Πέμπτη 9 Οκτωβρίου 2014

Ανασκαφή Αμφίπολης: Άκρα του τάφου σιωπή…

Δεν έχει ειδήσεις αυτή η εβδομάδα σχετικά με την πορεία της ανασκαφής στην Αμφίπολη, στον μεγάλο τύμβο με το ταφικό μνημείο που η αποκάλυψη του σπέρνει την διχόνοια στους αρχαιολόγους και κρατάει σε αγωνία όλους τους υπόλοιπους, σε Ελλάδα και εξωτερικό. Η βδομάδα που βαίνει προς το τέλος της δεν πρόκειται να μας δώσει κάτι νέο, πέρα του γεγονότος ότι μαζεύονται ένα – ένα τα κομμάτια της μαρμάρινης πόρτας στην τρίτη πύλη, φτάνοντας έτσι τα πέντε στο σύνολο. Ενώ παράλληλα αναζητούνται τμήματα του οικοδομήματος που υπήρχαν και δεν έχουν βρεθεί ακόμη.



Αναζητούνται οι δύο πλάκες



Οι πηγές του ΥΠΠΟ αφήνουν να εννοηθεί ότι με την νέα εβδομάδα θα έχει ολοκληρωθεί ο καθαρισμός του τρίτου θαλάμου οπότε θα έχουμε και τις πρώτες απαντήσεις σε βασικά ερωτήματα. Αυτή τη στιγμή το χώμα συνεχίζει να είναι γύρω στο ενάμιση μέτρο μπροστά από την τρίτη πύλη και φυσικά πολύ περισσότερο πίσω, στον τρίτο θάλαμο. Το χαμήλωμα περαιτέρω του χώματος στον δεύτερο θάλαμο αναμένεται να φέρει στο φως και τις δύο μαρμάρινες πλάκες, της οροφής, που ακόμη αναζητούνται…ενώ στο τρίτο θα αποκαλύψει την σκάλα και την μικρή πύλη, στο τέλος των σκαλοπατιών!



Στην ανακοίνωση του ΥΠΠΟ στις 7 Σεπτεμβρίου διαβάσαμε ότι «Με την αφαίρεση των χωμάτων αποκαλύφθηκε, σε απόσταση 2 περίπου μέτρων από τη θόλο και 4,5 μέτρων, περίπου,  από το δάπεδο, μαρμάρινη ορθογώνια πλάκα, μήκους 4.2μ, πλάτους 1μ. και πάχους 0.21μ, σε άριστη κατάσταση.(φωτο 1)  Εδράζεται οριακά σε πώρινο λίθο του τρίτου διαφραγματικού τοίχου και στο ανώτερο τμήμα ορθομαρμάρωσης, το οποίο φέρει κυμάτιο. (φωτο 2) Στο κάτω μέρος της πλάκας υπάρχει γραπτός διάκοσμος σε γαλάζιο, κόκκινο και κίτρινο χρώμα, όπου παριστάνονται φατνώματα με ρόδακα στο κέντρο. (φωτο 3). Πρόκειται για τμήμα της οροφής του συγκεκριμένου χώρου».




Τι να έγιναν άραγε οι υπόλοιπες δύο μαρμάρινες πλάκες μήκους 4,2 μέτρων και πλάτους 1 μ. που στόλιζαν την οροφή, θα αναρωτηθεί κανείς… Η απάντηση του ΥΠΠΟ είναι ότι θα βρεθούν στο δάπεδο, δηλαδή στο 1,5 μέτρο χώμα που απομένει… Βέβαια είναι άξιο απορίας πως κατά την πτώση τους οι δύο πλάκες έφτασαν στο δάπεδο διαπερνώντας την επίχωση πάχους περίπου 3 μέτρων χωρίς να την διαταράξουν; Τι διακόσμηση είχαν άραγε; Ρόδακες, όπως και η πρώτη ή υπήρχε κάποιος άλλος διάκοσμος που θα μας δώσει σημαντικές πληροφορίες; Για παράδειγμα οι πρόγονό μας συνήθιζαν έξω από τους τάφους να γράφουν κατάρες για τους τυμβωρύχους προκειμένου να τους αποτρέπουν… συνήθεια που δεν έχει διαπιστωθεί ακόμη να έχει τηρηθεί στο συγκεκριμένο ταφικό μνημείο…

