καταστράφηκε τμήμα του δαπέδου και στη συνέχεια έγινε μέσα ο τάφος. Το όρυγμα και ο κιβωτιόσχημος τάφος είναι μεταγενέστερα. Άλλωστε έχουμε ως παράδειγμα τον διπλανό μακεδονικό τάφο 3 που ανάσκαψε ο Λαζαρίδης και έχει προθάλαμο,νεκρικό θάλαμο και δάπεδο που είναι ψηφιδωτό».
Αντίθετη άποψη με τον ισχυρό του γεωλόγου εξέφρασε ο αρχαιολόγος Παύλος Χρυσοστόμου πρώην προϊστάμενος της Εφορίας Αρχαιοτήτων Πέλλας «Από τη στιγμή που έχουμε στον προθάλαμο το ψηφιδωτό δάπεδο, δεν θα μπορούσε να μεταφερθεί οικοδομικό υλικό για να γίνει άλλος θάλαμος και ο τάφος. Δεν υπάρχει τρόπος».
Ο κύριος Καμπούρογλου υποστήριξε παράλληλα ότι ο λόφος είναι εξ ολοκλήρου φυσικός «Είναι φυσικός και δεν είναι τύμβος. Η στρωματογραφία ακολουθεί ορισμένους νόμους της βαρύτητας και η φυσική απόθεση έχει μια γεωμετρία».
Για το σημείο αυτό, προέβαλε τις ενστάσεις του ο Γρηγόρης Τσόκας που έχει επιφορτιστεί με το βάρος των ηλεκτρικών τομογραφιών του λόφου Καστά. «Θεωρώ ότι όλα αυτά τα στοιχεία του συναδέλφου είναι προκαταρτικά .Περιμένουμε τις σαράντα γεωτρήσεις που θα γίνουν για να προσθέσουν πάρα πολλά στοιχεία σχετικά με το λόφο. Οι γεωφυσικές μελέτες δείχνουν ότι το μεγαλύτερο μέρος ήταν φυσικό, όχι όμως ολόκληρος. Είναι πολύ νωρίς να έχουμε συνολική εικόνα».
Το λόγο κατά τη διάρκεια της συζήτησης πήρε και ο καθηγητής του τμήματος Γεωλογίας Σπύρος Παυλίδης «Καλό είναι τα στοιχεία αυτά που έχετε να μας τα δώσετε ώστε να μας βοηθήσουν να συνεχίσουμε και να τα συγκρίνουμε με την περαιτέρω έρευνα που αναλάβαμε ως εκπρόσωποι του ΑΠΘ».
Εντύπωση πάντως προκαλεί το γεγονός ότι οι ανακοινώσεις Καμπούρογλου έβαλαν ευθέος εναντίον του αρχιτέκτονα Μιχάλη Λεφαντζή κάτι που ερμηνεύεται ποικιλοτρόπως. Το μέγα ερώτημα όμως που πλανάται είναι γιατί όλα αυτά γίνονται τη δεδομένη στιγμή και εάν υποκρύπτουν σκοπιμότητες;
Από την πρώτη στιγμή πάντως ο Μιχάλης Λεφαντζής ολοκληρώνοντας την μελέτη του υποστήριξε:
«Όλα τα μέλη του περιβόλου είναι της ίδιας τεχνοτροπίας με το λιοντάρι. O τύμβος στον λόφο Καστά φέρει στην κορυφή του μία τετράπλευρη κτιστή κατασκευή (9,95 Χ 9,95 Χ 5,30 μέτρα), η οποία αρχικώς είχε θεωρηθεί από τον πρώτο ανασκαφέα Δημήτρη Λαζαρίδη ως ταφικό σήμα. Στην πραγματικότητα πρόκειται για το θεμέλιο του βάθρου επάνω στο οποίο βρισκόταν ο Λέων της Αμφίπολης ο Λέοντας, έχει ύψος 5,30 μέτρα και συνολικά με το βάθρο 15,84. Είχε δημιουργηθεί με οπτική διάρθρωση, έτσι ώστε να είναι ορατός από απόσταση 100 μέτρων και ύψος 30»
H επικεφαλής της ανασκαφής Κατερίνα Περιστέρη δηλώνει ότι όσα παρουσίασε o πρώην συνεργάτης της, αποτελούν ερευνητικό πεδίο άλλων συναδέλφων του. «Το λιοντάρι και η ολοκλήρωση των γεωλογικών ερευνών την έχουν αναλάβει άλλοι επιστήμονες. Όλες αυτές τις απαντήσεις που θέλει, θα τις δώσει ο επικεφαλής των ερευνών Γρηγόρης Τσόκας και η συνολική μελέτη μας. Δεν πήγαμε στο αρχαιολογικό συνέδριο γιατί δεν ήμασταν έτοιμοι. Η μελέτη ενός τέτοιου τάφου θέλει πολύ δουλειά από ολόκληρη την ομάδα. Έχουμε σπουδαία στοιχεία που θα τα παρουσιάσουμε την κατάλληλη στιγμή » δήλωσε στον τηλεοπτικό σταθμό ΔΙΚΤΥΟ.
Το θέμα Καμπούρογλου τέθηκε και στον αναπληρωτή υπουργό Πολιτισμού Νίκο Ξυδάκη ο οποίος κράτησε αποστάσεις όταν ρωτήθηκε σχετικά σε συνέντευξη που παραχώρησε στo ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΤV «Δεν σχολιάζω δημοσιεύματα. Ο κύριος Καμπούρογλου ότι έχει να πει θα το πει στο συνέδριο. Θα επισκεφτώ πολύ σύντομα την Αμφίπολη και στόχο έχουμε να αναδείξουμε το μνημείο ώστε να γίνει διαθέσιμο στο κοινό. Αυτή είναι η προτεραιότητα μας».
Την ενότητα των θεμάτων της Αμφίπολης στο 28ο ΕΑΣ παρακολουθούσαν με πολύ ενδιαφέρον οι αρχαιολόγοι και το κοινό. Έφυγαν όμως όλοι με την εικόνα μιας αποσπασματικής ενημέρωσης. Οι αναφορές στο όνομα της Κατερίνας Περιστέρη και του Μιχάλη Λεφαντζή ήταν πολύ συχνές, ωστόσο όλοι γνωρίζουν ότι μελετούν τα στοιχεία της ανασκαφής προκειμένου να τα παρουσιάσουν εμπεριστατωμένα το 2016.

(Πηγή: thousandnews.gr)

Σάββατο 7 Μαρτίου 2015

Περιστέρη για Αμφίπολη: Μήπως σας βομβαρδίσαμε με πολλά δελτία τύπου; (ΒΙΝΤΕΟ)

Την πρώτη της τηλεοπτική συνέντευξη μετά την ανακοίνωση πως στο λόφο Καστά βρέθηκαν πέντε σκελετοί παραχώρησε στον τηλεοπτικό σταθμό «ΔΙΚΤΥΟ» η αρχαιολόγος Κατερίνα Περιστέρη...

«Ένιωσα ότι η πολιτική ηγεσία τιμά την ανασκαφή μας και μάλιστα ο ίδιος ο πρωθυπουργός» αναφέρει μεταξύ άλλων η κ. Περιστέρη, μιλώντας στην εκπομπή «Ανοιχτή Γραμμή» με τη Λία Μαυρίδου. Η αρχαιολόγος σχολιάζει πως κατά τις ανασκαφικές εργασίες η μια έκπληξη ερχόταν μετά την άλλη. Λέει πως η ομάδα της κατά τη διάρκεια των εργασιών δούλευε από τις 6 το πρωί έως αργά το βράδυ.

«Όσες κομματικές και πολιτικές διαφορές να υπάρχουν σε μια Δημοκρατία, νομίζω ότι στον τομέα της αρχαιολογίας είναι ένα θέμα που όλοι το σέβονται» συμπληρώνει.

Υπερασπίστηκε της απόφασης της πολιτικής ηγεσίας και της ίδια να δίνονται τα ευρήματα στη δημοσιότητα, ωστόσο διερωτάται: «Ίσως σας βομβαρδίσαμε με πολλά δελτία τύπου»;

Τέλος, για το ...αντάρτικο Καμπούρογλου σχολιάζει τα εξής: «Δεν ξέρω γιατί αντέδρασε ένα ποσοστό συναδέλφων. Χαίρομαι όταν υπάρχει ένα ωραίο αποτέλεσμα» σημειώνει, ενώ για τις επιθέσεις που δέχτηκε λέει: «Πάντα μια σημαντική έρευνα έχει και τους εχθρούς και τους φίλους».

Για να δείτε το βίντεο κάντε κλικ εδώ.

(Πηγή: serraikanea.gr)

Γεωσκόπηση στην Ανακτορούπολη, στη Ν. Πέραμο

ΜΕ ΜΙΑ ΜΕΘΟΔΟ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΑΜΦΙΠΟΛΗ

Μάλιστα η Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων που εδρεύει στην Καβάλα, ζήτησε την συνδρομή του διαπρεπούς καθηγητή Γρηγόρη Τσόκα

Μπροστά σε μια νέα ανασκαφική πρόκληση βρίσκονται τα στελέχη της ΙΗ’ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, που εδρεύει στην Καβάλα, μια και σχεδιάζει την πραγματοποίηση γεωσκόπησης στην Ανακτορούπολη της Νέας Περάμου! Οι αρχαιολόγοι έχουν σαφείς ενδείξεις για την ύπαρξη αξιόλογων αρχαιοτήτων στο υπέδαφος της Ανακτορούπολης, με σημαντικότερο όλων να φαίνεται πως είναι ο επισκοπικός ναός του οικισμού του κάστρου. Αυτό σε συνδυασμό με μια σειρά από κατοικίες, διάφορα κτίρια και στρατώνες, που είναι πιθανόν να υπάρχουν εκεί, έκαναν τους αρχαιολόγους να θεωρούν επιβεβλημένη την χρησιμοποίηση της πρωτοποριακής μεθόδου της γεωσκόπησης, η οποία εφαρμόστηκε για πρώτη φορά από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Μάλιστα η γεωσκόπηση έφερε θαυμαστά αποτελέσματα και στις πολυσυζητημένες ανασκαφές του λόφου Καστά στην Αμφίπολη.

Ιδιαιτέρως αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι για την γεωσκόπηση στην Ανακτορούπολη της Νέας Περάμου, ζητήθηκε η συνδρομή του διακεκριμένου καθηγητή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Γρηγόρη Τσόκα, και γι’ αυτό λεπτομέρειες έδωσε στο «Χ» η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Καβάλας, Σταυρούλα Δαδάκη, η οποία μεταξύ άλλων ανέφερε πως «δεν έχουμε πολλά στοιχεία για βυζαντινά κάστρα, αφού σε πολλές πόλεις συνεχίστηκε ο βίος μέσα σε αυτά, είτε στη μεταγενέστερη, είτε στη νεότερη εποχή. Πρέπει να μελετηθεί η δομή ενός κάστρου και πρόκειται για μια σημαντική έρευνα».

Η κ. Δαδάκη, επεσήμανε ότι η σύμβαση με τον κ. Τσόκα θα υπογραφεί μέσα στις επόμενες ημέρες, με τη γεωσκοπική μελέτη να διαρκεί περίπου δύο εβδομάδες, ενώ τα αποτελέσματα θα παρουσιαστούν στα τέλη Μαρτίου.

Αναφορικά με τις υπόλοιπες εργασίες στην Ανακτορούπολη, αυτές συνεχίζονται κανονικά, με την προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Καβάλας να σημειώνει πως: «Έχουν τελειώσει η δυτική και βόρεια πλευρά του Κάστρου. Αυτή τη στιγμή δουλεύουμε στην ανατολική πλευρά και μέσα στον επόμενο μήνα θα περάσουμε στη νότια πλευρά, ώστε να ολοκληρωθούν οι εργασίες αναστύλωσης του οχυρωματικού περιβόλου. Έπειτα, θα απομένουν οι εργασίες διαμόρφωσης στο εσωτερικό του αρχαιολογικού χώρου».

(Πηγή: xronometro.com)

Αμφίπολης: Τι «έβλεπε» ο αρχαιολόγος Δημήτρης Λαζαρίδης στο λόφο Καστά;

Τι αποκαλύπτουν τα κείμενα που έχει αφήσει και στα οποία μιλάει για μεγάλο ταφικό μνημείο ή πολλούς τάφους στον τύμβο Καστά



Φούντωσε και πάλι η αντιπαράθεση των αρχαιολόγων και των συναφών με την ανασκαφή ειδικοτήτων τις τελευταίες ημέρες με αφορμή, αφενός την συνέντευξη της αρχαιολόγου και εφόρου Σερρών Κατερίνας Περιστέρη στην REAL NEWS και αφετέρου με τις δηλώσεις του Ευάγγελου Καμπούρογλου ο οποίος είναι διευθυντής Αρχαιολογικών Έργων-Μελετών Γεωλογίας και Παλαιολογίας της Εφορείας Παλαιοανθρωπολογίας-Σπηλαιολογίας και ο οποίος φαίνεται να έχει ξεκινήσει «πόλεμο» με την επικεφαλής των ανασκαφών στην Αμφίπολη, τόσο με τις δηλώσεις του στα ΜΜΕ, όσο και με την αυριανή εισήγησή του για τα ιζήματα της ανασκαφής στην 28η Επιστημονική Συνάντηση για το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη.

Ωστόσο, πίσω από την νέα θύελλα που έχει ξεσηκώσει η ανασκαφή της Αμφίπολης, με τις κόντρες των επιστημόνων, υπάρχουν αυτά καθ’ αυτά τα ευρήματα, τα οποία βρίσκονται εκεί για να τα μελετήσουν όλοι οι εμπλεκόμενοι, με πρώτη την κ. Περιστέρη, ώστε να διατυπώσουν ένα «αφήγημα» που να συνθέτει όλα αυτά τα διάσπαρτα στοιχεία που υπάρχουν και να καταλήγει σε ένα συμπέρασμα. Για ποια σύνθεση των στοιχείων όμως μπορούμε να μιλάμε, όταν οι βολές δεν έρχονται μόνο απ’ έξω αλλά και από το εσωτερικό της επιστημονικής ομάδας, από την οποία απουσιάζουν οι συνθήκες για συλλογική εργασία;




Η κ. Περιστέρη στις μέχρι τώρα δηλώσεις της, προσπαθεί να παρουσιάζει ως αποτέλεσμα του δικού της κόπου, φροντίδας και επιμονής τα όσα σημαντικά έχουν αποκαλυφθεί στον λόφο Καστά. Λησμονεί όμως – και γι’ αυτό είναι αναγκαίο να το υπενθυμίσουμε – ότι η δική της εργασία από το 2010 και μετά έρχεται να προστεθεί σε παλαιότερες εργασίες και μελέτες, ξεκινώντας αρχικά από τον έφορο Καβάλας Δημήτρη Λαζαρίδη και φτάνοντας μέχρι την επίσης έφορο Καβάλας Χαίδω Κουκούλη.

Ευτυχώς, υπάρχουν τα γραπτά ντοκουμέντα του αρχαιολόγου Λαζαρίδη, που δεν μπορεί να τα προσπεράσει κανείς αν θέλει να ασχοληθεί με την Αμφίπολη, μπορεί να υπάρχουν σε ορισμένα αστοχίες ή λάθη, λόγω της μερικότητας της εικόνας που μπόρεσε να διαμορφώσει, ωστόσο σε κάθε περίπτωση αποδείχθηκε ότι είναι ένας πολύ καλός οδηγός για κάθε επόμενο ερευνητή.

Τι πίστευε για τον λόφο Καστά

Κυκλοφορούν πάρα πολλές ιστορίες για το πώς έβλεπε ο Δημήτρης Λαζαρίδης τον λόφο Καστά, τόσες που κάπου μπλέκονται με τους λαϊκούς θρύλους της περιοχής, με αποτέλεσμα να μην ξεχωρίζει η αλήθεια από την υπερβολή. Που βρίσκεται η αλήθεια; Φυσικά στα γραπτά που άφησε, από το πέρασμα του από την Αμφίπολη, ο Δημήτρης Λαζαρίδης.

Από την δεκαετία του ’60, ο Δημήτρης Λαζαρίδης ξεκίνησε ανασκαφή και δοκιμαστικές τομές στον λόφο Καστά. Μάλιστα στο τεύχος ΧΡΟΝΙΚΟ ΑΝΑΣΚΑΦΩΝ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ ΤΟ 1965 αναφέρεται ότι έγιναν δύο τομές στον λόφο Καστά, όπου εντοπίστηκε ο τοίχος από πορόλιθο.
Μεταφέρουμε αυτούσιο του κείμενο, το οποίο δημοσιεύθηκε το 1965: «2) Στην τοποθεσία με την ονομασία Κάστα, δίπλα στον λόφο 133, επάνω στο λόφο που εξερευνήθηκε πέρσι έγιναν 2 τομές των 10μ μήκος η κάθε μία, πηγαίνοντας από την περιφέρεια προς το κέντρο: Τομή Α στην Δυτική πλευρά και τομή Β στην Βόρεια πλευρά. Από τις τομές φάνηκε ότι πρόκειται για ένα πολύ μεγάλο τεχνητό χωμάτινο τύμβο με  στρώσεις από λεπτή άμμο σε στρώματα. Στα χώματα βρέθηκε μια μεγάλη ποσότητα από θαλασσινά κοχύλια, θραύσματα αγγείων, τμήματα κεραμικής και βότσαλα από το ποτάμι.
Στην Ανατολική μεριά της τομής Β, στα 5,80μ από την περιφέρεια του τύμβου, σε ένα βάθος 1,60μ, βρέθηκαν, ένας τάφος κάτω από πλάκες: μερικά υπόλοιπα από οστά και τεμάχια από σιδερένιο αντικείμενο, ίσως ενός μαχαιριού, ένα πετράδι από κολιέ και μια λεπίδα χαλκού.
Ανάμεσα στα θραύσματα που βρέθηκαν στις δύο τομές, το πιο ενδιαφέρον ήταν ένας σάτυρος που χρονολογείται στο τέλος του 5ου αιώνα Π.Χ.
Ανάμεσα στις δύο τομές Α και Β ανακαλύφτηκε ο περιμετρικός τοίχος του τύμβου ( σε ένα μήκος 40,80μ μεταξύ Α και Β, και σε 2μ βάθος στο νότιο μέρος της τομής  Α. Στα καλύτερα διατηρημένα σημεία του έχει ύψος 0,80μ, ο οποίος είναι διαμορφωμένο από 2 επιστρώσεις. Πρόκειται οπότε για ένα τεχνητό τύμβου πολύ μεγάλων διαστάσεων (περιφέρεια 487μ περίπου και ύψος 20μ). Επίσης βρέθηκαν στα χώματα λατύπες, όπως ανακαλύφτηκαν και 2 μετρίου μεγέθους τάφοι, οπότε τα στοιχεία αυτά μας κάνουν να πιστεύουμε ότι ο τύμβος κρύβει, είτε ένα μεγάλο νεκρικό μνημείο, είτε μια σειρά από μικρούς τάφους»!!!

skitso kasta

Νομίζουμε ότι τα παραπάνω ευρήματα και τα σχόλια που τα συνοδεύουν είναι ενδεικτικά το πόσο κοντά έφτασε ο Δημήτρης Λαζαρίδης στην αποκάλυψη του μεγάλου ταφικού μνημείου!!! Το 1972 επανήλθε πραγματοποιώντας ακόμη δύο τομές που ενίσχυσαν επιπλέον την εκτίμηση που είχε, ωστόσο ποτέ δεν μπόρεσε να προχωρήσει σε μια συστηματική ανασκαφή στο σύνολο του τύμβου Καστά γιατί δεν υπήρχαν τα αναγκαία χρήματα. Στο θέμα επανήλθε η κ. Κουκούδη το 1998 πραγματοποιώντας την διασκόπηση με την ομάδα του γεωλόγου Λάζαρου Πολυμενάκου, το πόρισμα της οποίας αποκαλύφθηκε από το «Χ» τον περασμένο Σεπτέμβριο.

bch_0007-4217_1966_num_90_2_T1_0880_0000 (1) bch_0007-4217_1966_num_90_2_T1_0881_0000 (1)

Στην σπάνια φωτογραφία που δημοσιεύουμε φαίνεται καθαρά ο τοίχος της περιβόλου, έτσι όπως φάνηκε ανάμεσα στις δύο τομές που πραγματοποίησε το 1965 ο Δημήτρης Λαζαρίδης.

Ωστόσο, στα στοιχεία που άφησε παρακαταθήκη για τους επόμενους ο Δημήτρης Λαζαρίδης, δεν είναι μόνο το παραπάνω υλικό, αλλά υπάρχει και κάτι ακόμη. Στην μονογραφή που δημοσίευσε το 1972 με τίτλο ΑΜΦΙΠΟΛΗ – ΑΡΓΙΛΟΣ, δημοσιεύει μια σειρά από τοπογραφικά σχέδια στα οποία φαίνονται καθαρά τόσο οι δύο τομές που έκανε, όσο και η πορεία και η εκτιμούμενη διάσταση του περιβόλου στον λόφο Καστά. Τα σχέδια αυτά είναι τα παρακάτω:


Πέρα από τα παραπάνω δημοσιεύματα που απευθύνονται στους ειδικούς και ρέκτες της αρχαιολογίας και της τοπικής μας ιστορίας, υπάρχει και ένα έντυπο το οποίο είναι έκδοση του ΥΠ.ΠΟ. και του Τ.Α.Π.Α. και το οποίο εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1993 και στην συνέχεια έγιναν αρκετές επανεκδόσεις, εμπλουτισμένες και με νέα στοιχεία, ενώ σήμερα έχει εξαντληθεί.
amfipolis lazaridi 1993
Πρόκειται για ένα μικρό βιβλίο με τον τίτλο ΑΜΦΙΠΟΛΗ, στο οποίο αφιερώνονται – μεταξύ άλλων – κάποιες σελίδες στον λόφο Καστά και στα ευρήματα που υπήρχαν μέχρι εκείνη την εποχή. Σε αυτό αναφέρει με τον πλέον σαφή τρόπο ότι στο λόφο υπάρχει πέτρινος περίβολος, τον χαρακτηρίζει τεχνητό τύμβο και υπάρχει και αναφορά στα ευρήματα στην κορυφή του.

Εν τούτοις, η σημερινή έφορος αρχαιοτήτων Κατερίνα Περιστέρη ήταν αυτή που συστηματοποίησε την μελέτη γύρω από τον τύμβο Καστά και με το πείσμα και την επιμονή της άρχισε από το 2010 η ανασκαφή που το καλοκαίρι του 2014 οδήγησε στην αποκάλυψη του μεγάλου ταφικού μνημείου. Η ίδια σε δηλώσεις της αφήνει να εννοηθεί ότι ο τύμβος έχει και άλλα ενδιαφέροντα να μας δώσει, κάτι που θέλουμε να πιστεύουμε είναι μια υπόσχεση για ακόμη ένα θερμό καλοκαίρι, αυτό του 2015!!!

Θεόδωρος Αν. Σπανέλης

Πηγές: Τα έντυπα που χρησιμοποιήθηκαν για το άρθρο υπάρχουν στην βιβλιοθήκη της Εφορίας Αρχαιοτήτων Καβάλας και στο Διαδίκτο.

(Πηγή: xronometro.com)

Περιστέρη, Λεφαντζής και Εγγλέζος μιλούν στο protothema.gr: Αμφίπολη: Σκληρή αντιπαράθεση ανασκαφέων με «αντάρτη» γεωλόγο

O Ευάγγελος Καμπούρογλου υπόσχεται αποκαλύψεις που θα ανατρέψουν συγκεκριμένες απόψεις που έχουν επικρατήσει για τον Λόφο Καστά – «Έμεινε μόνο ένα δεκαήμερο στις ανασκαφές και μας οδήγησε σε λάθος συμπεράσματα», απαντά η επικεφαλής της ανασκαφής Κ. Περιστέρη – Συνεχίζεται η έρευνα στον Τύμβο

Βασίλης Τσακίρογλου

Την έντονη ενόχληση και απογοήτευσή της εκφράζει με δηλώσεις της στο protothema.gr η κα Κατερίνα Περιστέρη για την πρωτοβουλία του γεωλόγου-σπηλαιολόγου κ. Ευάγγελου Καμπούρογλου να προβεί σε επιστημονική παρουσίαση σχετικά με τον Τύμβο Καστά στην Επιστημονική Συνάντηση για το Αρχαιολογικό Εργο στη Μακεδονία και τη Θράκη. Η απόφαση του κ. Καμπούρογλου να συμμετάσχει στο συνέδριο του ΑΕΜΘ, κατά τους ανασκαφείς, δεν παραβιάζει απλώς την μεταξύ τους συμφωνία να δοθεί χρόνος στην μελέτη των ευρημάτων πριν την όποια παρουσίαση. Κατά την επικεφαλής της ανασκαφής, κα Κατερίνα Περιστέρη, η κίνηση του κ. Καμπούρογλου είναι αντιδεοντολογική και παράτυπη, εφόσον αντιβαίνει στη διάταξη του Ν. 3028/2002 άρθρο 39 παρ. 6, η οποία ορίζει ότι για τη δημοσίευση υλικού που προκύπτει από ανασκαφή ή άλλη αρχαιολογική έρευνα πρέπει να υπάρχει η άδεια του έχοντος αποκλειστικό δικαίωμα, όπως αυτό ορίζεται στις παραγράφους 3,4,5 και 7 του άρθρου 39 του ίδιου νόμου.

 Επιπλέον, με δηλώσεις του σε διάφορα ΜΜΕ, ο κ. Ευάγγελος Καμπούρογλου, σε έντονο ύφος, ιδιαίτερα κατά της κας Περιστέρη για την οποίαν κατήγγειλε ότι τον πίεσε και τον απείλησε να μην συμμετάσχει στο ΑΕΜΘ, υποσχέθηκε αποκαλύψεις που θα ανατρέψουν συγκεκριμένες απόψεις που έχουν επικρατήσει για τον Λόφο Καστά. Μεταξύ των άλλων, αμφισβητεί τη θεωρία ότι ο Λέων βρισκόταν στην κορυφή του Τύμβου και ότι ο γήλοφος είναι κατά ένα μεγαλο μέρος του ανθρώπινο τεχνικό έργο.

Σε δηλώσεις της στο protothema.gr, η κα Περιστέρη καταθέτει τη δική της άποψη για τη διαμάχη που βρίσκεται εν εξελίξει τις τελευταίες ώρες ανάμεσα στην ανασκαφική ομάδα και σε έναν «εξωτερικό συνεργάτη» όπως χαρακτηρίζεται ο κ. Καμπούρογλου. Συγκεκριμένα, η κα Περιστέρη υπογραμμίζει τα εξής:

Μιχάλης Λεφαντζής: Ισχυρό σύμβολο στο λόφο Καστά ο λέοντας της Αμφίπολης

του Γιώργου Ροδάκογλου

«Φυλακισμένος» ο λέοντας της Αμφίπολης κοιτάει το βάθρο. Χωρίς γλώσσα στέκεται βουβός. “Ηταν φθινόπωρο του 1937. Εβδομηνταεπτά χρόνια πέρασαν και το λιοντάρι εξακολουθεί να ατενίζει τον Στρυμόνα ως ένα αγρίμι που ψάχνει την ταυτότητά του. Ο αρχιτέκτονας Μιχάλης Λεφαντζής μελέτησε την ύπαρξή του, και αποκάλυψε το μυστικό του θεριού. Ταύτισε τo επιβλητικό γλυπτό με τον λόφο Καστά και αναδεικνύει τον «βασιλιά» στον θρόνο του, ως σύμβολο του ταφικού μνημείου.

«Όλα τα μέλη του περιβόλου είναι της ίδιας τεχνοτροπίας με το λιοντάρι. O τύμβος στον λόφο Καστά φέρει στην κορυφή του μία τετράπλευρη κτιστή κατασκευή (9,95 Χ 9,95 Χ 5,30 μέτρα), η οποία αρχικώς είχε θεωρηθεί από τον πρώτο ανασκαφέα Δημήτρη Λαζαρίδη ως ταφικό σήμα. Στην πραγματικότητα πρόκειται για το θεμέλιο του βάθρου επάνω στο οποίο βρισκόταν ο Λέων της Αμφίπολης» λέει ο Μιχάλης Λεφαντζής και σημειώνει «ο Λέοντας, έχει ύψος 5,30 μέτρα και συνολικά με το βάθρο 15,84. Είχε δημιουργηθεί με οπτική διάρθρωση, έτσι ώστε να είναι ορατός από απόσταση 100 μέτρων και ύψος 30»

Οι αρχαιολογικές έρευνες της Εφορείας Αρχαιοτήτων του νομού Σερρών επισφράγισαν την επιστημονική μελέτη του Μιχάλη Λεφαντζή με την ανακάλυψη μέρους της ράχης του.

«Εύχομαι αυτή η έρευνα να ολοκληρωθεί. Αισθάνομαι υπερηφάνεια που βρίσκομαι εδώ στην περιοχή τα τελευταία δυο χρόνια, και αισθάνομαι μεγάλη τιμή που εργάζομαι για σας, για την πόλη και την περιοχή» είχε δηλώσει ο κύριος Λεφαντζής σε κοινή συνέντευξη τύπου αρχαιολόγων και φορέων του νομού Σερρών.

Από το 1960 οι Έλληνες αρχαιολόγοι, ανάμεσα τους ο Γιώργος Μπακαλάκης της εφορείας αρχαιοτήτων Καβάλας, πίστευαν ότι ο λέοντας της Αμφίπολης κρύβει κάποιο μυστικό. Η αποκάλυψη του μυστηρίου του θεριού έγινε σαράντα τέσσερα χρόνια μετά.

Η ανάλυση του υλικού από το οποίο κατασκευάστηκε το λιοντάρι μαρτυρεί ότι ο γλύπτης χρησιμοποίησε θασίτικο μάρμαρο  παρόμοιο με αυτό του περιβόλου του ταφικού μνημείου, και χρονολογείται στον τέταρτο αιώνα.

Το υποθεμέλιο βάθρο που ανακάλυψε το 1964 στον λόφο Καστά ο αρχαιολόγος Δημήτρης Λαζαρίδης σε συνδυασμό με τα νέα επιστημονικά δεδομένα μαρτυρούν απερίφραστα επίσης ότι το λιοντάρι -κατά την αρχαιότητα -ήταν στην κορυφή του τύμβου υποδηλώνοντας τη μεγαλοπρέπεια του μνημείου.

Ο Λέων της Αμφίπολης εντοπίσθηκε κομματιασμένος το 1912 από ελληνικά στρατεύματα όταν κατά τη διάρκεια του Βαλκανικού πολέμου, τον πέταξαν οι Άγγλοι μέσα στον Στρυμόνα στην προσπάθειά τους να τον μεταφέρουν στη χώρα τους. Τα σχέδιά τους ματαίωσαν οι Βούλγαροι που κατέλαβαν το Παγγαίο.

Τα υπολείμματα του λιονταριού ήρθαν στο φως κατά τη διάρκεια αποστραγγιστικών έργων του ποταμού προκειμένου να γίνουν καλλιεργήσιμες εκτάσεις.

Το 1937 αρχαιολόγοι με γλύπτη τον Ανδρέα Παναγιωτάκη συνέθεσαν το γλυπτό με 11 κομμάτια που είχαν απομείνει, ενώ όσα έλλειπαν τα συμπλήρωσαν με τσιμέντο και στη συνέχεια τοποθέτησαν το λιοντάρι στη θέση που βρίσκεται.

Από τη σημερινή του μορφή λείπουν ο λαιμός, η γλώσσα, όπως και τα μάτια.

«Γενικά όμως και αν ακόμη το φανταστούμε μερικές δεκάδες εκατοστά ψηλότερο, και πάλι σε σύγκριση με άλλα αρχαία λιοντάρια κατασκευάστηκε κοντόχοντρο» γράφει το 1990 ο καθηγητής αρχαιολογίας του ΑΠΘ Γιώργος Μπακαλάκης στο μελέτημα «ΟΙΝΟΣ ΙΣΜΑΡΙΚΟΣ»

Ωστόσο ο αρχιτέκτονας Μιχάλης Λεφαντζής εξηγεί γιατί το λιοντάρι έχει αυτή την όχι τόσο καλοσχηματισμένη όψη: «Επειδή βρισκόταν στην κορυφή του τύμβου, δηλαδή σε ύψος 35 με 40 μ. και σε απόσταση 100 μ., αν το κάνεις φυσιολογικό δεν φαίνεται κανονικά από μακριά».

Το στήσιμο του λέοντα της Αμφίπολης οραματίσθηκε ο τότε πρεσβευτής των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής Mac Veagh, περιγράφει στο μελέτημά του ο Μπακαλάκης. Tα δικαιώματα της μελέτης δόθηκαν σε έναν Γάλλο και έναν Αμερικανό και ουδέποτε Έλληνας μπόρεσε να κάνει δημοσιεύσεις για τον λέοντα της Αμφίπολης.

Ο ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΑΣ ΜΕ ΤΟ ΡΟΛΟ ΚΛΕΙΔΙ

Ο Μιχάλης Λεφαντζής ανήκει στην ομάδα των στενών συνεργατών της Κατερίνας Περιστέρη. Η επικεφαλής των αρχαιολογικών ανασκαφών ζήτησε τη συνδρομή του, όταν χρειαζόταν κάποιες πιστοποιήσεις στην πορεία των ανασκαφών. Η βοήθειά του, μάλιστα, υπήρξε πολύτιμη, καθώς ήταν ο πρώτος που εκτίμησε πως ο Λέων της Αμφίπολης ήταν συνδεδεμένος με το ταφικό μνημείο στον λόφο Καστά.

Είναι πτυχιούχος του Τμήματος Αρχιτεκτονικής του ΑΠΘ και διδάκτορας του Τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Εργάζεται ως αρχιτέκτων -μελετητής στην Επιτροπή Νότιας Κλιτύος Ακροπόλεως, ενώ είναι μέλος της αποστολής τεχνικών που εκπονεί τη φωτογραμμετρική και αρχιτεκτονική αποτύπωση και τεκμηρίωση του μνημείου του Πανίερου Ναού της Αναστάσεως στην Ιερουσαλήμ.

“Έχει ακόμη εργαστεί στη συντήρηση του Ιερού Ναού του Αγίου Νικολάου της Οχιάς, στην περιοχή της Μέσα Μάνης, αλλά και στην αποκατάσταση του κτιρίου της Κίνησης Λιμένος στον Ναύσταθμο Σαλαμίνος και στη μελέτη αποκατάστασης του παλιού υπουργείου Ναυτικών – οικίας Σκυλίτση.

Παράλληλα, συμμετείχε σε αρκετά ερευνητικά προγράμματα ελληνικών πανεπιστημίων και δίδαξε σε σεμινάρια, οργανωμένα κυρίως από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

(Πηγή: xronometro.com)

Ο διάκοσμος έδειξε... νεαρή κοκέτα

Σε νεαρό κορίτσι ανήκει ο κιβωτιόσχημος τάφος Ι στο Δερβένι που εντάσσεται στο δυτικό όριο του νεκροταφείου, μέσα στο ταφικό σύνολο Α και χρονολογείται στην εποχή του Κάσσανδρου, αρχές του 3ου π.Χ. αιώνα.

Ο τάφος Ι αποτελεί αντιπροσωπευτικό δείγμα των κιβωτιόσχημων τάφων που έχουν αποκαλυφθεί τα τελευταία χρόνια στα όρια του μακεδονικού βασιλείου και η χρήση τους περιορίζεται στο διάστημα από το τελευταίο μισό του 4ου μέχρι και την αρχή του 3ου π.Χ. αιώνα, ενώ χρησιμοποιήθηκαν για να δεχτούν γυναικείους και ανδρικούς ενταφιασμούς ή καύσεις.

Παρότι συλημένος ο τάφος, η επιβεβαίωση της ταυτότητας του νεκρού προέκυψε από τη μελέτη του τοιχογραφικού διάκοσμου, που αναπτύσσεται σε τρεις ζώνες καθ' ύψος και περιλαμβάνει αντικείμενα γυναικείας κοκεταρίας, όπως ένας καθρέφτης, μια βεντάλια, μια κοσμηματοθήκη, αγγεία με αρωματικά έλαια και αρώματα και παραστάσεις που παραπέμπουν σε έθιμα της εποχής, ταφικές τελετουργίες, αλλά και σε γάμο.

«Μια ομάδα των απεικονιζόμενων αντικειμένων συσχετίζεται καταρχήν με τη γυναικεία κοκεταρία και τον καλλωπισμό και τέτοια είναι ένας καθρέφτης, μια βεντάλια, μία ξύλινη κοσμηματοθήκη. Με τη γυναικεία ενδυμασία σχετίζονται ένα διάφανο ύφασμα και ζεύγος κλειστών υποδημάτων, ενώ απεικονίζονται αγγεία και θυμιατήρια», λέει στο «Έθνος», η αρχαιολόγος Κατερίνα Τζαναβάρη, η οποία μετά από επισταμένη μελέτη θα παρουσιάσει μια πρώτη ερμηνευτική προσέγγιση του τοιχογραφικού διάκοσμου του τάφου Ι, στην 28η Επιστημονική Συνάντηση για το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και στη Θράκη, που ξεκινά την Πέμπτη στη Θεσσαλονίκη.

Ο διάκοσμος έδειξε... νεαρή κοκέτα


Ένας καθρέφτης όπως βρέθηκε στον τοιχογραφικό διάκοσμο του τάφου Ι

Σύμφωνα με την κ. Τζαναβάρη, στην ανώτερη ζώνη του τάφου παριστάνεται επίσης ένας κάλαθος, που περιέχει μαλλί και συμβολίζει τις κύριες γυναικείες ασχολίες στο εσωτερικό του οίκου, δηλαδή την επεξεργασία του μαλλιού, το γνέψιμο και την ύφανση, καθώς και μία χάλκινη υδρία. Σημαντική είναι και η παράσταση τριών στεφανιών από φυσικά φυλλώματα, αλλά και η απεικόνιση περιστεριών, ενός μοτίβου που απαντά και σε άλλα, όμοιου τύπου, ταφικά μνημεία και παραπέμπει στη θεά Αφροδίτη, η οποία δεν είναι μόνο θεά του έρωτα, αλλά επιπλέον προστατεύει τους νεκρούς στη μεταθανάτια ζωή τους.

«Τα παραπάνω αντικείμενα εμπεριέχουν πολλαπλούς συμβολισμούς, οι οποίοι παραπέμπουν όχι μόνο στο τελετουργικό της ταφής και στα έθιμα που κυριαρχούν στην κοινωνία της ελληνιστικής εποχής στην αρχαία Μακεδονία, αλλά και στην τελετουργία του γάμου. Περιγράφουν παράλληλα τις αρετές της νεαρής νεκρής κοπέλας, το κοινωνικό status και τις θρησκευτικές πεποιθήσεις της ίδιας, του οικογενειακού περιβάλλοντος, αλλά και της ευρύτερης κοινωνίας στην οποία αυτή εντάσσεται», σημειώνει η κ. Τζαναβάρη.

(Πηγή: Μ. Ριτζαλέου, Έθνος, Ανασκαφή)

Αρχαία οικία με 26 δωμάτια ανακαλύφθηκε στην Κάρλα

Τέσσερις αρχαιολογικές θέσεις διαφόρων χρονικών περιόδων, που ήρθαν πρόσφατα στο φως, αποκαλύπτοντας εντυπωσιακά κτίρια της προϊστορικής και ελληνιστικής περιόδου, μεταξύ αυτών οικία με 26 δωμάτια στην περιοχή της Κάρλας, συγκαταλέγονται μεταξύ των πολύ σημαντικών θεμάτων του διεθνούς συνεδρίου που πραγματοποιείται στο Βόλο.


Το 5ο Αρχαιολογικό έργο Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδας 2012-2014, αποκαλύπτει πολύ σημαντικά ευρήματα, τα οποία διευρύνουν αλλά και εμπλουτίζουν την αρχαιολογική γνώση, με νέες, σημαντικές πληροφορίες.

Τα παραπάνω αρχαιολογικά ευρήματα, αποκαλύφθηκαν στη διάρκεια των ανασκαφών που διενήργησε τα προηγούμενα χρόνια η Εφορεία Αρχαιοτήτων Λάρισας, πρώην ΙΕ’ ΕΠΚΑ, στο πλαίσιο του υποέργου κατασκευής των υπολειπόμενων εργασιών έργου επαναδημιουργίας της λίμνης Κάρλας, σε τέσσερις αρχαιολογικές θέσεις, στην περιοχή εντός του Συλλεκτήρα Σ3.

«Η ανάδειξη ενός προϊστορικού οικισμού στη θέση Παλιόσκαλα», που παρουσιάστηκε από τους αρχαιολόγους Γιώργο Τουφεξή και Μαρία Δαφούλα και «τα πρώτα αποτελέσματα από τις πρόσφατες ανασκαφές στις όχθες της αποξηρανθείσης λίμνης Κάρλας, στην ανατολική Θεσσαλία» που ανέπτυξε η Σοφία Καραπάνου, συνθέτουν τις δύο διαφορετικές πτυχές του θέματος.

Τα πολύ σημαντικά ευρήματα που ήρθαν στο φως, περιλαμβάνουν μια μεγάλη αγροικία των ελληνιστικών χρόνων (2ο αι. π. Χ.) με 26 δωμάτια και πολλά κινητά ευρήματα, στη θέση Τσέρλη. Τα πλούσια κινητά ευρήματα περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων 500 περίπου αγγεία, δύο λίθινα πιεστήρια και χάλκινα νομίσματα. Στη θέση Αμυγδαλή 1 αποκαλύφθηκε νεολιθικός οικισμός και στα ευρήματα της ανασκαφής περιλαμβάνονται κεραμική και τμήματα ειδωλίων της νεώτερης νεολιθικής περιόδου.

Στη θέση Αμυγδαλή 2 αποκαλύφθηκε τμήμα οικοδομήματος των ελληνιστικών χρόνων, που πιθανότατα ήταν αγροικία ή πανδοχείο, και στη θέση Αμυγδαλή 3 ήρθε στο φως θέση της Μέσης Εποχής Χαλκού. Συγκεκριμένα, αποκαλύφθηκε το ΝΑ τμήμα ενός ορθογώνιου λιθόκτιστου περιβόλου και κατά μήκος του ανατολικού χώρου του περιβόλου βρέθηκαν επίσης ακτέριστοι κιβωτιόσχημοι παιδικοί τάφοι με τοιχώματα και κάλυψη από λίθινες πλάκες. Ενας ακόμη, ανάλογης κατασκευής, ακτέριστος κιβωτιόσχημος τάφος, ανασκάφηκε στα ανατολικά του ανατολικού τοίχου του περιβόλου. Στα ΝΔ του περιβόλου εντοπίστηκε επίσης η ισχυρή λιθόκτιστη θεμελίωση μιας ορθογώνιας κατασκευής, οι τοίχοι της οποίας σώζονται σε μέγιστο ύψος 0,84 μέτρα.

Η αγροικία, ειδικότερα, αποτελεί πολύ ωραίο και ολοκληρωμένο σύνολο και βρίσκεται πάρα πολύ κοντά στο νεολιθικό οικισμό της Παλιόσκαλας, που ήδη έχει αναδειχθεί ως έργο του ΕΣΠΑ, ενώ συνεχίζονται παράλληλα οι εργασίες ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου στη θέση Τσέρλη. Τα παραπάνω ευρήματα, μπορούν να αποτελέσουν ένα πολύ ωραίο σύνολο, το οποίο θα προσελκύει το ενδιαφέρον των επισκεπτών του παραπάνω αρχαιολογικού χώρου. Απώτερος στόχος είναι η δημιουργία μιας φυσιολατρικής διαδρομής γύρω από τη λίμνη Κάρλα, με τη συνδρομή όλων Εφορειών Αρχαιοτήτων, προκειμένου να δημιουργηθεί ένας ευρύτερος αρχαιολογικός - πολιτιστικός πυρήνας.

(Πηγή: Γλ. Υδραίου, Ταχυδρόμος, Ανασκαφή)

Τρίτη 3 Μαρτίου 2015

"Ανοίγοντας Δρόμους", στο Αρχαιολογικό Μουσείο Δίου


Ο τάφος ενός ακόμη Ήρωα υπάρχει στην Αμφίπολη

Ένας ξεχωριστός κιβωτιόσχημος τάφος, με μια ιδιαίτερη ταφή αποκαλύφθηκε παλαιότερα στην Αμφίπολη, που συνδυάζεται με ταφή ήρωα για την πόλη, αφού βρίσκεται εντός των τειχών της αρχαίας πόλης. Ο τάφος είναι ευρύτερα γνωστός ως ο τάφος του Βρασίδα, κάτι που θεωρείται πιθανό από τους ανασκαφείς.

Του Άρη Μεντίζη
Δημοσιογράφου – ιστορικού ερευνητή


Κατά τη διάρκεια των ανασκαφικών εργασιών του 1976, στο οικόπεδο όπου ανεγέρθηκε το Αρχαιολογικό Μουσείο Αμφίπολης, αποκαλύφθηκε τμήμα του ανατολικού περιβόλου των τειχών της αρχαίας πόλης αλλά και κάποια αποσπασματικά σωζόμενα κτίρια  στο εσωτερικό του περιβόλου. Το πιο αξιόλογο είναι ένα κτιριακό συγκρότημα στα βόρεια του Μουσείου, μέσα στο οποίο εντάσσεται και ένας κιβωτιόσχημος τάφος. Πρόκειται για τάφο από πωροπλίνθους, λαξευμένο στο φυσικό βράχο, ο οποίος βρέθηκε ασύλητος.

Η θέση του τάφου, εντός των τειχών, αλλά και η ύπαρξη κτιρίου πάνω από τον τάφο και ορύγματος – αποθέτη δίπλα σε αυτόν, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για τον τάφο μιας εξέχουσας προσωπικότητας της αρχαίας Αμφίπολης.

Ο τάφος περιείχε μια ταφή- καύση μέσα σε ασημένια τεφροδόχο - λειψανοθήκη όπου βρέθηκε και ένα χρυσό στεφάνι με φύλλα ελιάς. Τα ευρήματα αυτά και η χρονολόγηση της αρχαιότερης φάσης του κτιριακού συγκροτήματος στα τέλη του 5ου και στις αρχές του 4ου αιώνα π.Χ. δεν αποκλείουν, σύμφωνα με τους ανασκαφείς, τη σύνδεση του τάφου και με τον Βρασίδα, ο οποίος, σύμφωνα με τις πληροφορίες του Θουκυδίδη τάφηκε στο εσωτερικό της πόλης και λατρεύτηκε ως ήρωας – οικιστής της Αμφίπολης.

Σύμφωνα με τον ιστορικό Θουκυδίδη (Θουκ. IV.104, 106, 108 και V, 6, 10, 11), ο στρατηγός Βρασίδας, από τη Σπάρτη, τάφηκε το 422 π.Χ. με τιμές ήρωα, εντός των τειχών και μπροστά στην αγορά της πόλης, όπου οι κάτοικοι της Αμφίπολης ανήγειραν μνημείο προς τιμήν του, αφού πρώτα γκρέμισαν τα οικοδομήματα του Άγνωνα, του Αθηναίου στρατηγού, ο οποίος το 437 π.Χ. ίδρυσε την πόλη και κατά τον Θουκυδίδη [IV, 102] την ονόμασε «Αμφίπολη». Ο Βρασίδας λατρεύτηκε στην Αμφίπολη ως ήρωας και πραγματικός οικιστής και η λατρεία του καθιερώθηκε με ετήσιους αγώνες και θυσίες.

Ο Θουκυδίδης περιγράφει τον Βρασίδα

Ο Θουκυδίδης, αν και είχε εξοριστεί, επειδή ως Αθηναίος στρατηγός δεν κατόρθωσε να αποτρέψει την κατάληψη της Αμφίπολης από τον Βρασίδα, τον αναγνώρισε ως ανώτερο όλων των στρατιωτικών ηγετών της Σπάρτης και αναφέρθηκε ιδιαίτερα στο θάρρος του, στη στρατιωτική του ιδιοφυΐα και στην ευγλωττία του. Μάλιστα υπογραμμίζεται η επιμονή του Βρασίδα να τονίζει προς τους κατοίκους των πόλεων της αθηναϊκής συμμαχίας ότι πήγαινε ως ελευθερωτής τους και ότι το μόνο που ήθελε ήταν να τους σώσει από τον αθηναϊκό ζυγό. Μάλιστα, σύμφωνα με τις πηγές, οι διαβεβαιώσεις αυτές έβρισκαν ανταπόκριση τουλάχιστον σε ορισμένα στρώματα του πληθυσμού τα οποία λαχταρούσαν να απαλλαγούν από την βαριά φορολογία που επέβαλε σε βάρος τους η Αθήνα. Αυτή η στάση λοιπόν του Βρασίδα είχε σαν αποτέλεσμα οι κάτοικοι των πόλεων που κατακτούσε να τρέφουν αισθήματα συμπάθειας προς αυτόν.

Όπως αναφέρουν οι πηγές, ο Βρασίδας κατά την διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου ήταν διακεκριμένος για τις στρατηγικές του ικανότητες. Ο Θουκυδίδης, μάλιστα, αναφέρει ότι ενσωμάτωνε πλήρως τα σπαρτιατικά ιδεώδη. Ο Βρασίδας ήταν γρήγορος στο να λαμβάνει σημαντικές αποφάσεις και να οργανώνει στρατηγικές κινήσεις χωρίς κανένα δισταγμό, ενώ υπήρξε και εύγλωττος ρήτορας. Πρόσφερε τεράστιες στρατηγικές καινοτομίες αιφνιδιασμού και διπλωματίας και ήταν ο πρώτος που δημιούργησε επίλεκτα τμήματα οπλιτών

Η μάχη της Αμφίπολης

Τον Απρίλιο του 422 π.Χ. η ανακωχή Αθήνας και Σπάρτης τερματίστηκε και το καλοκαίρι ο Βρασίδας με διπλωματία και πολεμικά τεχνάσματα αιφνιδιασμού, κατέλαβε την Αμφίπολη. Αυτό ήταν τεράστιο στρατηγικό πλήγμα για την Αθήνα η οποία απέδωσε όλη την ευθύνη στον στρατηγό Θουκυδίδη για την μη έγκαιρη προάσπιση της πόλης, τον οποίο και καταδίκασαν σε εξορία, χαρίζοντας με τον τρόπο αυτό στην ανθρωπότητα έναν πολύ σημαντικό ιστορικό.

Στη συνέχεια οι Αθηναίοι με τον Κλέωνα ετοιμάζονταν να επιτεθούν στην Αμφίπολη, κάτι που αντιλήφθηκε αμέσως ο Βρασίδας και τους αιφνιδίασε με ξαφνική έφοδο. Δεν άφησε χρονικό περιθώριο για την ανασύνταξη των δυνάμεων του Κλέωνα μετά την κατάληψη ενός λόφου στην Αμφίπολη, και με 150 Σπαρτιάτες μόνο επιτέθηκε κατά των Αθηναίων.

Ο Βρασίδας στον λόγο του προς τους άνδρες του, όπως τον διασώζει ο Θουκυδίδης (Θουκ. V 9), προσδιορίζει τα τρία χαρακτηριστικά του «καλώς μάχεσθαι», που είναι η προθυμία για την μάχη με ανδρεία, η ντροπή για επαίσχυντο αποτέλεσμα και η συνειδητή υπακοή στους ανώτερους.

Στη μάχη που δόθηκε μπροστά στα τείχη της πόλης, οι λεπτομέρειες της οποίας είναι γνωστές χάρη στην αφήγηση του ιστορικού Θουκυδίδη, σκοτώθηκαν οι δυο αρχηγοί των αντίπαλων δυνάμεων Βρασίδας και Κλέων και μαζί με αυτούς εξακόσιοι Αθηναίοι και μόνο επτά Σπαρτιάτες. Ο Βρασίδας ετάφη στην Αμφίπολη με τις πρέπουσες τιμές, ενώ στην Σπάρτη δημιουργήθηκε κενοτάφιο δίπλα στους τάφους του Παυσανία και του Λεωνίδα.

Αξίζει στο σημείο αυτό να αναφερθεί πως η μητέρα του Βρασίδα υποδέχθηκε την είδηση του θανάτου του γιού της, σύμφωνα με τις πηγές: «Aργιλεώνις η Βρασίδου μήτηρ, τελευτήσαντος αυτή του υιού, ως παραγενόμενοι τινες των Αμφιπολιτών εις Σπάρτην ήκον προς αυτήν, ηρώτησεν ει καλώς και αξίως της Σπάρτης ο υιός ετελεύτα· μεγαλυνόντων δ’ εκείνον και λεγόντων άριστον εν τοις τοιούτοις έργοις απάντων Λακεδαιμονίων είναι, είπεν “ω ξένοι, καλός μεν ήν κ’αγαθός ο παίς μου, πολλούς δ' άνδρας Λακεδαίμων έχει τήνω κάρρονας”», δηλαδή όταν της είπαν για τον νεκρό γιό της ρώτησε αν αυτός πέθανε γενναία και όπως αρμόζει σε Σπαρτιάτη, και όταν οι Αμφιπολίτες της είπαν πως κανείς άλλος Σπαρτιάτης δεν είναι σαν και αυτόν, τότε η μητέρα του απάντησε «ξένοι ο γενναίος και άξιος ήταν ο γιός μου, αλλά η Σπάρτη έχει πολλούς γενναιότερους από εκείνον».

(Οι φωτογραφίες προέρχονται από το διαδίκτυο)


Δευτέρα 2 Μαρτίου 2015

Κατερίνα Περιστέρη στη REALNEWS «O πολιτισμός είναι ανεξάρτητος της πολιτικής»

του Γιώργου Ροδάκογλου

«Όλοι οι πολιτικοί πρέπει να σκύψουν με αγάπη πάνω από μια τέτοια ανασκαφή.
'Ενα τέτοιο μνημείο δεν μπορεί κανένας πολιτικός να το καπηλευτεί» λέει με έμφαση η επικεφαλής της ανασκαφής στο Λόφο Καστά της Μεσολακκιάς Κατερίνα Περιστέρη εκφράζοντας και την αντίθεση της σε όσα έχουν δει τη δημοσιότητα για ενδεχόμενες προθέσεις καπελώματος της ανασκαφής . «Η εκάστοτε πολιτική ηγεσία πρέπει να σέβεται το έργο του αρχαιολόγου να προσπαθεί να το βοηθήσει και ταυτόχρονα να τον αφήνει ελεύθερο να δημιουργεί». δήλωσε ξεκάθαρα στην REALNEWS και στην Ντίνα Σύρπου. Το μήνυμα της κυρίας Περιστέρη αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα την περίοδο αυτή αφού αφορά τον πολιτισμό της Ελλάδας και όχι κάτι που αφορά έναν ή δυο άτομα.«Ο πολιτισμός και μάλιστα ένα τέτοιο εύρημα νομίζω ότι ενώνει όλους τους Έλληνες και προβάλλει την Ελλάδα σε όλο τον κόσμο» Από την πρώτες ημέρες της ανασκαφής η προϊσταμένη της Εφορίας Αρχαιοτήτων Σερρών είχε εκφράσει την επιθυμία της να κάνει γνωστά τα ευρήματα στο ευρύ κοινό. «Ήταν στιγμές που ήθελα να μοιραστώ αυτά τα υπέροχα ευρήματα που αντίκριζα με τους άλλους ανθρώπους. Σκεφτείτε ότι όταν ανακαλύψαμε τις Καρυάτιδες είχα ξεσπάσει σε κλάματα».
Αυτό πάντως που την ικανοποιεί είναι ότι διακρίνει μια θετική στάση τόσο από τη νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού όσο και από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας «Το ύφος του νέου υπουργού είναι πολύ καλό. Θέλω να μας αφήσουν ελευθερία σκέψης και πράξης. Να δουλεύουμε με τα δεδομένα και τους ρυθμούς τους δικούς μας»
Η Κατερίνα Περιστέρη αναφερόμενη στην επιλογή της να μην συμμετέχει στο 28 Αρχαιολογικό Συνέδριο απαντά ότι η απόφαση έχει ληφθεί από κοινού με τα μέλη της Διεπιστημονικής ομάδας , ωστόσο εκφράζει τη δυσαρέσκεια της για τον Δημήτρη Καμπούρογλου που θα παρουσιάσει φέτος την έρευνα του για τα ιζήματα στο τάφο του Λόφου Καστά.
«Δυστυχώς ένα πρώην συνεργάτης επέλεξε να αποκοπεί από την ομάδα και να κάνει φέτος μια δική του παρουσίαση με συμπεράσματα που δεν είναι βάσιμα και δεν εκφράζουν τις θέσεις της επίσημης ανασκαφικής ομάδας»

H ANΑΣΚΑΦΗ ΣΕ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΑΜΦΙΠΟΛΗ

Επανερχόμαστε λοιπόν στην άποψη που έχουμε ήδη διατυπώσεις με αρθογραφία στο Thousandnews.gr .Η ενημέρωση για τις αρχαιολογικές εξελίξεις στο τύμβο Καστά από τον Αύγουστο, κάλυψε στο μέγιστο βαθμό όλο το κοινό που την παρακολουθούσε και την παρακολουθεί, αλλά τώρα ήρθε η ώρα της επιστημονικής μελέτης που προϋποθέτει πολύ εργασία και εμπεριστατωμένη ανάλυση. Κάτι ως «ένα βασανιστήριο» θα λέγαμε ,για όσους συμμετέχουν σ αυτή τη διαδικασία.
Οι ανασκαφές λοιπόν στην Αμφίπολη παρουσιάζουν ιδιαιτερότητες και μεγάλη σπουδαιότητα , γι αυτό θα ήταν προτιμότερο να αποτελέσουν ως εκπαιδευτικό πεδίο δράσης, αντικείμενο ενός ευρύτερου επιστημονικού συνεδρίου μέσα από μια συνολική διαδικασία που θα μπορούσε να παρουσιαστεί υπό την αιγίδα του Αριστοτελείου Πανεπισ τημίου Θεσσαλονίκης.
Σε αυτό το συνέδριο μπορούν να συμμετέχουν όλοι οι ερευνητές, από τους συνεργάτες του έργου του αείμνηστου Δημήτρης Λαζαρίδη, έως τους συνεχιστές του, όπου ο καθένας θα παρουσιάσει την ενότητα του. Παράλληλα μπορεί να δοθεί η ευκαιρία σε όσους επιστήμονες επιθυμούν να υποβάλλουν ερωτήματα, απορίες και ενστάσεις. Αυτό όμως προϋποθέτει την ολοκλήρωση του ερευνητικού έργου στο τύμβο Καστά μαζί με τη συνέχεια της ανασκαφής που θα ξεκινήσει το Μάιο και σύμφωνα μ εκτιμήσεις επιφυλάσσει και άλλα ευχάριστα νέα.
Εξάλλου δεν πρέπει να περνάει απαρατήρητο το γεγονός ότι υπάρχουν περιπτώσεις ανασκαφών όπου οι αρχαιολόγοι μελετητές δεν τηρούν το προβλεπόμενο όριο των πέντε χρόνων που οφείλουν να δημοσιεύσουν τα αποτελέσματα τους. Μερικοί μάλιστα έχουν ξεπεράσει κατά πολύ τα όριο αυτό. Γνωστή είναι μέσα από αλλεπάλληλα δημοσιεύματα, η περίπτωση της Καλλιόπης Λαζαρίδη που εδώ και 31 χρόνια δεν προχώρησε στην επιστημονική δημοσίευση του Εφηβαρχικού Νόμου που ανακαλύφθηκε στην Αμφίπολη το 1984.
Εάν συγκρίνουμε λοιπόν δυο περιπτώσεις που αφορούν την ίδια περιοχή θα πρέπει να αναρωτηθούμε τους λόγους που στη μια περίπτωση, επιμένουμε τόσο πολύ και στην άλλη δεν γνωρίζουμε απολύτως τίποτα.
Ο αναπληρωτής Υπουργός Πολιτισμού Νίκος Ξυδάκης θα πρέπει ίσως να στραφεί προς αυτήν την κατεύθυνση αναζήτησης στοιχείων αφού με την καθιέρωση της τριμελούς επιτροπής θα εξετάσει τα θέματα της Αμφίπολης. Κύρια αποστολή της επιτροπείας αυτής πρέπει να είναι η ουσιαστική ανάδειξη και τεκμηρίωση των ευρημάτων στο σύνολο τους και όχι η συγκριτική πολιτικολογία. Κάθε άλλη προσπάθεια καπέλωσης των επιστημόνων που ήδη συμμετέχουν στην ανασκαφή του τάφου στο λόφο Καστά θα εγείρει θέμα ηθικής και μεροληπτικής στρατηγικής κάτι που η προηγούμενη διοίκηση του ΥΠΠΟΑ θεωρούσε αδιαπραγμάτευτα στοιχεία.


ΤΙ ΛΕΕΙ Η ΠΕΡΙΣΤΕΡΗ ΓΙΑ ΤΟ ΜΝΗΜΕΙΟ ΚΑΙ ΤΑ ΟΣΤΑ ΤΩΝ ΝΕΚΡΩΝ

«Πρέπει να εστιάσουμε στο ίδιο το μνημείο και όχι στα κόκαλα, που για μένα δεν σημαίνουν πολλά. Δεν μπορείς να χρονολογήσεις από τους νεκρούς. Για μένα οι σκελετοί δεν έχουν νόημα. Αποπροσανατολίζουν την έρευνα».
Αυτά δηλώνει σε συνέντευξή της στη Real News η Κατερίνα Περιστέρη, επικεφαλής της ανασκαφικής ομάδας στην Αμφίπολη.
Μάλιστα, προχωράει ακόμα παραπέρα, λέγοντας ότι «εμένα το θέμα "σκελετοί" δεν μου λέει τίποτε. Ήταν τόσο αναστατωμένος ο χώρος που δεν μπορείς να βγάλεις πολλά συμπεράσματα. Οι τυμβωρύχοι είχαν ρημάξει τα πάντα. Γιατί, όπως αντιλαμβάνεστε, στον νεκρικό θάλαμο όπου έψαχναν τους μεγάλους θησαυρούς έγινε η μεγάλη ζημιά, η τεράστια καταστροφή»
Όσο για το σε ποιους ανήκουν οι σκελετοί, ήταν αποστομωτική: «Είναι πολλές οι υποθέσεις εργασίας που μπορούμε να κάνουμε. Μπορεί οι σκελετοί να ήταν κατάλοιπα θυσιών, μπορεί να προέρχονται ακόμη και από αρχαιοκάπηλους. Άλλωστε, το σκελετικό υλικό δεν βρισκόταν σε ένα σημείο».
Αναφερόμενη στον κύριο νεκρό, είπε: «Ποιος είναι ο κύριος νεκρός; Υπάρχει ένα μεγάλο κομμάτι σκελετικού υλικού από τον νεκρό που βρέθηκε πιο χαμηλά από τους υπόλοιπους, δηλαδή κοντά στο δάπεδο, και ανήκει σε έναν κοντούλη 1,60 μ. και αυτού, όμως, τον σκελετό τον είχαν ανακατέψει οι τυμβωρύχοι. Και έπειτα, αν πράγματι ήταν πολύτιμος ο νεκρός, μπορεί ακόμη και να τον είχαν πάρει».

(Πηγή: thousandnews.gr)

Η επιστημονική μελέτη των ευρημάτων της Αμφίπολης ωριμάζει στο χρόνο της

του Γιώργου Ροδάκογλου
Η ανασκαφή της Αμφίπολης αποτελεί ένα ξεχωριστό αρχαιολογικό πεδίο ερευνών που κανένας επιστήμονας δεν μπορεί να το αναλύσει σε διάστημα λίγο μηνών όσο καλός και εάν είναι.

Με δεδομένο το γεγονός ότι πέρασαν οκτώ μόλις μήνες από την ανακάλυψη του ταφικού μνημείου στο Λόφο Καστά της Μεσολακκιάς, η εμμονή όσων επιμένουν να δημοσιευθούν τα τελικά αποτελέσματα μελετών, αγγίζει τα όρια του παραλογισμού.
Στο χώρο των αρχαιολόγων θεωρείται αδιανόητο να παρουσιαστεί σε επιστημονικό συνέδριο και μάλιστα σε μια ενότητα λίγων λεπτών, μια εμπεριστατωμένη εργασία που δεν έχει ολοκληρώσει καν τον κύκλο της.

Η απουσία λοιπόν της διεπιστημονικής ομάδας της Κατερίνας Περιστέρη από την 28η Επιστημονική συνάντηση αρχαιολόγων 5 έως 7 Μαρτίου που θα γίνει στο ΑΠΘ, καταδεικνύει την σοβαρότητα με την οποία αντιμετωπίζονται οι μελέτες των αρχαιολογικών ευρημάτων .
Η ενημέρωση για τις αρχαιολογικές εξελίξεις στο τύμβο Καστά από τον Αύγουστο, κάλυψε στο μέγιστο βαθμό όλο το κοινό που την παρακολουθούσε και την παρακολουθεί, αλλά τώρα ήρθε η ώρα της επιστημονικής μελέτης που προϋποθέτει πολύ εργασία και εμπεριστατωμένη ανάλυση. Κάτι ως «είναι βασανιστήριο» θα λέγαμε ,για όσους συμμετέχουν σ αυτή τη διαδικασία.
Εξάλλου δεν πρέπει να περνάει απαρατήρητο το γεγονός ότι υπάρχουν περιπτώσεις ανασκαφών όπου οι αρχαιολόγοι μελετητές δεν τηρούν το προβλεπόμενο όριο των πέντε χρόνων που οφείλουν να δημοσιεύσουν τα αποτελέσματα τους. Μερικοί μάλιστα έχουν ξεπεράσει κατά πολύ τα όριο αυτό. Γνωστή είναι μέσα από αλλεπάλληλα δημοσιεύματα, είναι η περίπτωση της Καλλιόπης Λαζαρίδη που εδώ και 31 χρόνια δεν προχώρησε στην επιστημονική δημοσίευση του Εφηβαρχικού Νόμου που ανακαλύφθηκε στην Αμφίπολη το 1984.
Εάν συγκρίνουμε λοιπόν δυο περιπτώσεις που αφορούν την ίδια περιοχή θα πρέπει να αναρωτηθούμε τους λόγους που στη μια περίπτωση, επιμένουμε τόσο πολύ και στην άλλη δεν γνωρίζουμε απολύτως τίποτα.
Ο αναπληρωτής Υπουργός Πολιτισμού Νίκος Ξυδάκης θα πρέπει ίσως να στραφεί προς αυτήν την κατεύθυνση αναζήτησης στοιχείων αφού με την καθιέρωση της τριμελούς επιτροπής θα εξετάσει τα θέματα της Αμφίπολης. Κύρια αποστολή της επιτροπίας αυτής πρέπει να είναι η ουσιαστική ανάδειξη και τεκμηρίωση των ευρημάτων στο σύνολο τους και όχι η συγκριτική πολιτικολογία. Κάθε άλλη προσπάθεια καπέλωσης των επιστημόνων που ήδη συμμετέχουν στην ανασκαφή του τάφου στο λόφο Καστά θα εγείρει θέμα ηθικής και μεροληπτικής στρατηγικής κάτι που η προηγούμενη διοίκηση του ΥΠΠΟΑ θεωρούσε αδιαπραγμάτευτα στοιχεία.
Oι ανασκαφές λοιπόν στην Αμφίπολη παρουσιάζουν ιδιαιτερότητες και μεγάλη σπουδαιότητα , γι αυτό θα ήταν προτιμότερο να αποτελέσουν ως εκπαιδευτικό πεδίο δράσης αντικείμενο ενός ευρύτερου επιστημονικού συνεδρίου μέσα από μια συνολική διαδικασία που θα μπορούσε να παρουσιαστεί υπό την αιγίδα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Σε αυτό το συνέδριο μπορούν να συμμετέχουν όλοι οι ερευνητές, από τους συνεργάτες του έργου του αείμνηστου Δημήτρης Λαζαρίδη, έως τους συνεχιστές του, όπου ο καθένας θα παρουσιάσει την ενότητα του. Παράλληλα μπορεί να δοθεί η ευκαιρία σε όσους επιστήμονες επιθυμούν να υποβάλλουν ερωτήματα, απορίες και ενστάσεις. Αυτό όμως προϋποθέτει την ολοκλήρωση του ερευνητικού έργου στο τύμβο Καστά μαζί με τη συνέχεια της ανασκαφής που θα ξεκινήσει το Μάιο και σύμφωνα μ εκτιμήσεις επιφυλάσσει και άλλα ευχάριστα νέα.

Πηγή: thousandnews.gr

Ο τάφος της Αμφίπολης και η πυρά του τύμβου Καστά

Όπως είναι πλέον γνωστό, οι πρώτες εκτεταμένες ανασκαφές στον τύμβο Καστά έγιναν από τον Δημήτρη Λαζαρίδη μεταξύ του 1960 και του 1983 παράλληλα με άλλες αρχαιολογικές έρευνες στην ευρύτερη περιοχή της Αμφίπολης. Για τα αποτελέσματα των ανασκαφών αυτών δεν έχουμε ακούσει πολλά, πέρα από το ότι η ανασκαφική ομάδα εντόπισε δεκάδες τάφους της αρχαϊκής εποχής και της εποχής του σιδήρου, τμήμα του περιβόλου του τύμβου (χωρίς την ορθομαρμάρωση) καθώς και τη βάση μιας μνημειακής κατασκευής στην κορυφή. Οι περιληπτικές αυτές αναφορές δίνουν μια ελλιπέστατη και αποσπασματική εικόνα των σημαντικότατων ανακαλύψεων του Δ. Λαζαρίδη στον τύμβο Καστά. Αναρωτηθήκαμε για το αν υπάρχουν επιπλέον ευρήματα τα οποία μπορούν να αποδοθούν στο ελληνιστικό μνημείο που ερευνάται από την ομάδα της Κ. Περιστέρη. Στην περίπτωση που υπάρχουν, τι μπορούν να προσθέσουν στις γνώσεις μας για το σημαντικό ταφικό μνημείο που ήρθε στο φως τα τελευταία χρονιά;

Για το λόγο αυτό ανατρέξαμε στα ανασκαφικά δεδομένα του Δ. Λαζαρίδη που δημοσιεύονται στα Πρακτικά της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας (από εδώ και στο εξής θα τα αναφέρουμε ως ΠΑΕ) καθώς και στο περιοδικό Έργον της ίδιας εταιρείας του έτους 1975. Η ανασκόπηση αυτών των εργασιών μας έφερε μπροστά σε μια αναφορά, η οποία μας κίνησε αμέσως το ενδιαφέρον: την ανακάλυψη, στους πρόποδες του τύμβου, μιας μεγαλειώδους πυράς των πρώιμων ελληνιστικών χρόνων. Υπό το πρίσμα της τελευταίας ανακοίνωσης του ΥΠΠΟ πως ανάμεσα στους πέντε νεκρούς που βρέθηκαν στο μνημείο περιλαμβάνονται και τα οστά ενός ατόμου που ενταφιάστηκε με καύση, εξετάζουμε την πιθανότητα η πυρά που ανέσκαψε ο Δ. Λαζαρίδης να ανήκει στο ταφικό σύνολο του τύμβου ή/και στο συγκεκριμένο νεκρό. Επιχειρείται επίσης, μια πρώτη απόπειρα ώστε τα ευρήματα που αφορούν τη συγκεκριμένη πυρά να συσχετιστούν με παρόμοιες ανακαλύψεις και δεδομένα για το ταφικό έθιμο της καύσης.

Εγκαίνια του Συνεδριακού Κέντρου «Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος» της Μητρόπολης Ελευθερουπόλεως

Με λαμπρότητα τελέσθηκαν την Κυριακή της Ορθοδοξίας μετά την Θεία Λειτουργία και την Λιτανεία των Ιερών Εικόνων τα Εγκαίνια του νέου Συνεδριακού Κέντρου της Μητροπόλεως Ελευθερουπόλεως.

Το νέο αυτό δημιούργημα της Μητροπόλεως στεγάζεται στον υπόγειο χώρο του Μητροπολιτικού Μεγάρου της πόλεως και έχει διαμορφωθεί έτσι ώστε να καλύπτει όλες τις ανάγκες ενός σύγχρονου Συνεδριακού Κέντρου.
Τον Αγιασμό τέλεσε ο Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας κ. Χρυσόστομος πλαισιούμενος υπό του Ιερού Κλήρου της περιοχής, ενώ τίμησαν την εκδήλωση με την παρουσία τους ο Πρώην Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων κ. Γεώργιος Καλαντζής, ο Αντιπεριφεριάρχης Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης κ. Θεόδωρος Μαρκόπουλος, ο Δήμαρχος Παγγαίου κ. Φίλλιπος Αναστασιάδης, ο πρώην Βουλευτής του Νομού Καβάλας κ. Ιωάννης Πασχαλίδης, οι Αντιδήμαρχοι και Δημοτικοί Σύμβουλοι του Δήμου Παγγαίου, ο Ανώτερος Διοικητής Φρουράς Ελευθερούπολης Συνταγματάρχης Άγγελος Δογραμματζής, ο Διοικητής της Στρατιωτικής Μονάδος 193 MLRS κ. Παναγιώτης Καψανάκης, οι πρόεδροι των Πολιτιστικών Συλλόγων του Δήμου, εκπρόσωποι των Σωμάτων Ασφαλείας της περιοχής καθώς και πλήθος ευλαβών πιστών της περιοχής.

Μετά την Ακολουθία του Αγιασμού το λόγο έλαβε ο Πρωτοσύγκελλος της Μητροπόλεως Αρχιμανδρίτης Χρυσόστομος Μπένος ο οποίος αναφέρθηκε στους λόγους και τις προσπάθειες της δημιουργίας του εν λόγω Συνεδριακού Κέντρου, και μεταξύ των άλλων ετόνισε:

«Η σημερινή ημέρα, πέρα του γενικού πνευματικού της μεγαλείου ως Κυριακή της Ορθοδοξίας, είναι και μία ξεχωριστή ημέρα για την Μητρόπολη μας, διότι αξιωθήκαμε με τη Χάρη του Θεού, ύστερα από εντατική εργασία πολλών μηνών να φθάσουμε στο αίσιο αποτέλεσμα και να εγκαινιάσουμε το νέο αυτό Συνεδριακό Κέντρο πού βλέπετε, κάτι πού αποτελούσε όνειρο και ζωηρή επιθυμία του Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας κ. Χρυσοστόμου», «Η πρώτη σκέψη και επιθυμία του Ποιμενάρχου μας ήταν να ευτρεπισθεί και να χρησιμεύσει ως αίθουσα κατάλληλη για τις μηνιαίες Ιερατικές μας Συνάξεις καθώς και για τα ειδικά επιμορφωτικά σεμινάρια προς καταρτισμό του Ιερού Κλήρου της Μητροπόλεως μας. Χάρις όμως στην επιμελημένη εργασία επί μήνες όλων των τεχνικών συνεργείων πού ανέλαβαν την μετατροπή του, το υπόγειο του Επισκοπείου μας, «μεταμορφώθηκε» σε αυτό πού απολαμβάνομε σήμερα: σχεδόν σε ένα σύγχρονο, άνετο, περίπου 150 θέσεων Συνεδριακό κέντρο, με άνετους πρόσθετους βοηθητικούς χώρους και ένα πλήρες στούντιο, για να χρησιμεύσει στο μέλλον ως ένας τοπικός Ραδιοφωνικός σταθμός», επίσης πληροφόρησε το ποίμνιο ότι: «ότι το παρόν Συνεδριακό Κέντρο δεν θα είναι προορισμένο μόνο για τις Ιερατικές Συνάξεις μας, για την επιμόρφωση του Κλήρου, αλλά για όλο το Χριστεπώνυμο πλήρωμα της Μητροπόλεως μας. Στο εξής θα φροντίσει η Μητρόπολη μας να το αξιοποιήσει κατά τον καλύτερο τρόπο. Ο Σεβασμιώτατος ως ο καθ’ αυτό αρμόδιος θα προσκαλεί αξιόλογους επιστήμονες και γενικά πνευματικούς ανθρώπους, οι οποίοι με διαλέξεις κατάλληλες και χρήσιμες θα συμβάλουν στην πνευματική καλλιέργεια όλων μας, κλήρου και λαού κυρίως δε τις νεολαίας μας». Τέλος ευχαρίστησε «τον Θεό για την δωρεά Του αυτή», και ευχήθηκε «να ευλογήσει ο Κύριος όλα τα ευγενή όνειρα και τις υποκάρδιες επιθυμίες του πνευματικού μας πατρός και Ποιμενάρχου κ. Χρυσοστόμου ώστε να εκπληρωθούν, όπως τόσο ωραία συνέβη με το Συνεδριακό Κέντρο πού εγκαινιάσαμε σήμερα».

Εν συνεχία το λόγο έλαβε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης ο οποίος αναφέρθηκε εκτενώς στο συντελεσθέν έργο. Επήνεσε και ευχαρίστησε κυρίως τον Πρωτοσύγκελλο του π. Χρυσόστομο, για τον ζήλο και την επιμέλεια που έδειξε μέχρι την ολοκλήρωσή του. Τελειώνοντας ετίμησε τον παριστάμενο κ. Γεώργιον Καλαντζή για την όλη συμπαράστασή του στα έργα της Μητροπόλεως και του προσέφερε μια εικόνα της Παναγίας της Τριχερούσας.

Μετά το λόγο έλαβαν ο Αντιπεριφεριάρχης κ. Θεόδωρος Μαρκόπουλος και ο Δήμαρχος Παγγαίου κ. Φίλλιπος Αναστασιάδης, οι οποίοι με τη σειρά τους συνεχάρησαν τον Σεβασμιώτατο για την πρωτοβουλία της δημιουργίας του κέντρου και ευχήθηκαν τα βέλτιστα για την Πνευματική πρόοδο του ποιμνίου της Παγγαιωρίτικης Εκκλησίας.
Μετά το πέρας της τελετής όλοι οι παρευρεθέντες ετίμησαν έξω της αιθούσης, στο προάβλιο χώρο της Μητροπόλεως, υπαίθρια δεξίωση με νηστήσιμα εδέσματα.

(Πηγή: Ιερά Μητρόπολις Ελευθερουπόλεως)

ΤΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΟ ΣΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΘΡΑΚΗ

ΤΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΟ ΣΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΘΡΑΚΗ
28η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ
5 - 7 ΜΑΡΤΙΟΥ 2015

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ - ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Για εικοστή όγδοη συνεχή χρονιά θα πραγματοποιηθεί στη Θεσσαλονίκη η
επιστημονική συνάντηση που αφορά στις ανασκαφές στη Μακεδονία και τη
Θράκη.

Θα γίνουν 93 ανακοινώσεις σχετικές με την αρχαιολογική έρευνα που διεξάγεται
στον βορειοελλαδικό χώρο από την Καστοριά ως τον Έβρο.

Οι αρχαιολόγοι σάς προσκαλούν να παρακολουθήσετε τις εργασίες αυτής της
συνάντησης στην αίθουσα τελετών του παλαιού κτιρίου της Φιλοσοφικής Σχολής
του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.


ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΒΡΕΙΤΕ ΕΔΩ

Ο "Μάρτης" στο χέρι...

Κάποιοι πιστεύουν ότι προέρχεται από τα Ελευσίνια Μυστήρια, όπου οι μύστες έδεναν μια κλωστή, που ονόμαζαν «Κρόκη» στο δεξί τους χέρι και στο αριστερό τους πόδι.

Σήμερα η παράδοση του Παλαιοχωρίου θέλει τα παιδιά να φορούν στον καρπό τους, από την 1η Μαρτίου, ένα βραχιόλι φτιαγμένο από κόκκινη και λευκή κλωστή, που είναι γνωστό ως «Μάρτης». Δεν λείπουν ωστόσο και περιπτώσεις όπου ο «Μάρτης» είναι δαχτυλίδι και όχι βραχιόλι. Μάλιστα, όπως αναφέρει η παράδοση, ο «Μάρτης» προστάτευε τα πρόσωπα των παιδιών από το κάψιμο του πρώτου ήλιου της άνοιξης.

Ο «Μάρτης» φτιαχνόταν την τελευταία μέρα του Φεβρουαρίου, και τα παιδιά τον φορούσαν το πρωί της 1ης Μαρτίου, πριν βγουν από το σπίτι.

Ο «Μάρτης» έβγαινε σε τρεις μέρες και στη συνέχεια τοποθετούνταν κάτω από μια πέτρα, όπου παρέμενε για κάποιες ημέρες. Εκεί ανάλογα με το τι ζωύφια υπήρχαν κάτω από την πέτρα, όταν τη σήκωναν, έτσι θα κυλούσε η χρονιά για το σπίτι, όσον αφορά πάντα την παραγωγή.
Στη συνέχεια, ο «Μάρτης» τοποθετούνταν πάνω σε ένα θάμνο προκειμένου να τον πάρουν τα πουλιά για να τον χρησιμοποιήσουν στο χτίσιμο της φωλιάς τους.