Ας μην βιαζόμαστε όμως να βγάλουμε συμπέρασμα, σε λίγες μέρες που θα έχουν φύγει και τα  υπόλοιπα χώματα και θα έχουμε μια ασφαλείς απαντήσεις. Προς το παρόν, προχωρούν οι εργασίες υποστύλωσης του τρίτου θαλάμου, το πιο δύσκολο έργο της παρούσας ανασκαφής μέχρι στιγμής και ακολουθεί η συνέχεια που είναι η αποκάλυψη της τέταρτης πύλης. Φωτογραφία για το τι επικρατεί στον τέταρτο θάλαμο  δεν έχει δοθεί στην δημοσιότητα καθώς η πυκνότητα των υποστυλώσεων δεν το επιτρέπει.

Και μετά;

Από την στιγμή που έχει βρεθεί το μαρμάρινο θύρωμα, σύμφωνα με τα συμβατικά δεδομένα θα πρέπει στο τέλος της σκάλας να βρίσκεται μια πύλη που θα οδηγεί στον νεκρικό θάλαμο, άρα το πιθανότερο είναι η πύλη των 0,96 εκατοστών να μας φέρει στον προθάλαμο του χώρου ταφής… Με τα μέχρι τώρα δεδομένα και τις εκτιμήσεις του γεωλόγους της ανασκαφικής ομάδας το οικοδόμημα πλησιάζει σε βράχο, άρα είναι πολύ πιθανό η πύλη των 0,96 εκατοστών να οδηγεί σε μια εσοχή του βράχου όπου θα βρίσκεται και ο ταφικός θάλαμος, όπου κατά τις μακεδονικές συνήθειες θα πρέπει να έχει όψη ναού, με κολώνες και αέτωμα… αν είναι έτσι θα έχει ενδιαφέρον η τεχνοτροπία του, θα είναι σε κλασική αρχαιοελληνική γραμμή, όπως ο τάφος του Φιλίππου ή θα έχει επιρροές από την Αίγυπτο;

Τα παραπάνω, είναι η πιο φυσιολογική εξέλιξη με βάση την μορφολογία των μακεδονικών τάφων, ωστόσο, έρχονται και παρεμβάλλονται οι γεωφυσικές μελέτες και με βάση αυτές, διατυπώνονται εκτιμήσεις που ίσως να ανατρέπουν αυτά τα δεδομένα και να βρισκόμαστε μπροστά σε ένα τεραστίων διαστάσεων ταφικό συγκρότημα. Ενδεχόμενο που δεν απέκλεισε στις δηλώσεις της στο ΕΘΝΟΣ την περασμένη Κυριακή ούτε και η γεν. γραμ. του ΥΠΠΟ Λίνα Μενδώνη. Σε αυτή την περίπτωση, δημιουργούνται νέες συνθήκες ανασκαφής και νέα δεδομένα όσον αφορά την σύνθεση της ανασκαφικής ομάδας αφού θα χρειαστεί ενίσχυση και με άλλους ειδικούς επιστήμονες, καθώς πλέον θα πρέπει να εργαστούν σε συνθήκες στοάς και σπηλαιολογίας, γεγονός που καθιστά το έργο πιο δύσκολο και πιο χρονοβόρο.

Τι ακριβώς συμβαίνει θα το μάθουμε Δευτέρα με Τρίτη όπως προαναφέραμε, καθώς η αποκάλυψη της τέταρτης πύλης θα δώσει πάρα πολλές απαντήσεις. Για παράδειγμα, ένα ζητούμενο είναι αν είναι κλειστή με κάποιο τρόπο, μαρμάρινη θύρα ή διαφραγματικό τοίχο, αν είναι έτσι, αυτό σημαίνει ότι η παρουσία της επίχωσης σταματάει στον τρίτο θάλαμο, στο τέλος της σκάλας… Αλλά ας περιμένουμε για λίγο ακόμη και ας κρατήσουμε τα πιθανά ερωτήματα και τα σενάρια, για λίγο αργότερα!

Θεόδωρος Αν. Σπανέλης

(Πηγή: "Εφημερίδα "Χρονόμετρο")

Δεν υπάρχουν σχόλια: