ΑΜΦΙΠΟΛΗ: Νέες εκπλήξεις στο δάπεδο του τρίτου θαλάμου!

Σύμφωνα με τη νέα ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού, οι προγραμματισμένες ανασκαφικές και στερεωτικές εργασίες από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Σερρών στο λόφο Καστά Αμφίπολης συνεχίζονται ως εξής:
1.Προχωρεί η απομάκρυνση χωμάτων από τον τέταρτο χώρο και αποκαλύφθηκε η θεμελίωση των πλαϊνών τοίχων. Η έδραση των τοίχων γίνεται επί τεχνητής επίχωσης, από καλά συμπυκνωμένο αμμοχάλικο με άργιλο, πάχους περίπου 0, 40μ. Η επίχωση αυτή πατά πάνω στο φυσικό έδαφος του λόφου Καστά, το οποίο εμφανίζεται επιφανειακά ως εδαφοποιημένος-κερματισμένος σχιστόλιθος.
2.Κατά την ανασκαφή, όπως ήδη έχουμε αναφέρει, διαπιστώθηκε η ύπαρξη δαπέδου σφράγισης από πώρινους λίθους. Σώζονται τα τμήματα του δαπέδου τα οποία βρίσκονται σε επαφή με τους πλαϊνούς τοίχους. Στο δυτικό τμήμα του δαπέδου οι λίθοι παρουσιάζουν υποχώρηση και σημαντική στροφή προς το εσωτερικό του χώρου, ως αποτέλεσμα καθίζησης-ολίσθησης της υποκείμενης επίχωσης. Στο ανατολικό τμήμα οι λίθοι του δαπέδου βρίσκονται στην αρχική τους θέση. Πραγματοποιείται η απομάκρυνση των δυτικών λίθων, ώστε να αποκαλυφθεί η κατάσταση θεμελίωσης του δυτικού πλαϊνού τοίχου και να γίνουν οι απαραίτητες εργασίες αντιστήριξης και στερέωσης της θεμελίωσης.
3.Κατά την αποχωμάτωση του τέταρτου χώρου διαπιστώθηκε η ύπαρξη τεχνητού ορύγματος επί του φυσικού σχιστολιθικού εδάφους, επιφάνειας, 4Χ2,10μ., το οποίο είναι επιχωμένο με ιλυώδη άμμο (όπως αλλωστε και η υπόλοιπη επίχωση του μνημείου).

Ήδη έχει προχωρήσει η ανασκαφή, σε βάθος περίπου 1,40μ. από την επιφάνεια του κατωφλίου και η επίχωση συνεχίζεται. Κατά την απομάκρυνση της αμμώδους επίχωσης εντοπίστηκε το δεύτερο μαρμάρινο θυρόφυλλο σε καλή κατάσταση διατήρησης, πεσμένο μέσα στο όρυγμα, διαστάσεων, 2Χ0,90Χ0,15μ. και βάρους περίπου έναμισυ τόνο. Σήμερα επιχειρείται η απομάκρυνσή του από το σημείο εύρεσης.

4.Πριν από τη συνέχιση της απομάκρυνσης των χωμάτων του ορύγματος, θα γίνουν εργασίες εγκιβωτισμού και αντιστήριξης των κατακόρυφων παρειών του (αλλά και της επίχωσης κάτω από το θεμέλιο των πλαϊνών τοίχων), ώστε να διασφαλισθεί η ευστάθεια της θεμελίωσης των πλαϊνών τοίχων.

5.Την Τετάρτη 29-10-2014 έγινε τοποθέτηση έξι αισθητήρων μέτρησης της παραμόρφωσης επί αντίστοιχων αντηρίδων του τέταρτου χώρου για να διαπιστώνεται στο εξής η ένταση των μεταλλικών στοιχείων αντιστήριξης, κατά την πρόοδο των ανασκαφικών εργασιών. Επιπλέον για σήμερα έχει προγραμματιστεί η εγκατάσταση επιπλέον 10 αισθητήρων, αλλά και ρωγμομέτρων για την παρακολούθηση τυχόν εξέλιξης υφιστάμενων ρωγμών μεγάλου εύρους σε δομικά στοιχεία των εγκάρσιων διαφραγμάτων.
6.Συμπληρώθηκαν στοιχεία υποστύλωσης της θόλου στο δεύτερο και τον τρίτο χώρο.
7.Συνεχίζεται η αφαίρεση των χωμάτων από τα πρανή και πάνω, ανατολικά και ανάντη του μνημείου.

Λ. Μενδώνη για το μονόγραμμα του Μ. Αλεξάνδρου: «Δεν είναι μονόγραμμα αλλά τεκτονικό σύμβολο»

Η αμερικανίδα αρχαιολόγος Dorothy King επιμένει ότι είναι μονόγραμμα και δηλώνουν ότι κτήτορας είναι ο Μέγας Αλέξανδρος

Τις αποκαλύψεις της αμερικανίδας αρχαιολόγου Dorothy King για την ύπαρξη του μονογράμματος του Μεγάλου Αλεξάνδρου στο τάφο της Αμφίπολης, θέμα που ανέδειξε στην Ελλάδα με δημοσίευμα του το «Χ», σχολίασε στην προχθεσινή ενημέρωση προς τους δημοσιογράφους η γεν. γραμμ. του ΥΠΠΟΑ κ. Λίνα Μενδώνη σημειώνοντας ότι δεν είναι μονόγραμμα αλλά σημάδια των μαστόρων.

Πιο συγκεκριμένα η κ. Μενδώνη σχολίασε ότι «Το 2013 , όταν αποκαλύφθηκε το μαρμάρινο μέρος του περιβόλου, φωτογραφίες του οποίου έδωσε στη δημοσιότητα η ανασκαφέας, εντοπίστηκαν τεκτονικά σύμβολα, δηλαδή σημάδια  των μαστόρων της εποχής. Πρόκειται για μεμονωμένα γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου, τα οποία συνηγορούν στη χρονολόγηση του μνημείου και τα οποία τα έχουμε δει στα περισσότερα αρχαία μνημεία». Πρόσθεσε δε ότι «πέρα από το Α, υπάρχει και το Ε, όπου ο τύπος των γραμμάτων βοηθάει στην χρονολόγηση του μνημείου. Αν λένε κάτι περισσότερο, πέρα απ’ αυτό,  θα μας το πει η περαιτέρω μελέτη».

Στα παραπάνω λόγια της κ. Μενδώνη έσπευσε να απαντήσει η κ. King με ανάρτησή στο προσωπικό της ιστολόγιο με τίτλο «Τι σηματοδοτεί το σημάδι;» και στην οποία σχολιάζει ότι  «Η κ. Μενδώνη συμφώνησε ότι τα σημάδια έγιναν από κτίστες και όχι από ατύχημα, και επίσης επιβεβαίωσε ότι οι αρχαιολόγοι γνώριζαν γι’ αυτά! Συνεχίζω λέγοντας ότι αυτό είναι πολύ καλό, οπότε δεν τους λέω κάτι που δεν ξέρουν» ωστόσο προσθέτει ότι «Υπάρχει μια διαφορά μεταξύ των σημάτων που γίνεται από κτίστες και των «σημάτων του κτήτορα»

Ξεκαθαρίσει στην συνέχεια η αμερικανίδα αρχαιολόγος ότι ενδεχομένως υπάρχουν τα «σήματα των κτιστών» που ήταν οδηγοί για τους οικοδόμους για να βάζουν τα μπλοκ στο σωστό μέρος, αλλά τα περισσότερα κτίρια είχαν ολοκληρωθεί επί τόπου… οπότε αφήνει να εννοηθεί ότι δεν ήταν και τόσο απαραίτητα.

Επανερχόμενη στο θέμα του τι είναι τελικά αυτό που «διάβασε», επιμένει η κ. King ότι είναι μονόγραμμα επισημαίνοντας ότι «Επίσης, τα «σήματα κτίστη» εάν χρησιμοποιούνται για να προσδιορίζεται η θέση των μπλοκ σε διάφορα σημεία του μνημείου το πιο πιθανό είναι να ποικίλλουν: π.χ. Άλφα, Βήτα, Γάμα, Δέλτα κ.α.» και προσθέτει ότι «όλες οι «επιγραφές» που έχω εντοπίσει στις φωτογραφίες του περιβόλου της Αμφίπολης φαίνεται να είναι Άλφα ή παραλλαγές του Άλφα. «Όταν όλα τα γράμματα φαίνεται να είναι η ίδια, είναι πολύ πιο πιθανό να είναι ένα μονόγραμμα. Αν και μονογράμματα για μπλοκ είναι λιγότερο συχνά, υπάρχουν παρόμοια συστήματα του Αντιγόνου στην Τροία, και όπως έχω σημειώσει πριν, ο ναός είναι ήταν εκείνος που Μέγας Αλέξανδρος ζήτησε στη διαθήκη του».

Στο τέλος βέβαια δεν παραλείπει να επισημάνει ότι «Και πάλι, αυτό θα μπορούσε να είναι ένα τέχνασμα του φωτός, και όλα θα αποκαλυφθούν εν ευθέτω χρόνω»! Το υπογραμμίζουμε γιατί και οι δύο κυρίες ενώ είναι σαφείς στις απόψεις  τους, αφήνουν την έρευνα και το χρόνο να δείξουν τι πραγματικά συμβαίνει!

(Πηγή: xronometro.gr)

Αρχαιολογική έρευνα στο αρχαίο λιμάνι του Λεχαίου

Το πρόγραμμα Λιμένος Λεχαίου (Lechaion Harbour Project) αποτελεί μια συνεργασία της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων, του SΑΧΟ-Institute, University of Copenhagen και του Ινστιτούτου της Δανίας στην Αθήνα (αναγνωρισμένο από το Υπουργείο Πολιτισμού ως αρχαιολογική σχολή) με σκοπό τη μελέτη και ανάδειξη του αρχαίου λιμένα της Κορίνθου στο Λέχαιο. Το λιμάνι διαδραμάτισε κομβικό ρόλο στη μακρά ιστορική εξέλιξη της πόλης της Κορίνθου. Ευρισκόμενο σε απόσταση περίπου 3χλμ από την αρχαία πόλη αλλά και στραμμένο προς τη δύση, αποτέλεσε αναμφισβήτητα το σημαντικότερο όχημα ανάπτυξης κατά τις διαφορετικές περιόδους ακμής της Κορίνθου. Οι έρευνες διεξάγονται υπό την διεύθυνση του Δρ. Δ. Κουρκουμέλη και του Δρ. B. Lovén και για το έτος 2014 χρηματοδοτούνται από το Augustinus Foundation.

Εικ. 1 Κάτοψη των καταποντισμένων καταλοίπων του διαύλου εισόδου. 

Κατά την περίοδο 2013-2014, το Lechaion Harbour Project αποκάλυψε και αποτύπωσε 2.750τμ καταποντισμένων λιμενικών εγκαταστάσεων, εκτεινόμενες σε 911μ ακτογραμμής. Τα παρακάτω συνοψίζουν τα σημαντικότερα αποτελέσματα μέχρι σήμερα:
1. Στην ανατολική πλευρά του αρχαίου λιμένα εντοπίστηκαν τα κατάλοιπα του διαύλου εισόδου (Entrance Channel) στο λιμάνι. Οι πλευρικοί βραχίονες της εισόδου αποτυπώθηκαν σε μήκος 43.2 μέτρων και έχουν μέγιστο σωζόμενο πλάτος 11.7 μέτρων. Το μέγιστο άνοιγμα του διαύλου έχει πλάτος 8.9 μέτρων και πιθανώς δεικνύει το μέγιστο πλάτος των πλοίων που θα μπορούσαν να εισέλθουν στο λιμάνι. Δυτικότερα του διαύλου αποτυπώθηκαν τα κατάλοιπα δύο προβλητών (Western Mole και Middle Mole). Η Μεσαία Προβλήτα έχει μήκος 35.3μ και ορατό μέγιστο πλάτος 16.1μ.και σώζεται σε ύψος τριών δόμων, ενώ η Δυτική Προβλήτα αποτυπώθηκε σε μήκος 66.5μ και έχει ορατό μέγιστο πλάτος 14.7μ. Οι δόμοι των δύο προβλητών φέρουν ίχνη από ορθογώνιους και σχήματος-Τ τόρμους που έφεραν ξύλινους γόμφους ώστε να διασφαλίζουν κάθετη σύνδεση με την ανώτερη στρώση δόμων.

Εικ. 2 Καταδυόμενος αρχαιολόγος ανασκάπτει την νότιο-ανατολική πλευρά του διαύλου. 

2. Στην είσοδο του διαύλου εντοπίστηκαν τα κατάλοιπα οκτώ (8) ξυλοτύπων θεμελίωσης (Caissons 1-8) με γέμισμα από λίθους μικρού και μεσαίου μεγέθους αναμεμειγμένους με υδραυλικό κονίαμα. Οι δύο καλύτερα σωζόμενοι ξυλότυποι έχουν διαστάσεις 9.7μ x 4.7μ και 10.9 x 5.9μ αντίστοιχα. Ομοίως, δυτικά του διαύλου εντοπίστηκαν τα κατάλοιπα τεσσάρων (4) ακόμα ξυλοτύπων θεμελίωσης αντιστοίχου μεγέθους που πιθανώς αποτελούσαν τη θεμελίωση μιας επιπλέον προβλήτας. Η μοναδικότητα αυτών των ευρημάτων εντός του Ελλαδικού χώρου καθιστούν επιτακτική τη συνέχιση των ερευνών στην περιοχή με σκοπό τη χρονολόγηση των ξυλοτύπων και την κατανόηση της κατασκευαστικής τους λειτουργίας.

Εικ. 3 Καταδυόμενος αρχαιολόγος αποτυπώνει το βορειοδυτικό τμήμα του διαύλου.

Παράλληλα, διεξήχθησαν γεωφυσικές έρευνες σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Πατρών χρησιμοποιώντας «3D parametric sub-bottom profiler». Η εφαρμογή αυτής της πρωτοποριακής τεχνολογίας για πρώτη φόρα στα πλαίσια αρχαιολογικής έρευνας στο αρχαίο λιμάνι του Λεχαίου αναμένεται να συνεισφέρει σε δύο βασικούς τομείς: η επεξεργασία των δεδομένων θα οδηγήσει σε μια λεπτομερειακή αποτύπωση της στρωματογραφίας στις περιοχές μελέτης αποδίδοντας έτσι την εξέλιξη της παράκτιας παλαιογεωγραφίας. Επιπλέον, θα παρουσιάσει στοιχεία σχετικά με αρχαία τεχνουργήματα όπως πιθανά θαμμένα τμήματα των λιμενικών εγκαταστάσεων ή θαμμένα αρχαία αντικείμενα.

Κ. Περιστέρη: «Το Λιοντάρι της Αμφίπολης θα επιστρέψει στην κορυφή του Τύμβου»

Τιμήθηκε σε ειδική εκδήλωση στο Δημοτικό Ωδείο Δράμας από το Ίδρυμα Μακεδονικού Βραβείου η επικεφαλής των ανασκαφών στην Αμφίπολη

Από τα χέρια του δημάρχου Δράμας και προέδρου του Ιδρύματος Μακεδονικού Βραβείου, Χριστόδουλου Μαμσάκου, παρέλαβε το «Μακεδονικό Βραβείο 2014» σε μια ειδική εκδήλωση που έγινε προς τιμήν της στο κατάμεστο αμφιθέατρο του δημοτικού Ωδείου Δράμας η Προϊσταμένη της Εφορίας Αρχαιοτήτων Σερρών, Κατερίνα Περιστέρη.

Η Κ. Περιστέρη βραβεύτηκε για τη συνολική προσφορά της στην επιστήμη της αρχαιολογίας και τον πολιτισμό, για το ανασκαφικό της έργο στο Ν. Δράμας και φυσικά με αποκορύφωμα τη διεύθυνση των ανασκαφικών εργασιών στον Τύμβο Καστά της Μεσολακκιάς στο Ν. Σερρών.

«Η αρχαιολογία είναι μαγεία»

Στη σύντομη ομιλία της, ευχαρίστησε όλους τους τοπικούς φορείς που βοήθησαν στο έργο της ανασκαφής και ιδιαιτέρως το υπουργείο Πολιτισμού, ενώ χαρακτήρισε «μαγεία» την αρχαιολογία: «Η αρχαιολογία είναι πάντα μαγεία. Κρύβει πάντα αυτό το άγνωστο. Δεν ξέρουμε ποτέ τι θα μας βγάλει η αυριανή μέρα. Αυτή είναι η μεγάλη αλήθεια, ποτέ δεν πρέπει να απογοητευόμαστε, πάντα πρέπει να είμαστε αισιόδοξοι ότι θα βρεθούμε μπροστά σε όμορφα πράγματα».

Η Κ. Περιστέρη έκανε στη συνέχεια μια σύντομη αναφορά στο ανασκαφικό της έργο στην περιοχή της Δράμας, που διήρκεσε σχεδόν 13 χρόνια, μιλώντας για την ανασκαφή του Ιερού Διονύσου στην Καλή Βρύση, που χρονολογείται περί τα τέλη του 3ου π.Χ. Αιώνα, την ανασκαφή στον προϊστορικό οικισμό του Αρκαδικού, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, καθώς και με τον Γ. Χουρμουζιάδη και την ανασκαφή των ταφικών τύμβων Ρωμαϊκών Χρόνων στην παραμεθόρια περιοχή Ποταμών Δράμας.

Το «παρών» στην εκδήλωση έδωσαν μεταξύ άλλων ο Β’ Αντιπρόεδρος της Βουλής, Γιώργος Καλαντζής, ο βουλευτής Δράμας, Δημήτρης Κυριαζίδης, ο αντιπεριφερειάρχης Δράμας, Αργύρης Πατακάκης, ο αντιπεριφερειάρχης Σερρών, Γιάννης Μωυσιάδης, η δήμαρχος Καβάλας, Δήμητρα Τσανάκα, ο ομόλογός της στον δήμο Αμφίπολης, Κώστας Μελίτος, ο πρώην δήμαρχος Φιλίππων, Λάζαρος Τσαταλμπασίδης, η πρόεδρος του Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας Α.Μ.Θ., Μαρίνα Φιλιππίδου, καθώς και πλήθος δημοτικών και περιφερειακών συμβούλων, εκπροσώπων Ν.Π.Δ.Δ. και Ν.Π.Ι.Δ.

«Το Λιοντάρι της Αμφίπολης θα επιστρέψει στην κορυφή του Τύμβου»

Από όλα όσα ανέφερε η Κ. Περιστέρη για το ανασκαφικό έργο που συνεχίζεται στον λόφο Καστά, ξεχώρισε η επισήμανση ότι με την ολοκλήρωση των εργασιών, στην κορυφή του Τύμβου θα επιστρέψει το Λιοντάρι της Αμφίπολης, όπου και βρισκόταν στα χρόνια που κατασκευάστηκε το ταφικό μνημείο και που τώρα βρίσκεται πλησίον του ποταμού Στρυμόνα.

Η Προϊσταμένη της Εφορίας Αρχαιοτήτων Σερρών Σερρών, που έλκει την καταγωγή της από την Καβάλα, δήλωσε ότι νιώθει περισσότερο «Δραμινή» και ακολούθως μίλησε στα μέσα ενημέρωσης για την εξέλιξη των ανασκαφών στον λόφο Καστά και με την απάντησή της σε ερώτηση του «Χ», δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να υπάρχει υπόγειος θάλαμος, κάτω από τον οριζόντιο διαφραγματικό τοίχο που βρέθηκε στον τρίτο θάλαμο!

«Αν πραγματικά ο τάφος έχει συληθεί, σημαίνει ότι ήταν κάποιος πολύ μεγάλος εκεί, μια πολύ σημαντική προσωπικότητα και βέβαια δε θα το άφηναν οι τυμβωρύχοι των αρχαίων χρόνων. Πάντα ελπίζουμε. Ποτέ κανείς δεν ξέρει τι θα βρει. Δεν υπάρχει άλλος θάλαμος», σημείωσε αρχικά η κ. Περιστέρη και συμπλήρωσε: «Αυτό που λέγαμε για ύπαρξη τέταρτου θαλάμου δεν ήταν αποδεδειγμένο. Είχαμε πει ότι η ανασκαφική έρευνα θα δείξει αν υπάρχει. Είχε γίνει μία γεωλογική τομή και υπήρχαν σκέψεις ότι ίσως ήταν κάποια μικρή πόρτα, κάποιο άνοιγμα. Δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο. Ήταν ένας δόμος που έχει πέσει. Δουλεύουμε στον τρίτο θάλαμο και περιμένουμε να δούμε τι θα μας δείξει».

Δεν αποκλείεται η ύπαρξη οριζόντιου διαφραγματικού τοίχου

Σε ερώτηση για την εύρεση κομματιών των σφιγγών στο εσωτερικό του τρίτου θαλάμου, η κ. Περιστέρη απάντησε: «Υπάρχουν πολλά μυστήρια για την ανασκαφή μας που πρέπει να τα λύσουμε, όμως αφού τελειώσει η ανασκαφή και αφού κάνουμε σχετική μελέτη. Πριν από τη μελέτη είναι νωρίς να πούμε οτιδήποτε. Θέλει χρόνο».

Σε ερώτηση του «Χ» αν υπάρχουν πιθανότητες για την ύπαρξη ενός οριζόντιου διαφραγματικού τοίχου, ως επιπρόσθετο μέτρο φύλαξης του μνημείου από τυμβωρύχους, στο πάτωμα του τρίτου θαλάμου, η κ. Περιστέρη απάντησε ότι «έχουν ακουστεί πολλά και έχουν γραφεί ακόμη περισσότερα, όμως όλα θα τα δείξει η ανασκαφή και ότι αγγίξουμε με τα χέρια μας».

Όσο για το πότε θα γνωρίζουμε την ταυτότητα του οικιστή του τάφου, η Κατερίνα Περιστέρη εξήγησε ότι «η εξέλιξη της ανασκαφής, θα μας το πει», ενώ επισήμανε πως εντός των επόμενων δύο εβδομάδων θα έχουν ολοκληρωθεί οι εργασίες και στον τρίτο θάλαμο.

(Πηγή: Εφημερίδα "Χρονόμετρο", xronometro.com)

Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος: Η ευκαιρία των Βρετανών να «ανασκάψουν» την Αμφίπολη

Ποιο ήταν αλήθεια το τάγμα του βρετανικού στρατού που το 1916, εν μέσω πολέμου έσκαβε τάφους στην Αμφίπολη; Ποια τελικά ήταν η τύχη των ευρημάτων; Ερωτήματα που απασχολούν πολλούς, μετά την κυκλοφορία φωτογραφιών με Βρετανούς στρατιώτες να μπαινοβγαίνουν σε τάφους της Αμφίπολης, ή ακόμη χειρότερα, να επιδεικνύουν χασκογελώντας οστά των νεκρών που βρήκαν εκεί.

Του Άρη Μεντίζη

δημοσιογράφου – ιστορικού ερευνητή

Την προσοχή πολλών χρηστών του διαδικτύου έχουν προσελκύσει το τελευταίο διάστημα κάποιες φωτογραφίες που απεικονίζουν Βρετανούς στρατιώτες να εισέρχονται και να εξέρχονται από έναν μακεδονικού τύπου τάφο, ή να επιδεικνύουν κάποια κρανία νεκρών γεμάτοι …περηφάνια για τη λαθρανασκαφή που είχαν κάνει. Το αποτέλεσμα μάλιστα της λαθρανασκαφής δεν είναι τα κρανία των νεκρών αλλά τα αγγεία – και ποιος ξέρει και τι άλλο – που φαίνονται στα άκρα της φωτογραφίας, αφημένα πάνω στα αναχώματα.

Ερευνώντας το διαδίκτυο μπορεί να δει κανείς ότι οι φωτογραφίες αυτές είναι τραβηγμένες το 1916, όταν Βρετανοί στρατιώτες, μαζί με στρατιώτες άλλων συμμαχικών χωρών, είχαν αποβιβαστεί στη Θεσσαλονίκη για να πολεμήσουν στο Βαλκανικό μέτωπο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Η κατάσταση στην περιοχή

Πρέπει να σημειωθεί ότι η κατάσταση στην περιοχή κατά την έναρξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ήταν ιδιαίτερα ρευστή. Κατά τη διάρκεια του πολέμου, ο βουλγαρικός και ο αυστρο-γερμανικός στρατός  εισέβαλαν ταυτόχρονα στη Σερβία. Οι Σέρβοι  είχαν αποκρούσει εύκολα τις διαδοχικές  επιθέσεις των Αυστριακών, αλλά δεν ήταν  δυνατόν να αναχαιτίσουν τη μαζική επίθεση, που  άρχισε τον Οκτώβριο του 1915. Γαλλικά και  βρετανικά στρατεύματα αποβιβάστηκαν στη  Θεσσαλονίκη, αλλά δεν κατάφεραν να  καθυστερήσουν την επίθεση. Το 1916 η παγκόσμια προσοχή ήταν εστιασμένη  στα Βαλκάνια. Εκεί ήταν το αδύνατο σημείο στην  άμυνα των Κεντρικών Δυνάμεων. Οι Γάλλοι και  οι Βρετανοί, μαζί με τον αναγεννημένο σερβικό  στρατό κι ένα ιταλικό σύνταγμα, ήλπιζαν να διασπάσουν τις βουλγαρικές γραμμές  στη Μακεδονία. Η Αντάντ, για να αντιμετωπίσει τη συνεχώς ενισχυόμενη γερμανική επιρροή στα Βαλκάνια, αποβίβασε στρατεύματα στη Θεσσαλονίκη, τον Οκτώβριο του 1915. Η Σερβία δέχτηκε και βουλγαρική επίθεση, κατέρρευσε και τα σερβικά στρατεύματα μεταφέρθηκαν στη Μακεδονία. Λίγο αργότερα, τον Μάιο του 1916, γερμανικά και βουλγαρικά στρατεύματα εισέβαλαν στην ανατολική Μακεδονία. Ο ποταμός Στρυμώνας και η περιοχή της Αμφίπολης ήταν λοιπόν στην πρώτη γραμμή άμυνας των συμμάχων, που είχαν ως μοναδική βάση τη Θεσσαλονίκη. Σε αυτή την περιοχή λοιπόν τοποθετήθηκε το 2^ο Βασιλικό Σύνταγμα Ελαφρού Πεζικού Shropshire των Βρετανών.

Ποιο ήταν το Βρετανικό Σύνταγμα

Το 2^ο Βασιλικό Σύνταγμα Ελαφρού Πεζικού Shropshire των Βρετανών, ήταν ένα σύνταγμα του στρατού του Ηνωμένου Βασιλείου που συγκροτήθηκε το 1881, και αποβιβάστηκε στη Θεσσαλονίκη το 1915 κατόπιν αιτήματος του Έλληνα πρωθυπουργού. Το στρατιωτικό αυτό Σώμα έμεινε στην περιοχή σχεδόν τρία χρόνια πολεμώντας τους Βούλγαρους. Το μεγαλύτερο διάστημα της παραμονής του εδώ, είχε βάση στο μέτωπο του Στρυμόνα μεταξύ της λίμνης Δοϊράνης και της Αμφίπολης, όπου κατασκεύασε χαρακώματα και πολέμησε σε πολλές μικρές μάχες.

Όμως, όπως προκύπτει και από τις φωτογραφίες που κυκλοφορούν ευρέως στο διαδίκτυο και μπορεί να βρει κανείς εύκολα στη σελίδα της Wikipedia, οι Βρετανοί στρατιώτες δεν αρκέστηκαν στην κατασκευή χαρακωμάτων και ορυγμάτων για τις ανάγκες του πολέμου, αλλά παράλληλα επιδόθηκαν και σε πράξεις τυμβωρυχίας, ανασκάπτοντας τάφους και προωθώντας τα ευρήματα στην Αγγλία. Δεν παρέλειψαν μάλιστα να αποτυπώνουν σε φωτογραφίες την περηφάνια τους για τα ευρήματα.

Άλλωστε είναι γνωστό ότι ακόμη και το ύψους 5,3 μέτρων μαρμάρινο Λιοντάρι της Αμφίπολης, βρέθηκε από Βρετανούς στρατιώτες κατά τη διάρκεια κατασκευής οχυρωματικών έργων στην περιοχή της γέφυρας της Αμφίπολης το 1916. Μάλιστα οι Βρετανοί στρατιώτες προσπάθησαν να προωθήσουν λαθραία τα μαρμάρινα μέλη του μνημειακού αγάλματος στην Αγγλία, όμως οι προσπάθειές τους δεν ευοδώθηκαν όταν οι Βούλγαροι, που μόλις είχαν καταλάβει το Παγγαίο, εξαπέλυσαν επίθεση εναντίον τους.

Σε αυτό το περιστατικό αναφέρεται, σε δημοσίευμά του στην εφημερίδα «Πρόοδος» των Σερρών, και ο αρχαιολόγος Φώτης Πέτσας, που σημειώνει πως: «Κατά τη διάρκεια του Βαλκανικού Πολέμου το 1913, Έλληνες στρατιώτες βρήκαν τα θεμέλια του βάθρου του μνημείου, ενώ έσκαβαν χαρακώματα. Τα θεμέλια εξετάστηκαν από τον Γιώργο Οικονόμου και τον Αναστάσιο Ορλάνδο, που στη συνέχεια έγιναν καθηγητές της αρχαιολογίας. Αργότερα, το 1916, κατά τη διάρκεια του Α Παγκοσμίου Πολέμου, Βρετανοί στρατιώτες ανακάλυψαν τα πρώτα τμήματα του μαρμάρινου λέοντος. η προσπάθειά τους να μεταφέρουν τα κομμάτια επί ενός πλοίου,  απετράπησαν από μια βομβιστική επίθεση του εχθρού».

Κατέληξαν στο Βρετανικό Μουσείο

Αν κάποιος περιηγηθεί στην ιστοσελίδα του Βρετανικού Μουσείου και στα εκθέματα του εύκολα θα μπορέσει να εντοπίσει τα ευρήματα των «στρατιωτικών ανασκαφών» των Βρετανών στην Αμφίπολη, κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Εκεί λοιπόν συναντά κανείς το όνομα του Eric Gardner, ενός Άγγλου γιατρού και ερασιτέχνη αρχαιολόγου, ο οποίος υπηρέτησε στην περιοχή κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Στο βιογραφικό του, που φιλοξενείται στην ιστοσελίδα του Βρετανικού Μουσείου, αναφέρεται συγκεκριμένα: «Γιατρός και ερασιτέχνης αρχαιολόγος που έζησε στο Weybridge Surrey. Κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου υπηρέτησε στη Μακεδονία στο RAMC. Είχε ως βάση την περιοχή γύρω από την Αμφίπολη, στο μέτωπο του Στρυμώνα, όπου αποκαλύφθηκε ένα αρχαϊκό – ελληνιστικό ελληνικό νεκροταφείο. Δώρησε τα περιεχόμενα ενός τάφου της Αμφίπολης στο Μουσείο το 1918».

Ο συγκεκριμένος γιατρός – ερασιτέχνης αρχαιολόγος από την Αγγλία, δώρισε έξι αντικείμενα στο Βρετανικό Μουσείο, έτσι όπως καταγράφονται στην ιστοσελίδα του Μουσείου. Κανείς δεν γνωρίζει τι άλλο βρήκε μαζί με τους συντρόφους του, και ποια ήταν η μοίρα των ευρημάτων. Έτσι η απορία για το που κατέληξε το αγγείο που φαίνεται τοποθετημένο πάνω στους σάκους του αναχώματος, δεξιά στη φωτογραφία των Βρετανών αξιωματικών με τα οστά των αρχαίων παραμένει…  

World War Ι: The British opportunity to "excavate" Amphipolis

The attention of many internet users have recently attracted some pictures showing British soldiers who enter and leave a Macedonian type tomb, or exhibit some ancient skulls full of pride for illegal excavations that were done. The result of illegal excavations indeed not the skulls of the dead, but the pots - and who knows what else - that appear at the edges of the photo, laid on the dikes. Searching the internet everyone can see that these photographs were taken in 1916, when British soldiers, along with soldiers of other allied countries, had landed in Thessaloniki to fight on the Balkan front of WWI.

If someone browse the website of the British Museum and the exhibits, will be able to identify easily the findings of British "military excavations” from Amphipolis during the First World War. There, someone can find the name of Dr Eric Gardner, an English doctor and amateur archaeologist, who served in the region during the World War I. The doctor - amateur archaeologist from England, donated six items to the British Museum in 1918, as recorded in the Museum's website. Nobody knows what else did he found with his companions, and what was the fate of the findings.

(Φιλοξενήθηκε στην εφημερίδα "Χρονόμετρο" στις 25 Οκτωβρίου 2014)

Οι …άλλοι μακεδονικοί τάφοι της Αμφίπολης

Οι μακεδονικού τύπου τάφοι της Αμφίπολης, αν και πέρασαν περισσότερα από πενήντα χρόνια από τότε που αποκαλύφθηκαν, παραμένουν άγνωστοι στο ευρύ κοινό

Του Άρη Μεντίζη

δημοσιογράφου – ιστορικού ερευνητή

Απέναντι από την ανατολική πλευρά της αρχαίας πόλης της Αμφίπολης, στους πρόποδες του ιερού βουνού της αρχαιότητας, του Παγγαίου, βρέθηκαν και ανασκάφτηκαν από τον αείμνηστο Δημήτρη Λαζαρίδη άλλοι έξι ιδιαίτερα επιμελημένοι τάφοι μακεδονικού τύπου, οι οποίοι έδωσαν πολλές και χρήσιμες πληροφορίες για το μεγάλο αυτό αστικό κέντρο της αρχαιότητας.

Έξι είναι αυτοί οι τάφοι μακεδονικού τύπου και βρίσκονται λίγο νοτιότερα από το ελληνιστικό νεκροταφείο, όπου από τον ίδιο αρχαιολόγο ανασκάφτηκαν πάνω από 400 τάφοι, αλλά και βορειοδυτικά των αρχαίων τειχών. Στο πόνημά του για την Αμφίπολη, ο ανασκαφέας Δημήτρης Λαζαρίδης, δίνει πολλά στοιχεία για τα έξι αυτά ταφικά οικοδομήματα, που τα κάνουν ξεχωριστά για την εποχή.

Μακεδονικός Τάφος 1

Όσον αφορά τον «μακεδονικό τάφο 1», όπως είναι γνωστός, αποκαλύφθηκε το 1960 και καλύπτεται από τεχνητό τύμβο. Αποτελείται από καμαροσκεπή διάδρομο μήκους 5,30 μ. και πλάτους, 1,60 μ., προθάλαμο και κυρίως θάλαμο. Δυστυχώς στο συγκεκριμένο τάφο η οροφή του προθαλάμου και του κυρίως θαλάμου είχε καταρρεύσει. Αξίζει στο σημείο αυτό να αναφέρουμε ότι το συνολικό μήκος του τάφου αυτού φτάνει τα 11,30 μ. και, μέχρι να αποκαλυφθεί το ταφικό οικοδόμημα στο λόφο «Καστά», ήταν ο μεγαλύτερος γνωστός τάφος της Αμφίπολης. Στη δεξιά πλευρά του προθαλάμου υπάρχει νεκρική κλίνη χτισμένη με πλίνθους από πωρόλιθο. Παρόμοια και στον νεκρικό θάλαμο, υπήρχαν δύο όμοιες κλίνες που σχηματίζουν ορθή γωνία. Οι δύο αυτές κλίνες καλύπτονται από ασβεστοκονίαμα που πάνω του υπάρχει ζωγραφική διακόσμηση με ζωηρά χρώματα. Στα πόδια της κλίνης και στο επάνω μέρος εικονίζονται, σύμφωνα με τον Δ. Λαζαρίδη, διονυσιακές μορφές καθισμένες σε βράχους ή ημικλινείς στο έδαφος με θυρσούς, μικρά λιοντάρια, βωμοί κ.α. Ανθέμια και διάφορα άλλα γεωμετρικά, κυρίως, σχήματα καλύπτουν και τα πόδια των κλινών.

Τα κτερίσματα της νεκρής του τάφου αυτού ήταν πλούσια. Σε αυτά περιλαμβάνονται δύο μεγάλα χρυσά δαχτυλίδια με χρωματιστές πέτρες που έχουν εγχάρακτες μορφές, ένα χρυσό στεφάνι από φύλλα ελιάς, άνθη και φύλλα από χρυσό έλασμα, ένα ζευγάρι χρυσά σκουλαρίκια που καταλήγουν σε λεοντοκεφαλές, ένας χρυσός οβολός με παράσταση κεφαλής Ηρακλή με λεοντή, ένας ασημένιος καθρέφτης, διάφορα αγγεία και μια πυξίδα. Οι τοιχογραφίες των κλινών αφού αποτυπώθηκαν, αποτοιχίσθηκαν και μεταφέρθηκαν στο Μουσείο της Καβάλας, όπου και εκτίθονταν μέχρι πριν μερικά χρόνια, σε αναπαράσταση του νεκρικού θαλάμου που υπήρχε στην αίθουσα της Αμφίπολης. Ο σημαντικός αυτός τάφος, σύμφωνα με τον ανασκαφέα του, χρονολογείται στον 3^ο αιώνα π.Χ..

Μακεδονικός τάφος 2

Σε κοντινή απόσταση από τον πρώτο τάφο, στα νοτιοδυτικά, το 1961 αποκαλύφθηκε και άλλος μακεδονικός τάφος, κάτω από τύμβο. Ο τάφος αυτός είναι χτισμένος με πλίνθους πωρόλιθου και αποτελείται από διάδρομο μήκους 6,28 μ. και πλάτους 1,36 μ. και από ένα νεκρικό θάλαμο διαστάσεων 3,06 x 3,08 μ. που στεγάζεται με καμάρα. Στεγασμένο επίσης με πλάκες πωρόλιθου είναι και ένα τμήμα του διαδρόμου.

Στο νεκρικό θάλαμο μπαίνει κανείς από μια είσοδο πλάτους 1,25 μ.. Στη δυτική και στη βόρεια πλευρά υπάρχουν νεκρικές κλίνες που σχηματίζουν ορθή γωνία, και οι οποίες είναι κατασκευασμένες από πλίνθους πωρόλιθου. Δυστυχώς όμως είναι κατεστραμμένες σε ένα  τμήμα τους από τους τυμβωρύχους που σύλησαν τον τάφο. Από τα ελάχιστα πήλινα ευρήματα που αποκαλύφθηκαν στο δάπεδο του θαλάμου, ο τάφος χρονολογείται πιθανώς στο δεύτερο μισό του 3^ου αιώνα π.Χ..

Μακεδονικός τάφος 3

Πρόκειται για άλλον ένα ιδιαίτερα σημαντικό τάφο μακεδονικού τύπου, ο οποίος βρίσκεται στο λόφο «Καστά», που το τελευταίο διάστημα έχει συγκεντρώσει το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης. Παρόλα αυτά ελάχιστοι γνωρίζουν ότι στο λόφο αυτό βρίσκεται ακόμη ένας, σαφώς μικρότερος, μακεδονικός τάφος.

Ο τάφος αυτός αποκαλύφθηκε το 1960, κατά τη διάρκεια των εκτεταμένων ερευνών που πραγματοποίησε στο λόγο ο Δ. Λαζαρίδης, αλλά δυστυχώς  ήταν συλημένος και εν μέρει κατεστραμμένος. Ο τάφος αυτός αποτελείται από προθάλαμο και νεκρικό θάλαμο και έχει μήκος 9 μ. και πλάτος 3,07 μ. και χρονολογείται στον 3^ο αιώνα π.Χ..

Είναι λαξευμένος στο βράχο και τα τοιχώματά του καλύπτονταν από πλίνθους πωρόλιθου, από τις οποίες σώζεται μόνο η κατώτερη σειρά. Οι κατώτεροι δόμοι των τοίχων καλύπτονται από κονίαμα που μιμούνται ορθομαρμαρώσεις. 

Είναι ενδιαφέρον ότι το δάπεδο του προθαλάμου καλύπτονταν από ψηφιδωτό με διακόσμηση πολύχρωμων ρόμβων, ενώ το δάπεδο του κυρίως θαλάμου χωρίζονταν σε τρεις ζώνες με βαθύ κόκκινο και κίτρινο χρώμα. Στο βόρειο τμήμα το δάπεδο είχε σπάσει προκειμένου να κατασκευαστεί και δεύτερος τάφος εκτός από τον αρχικό που βρισκόταν στο βάθος του κυρίως θαλάμου. Τα τοιχώματα των δύο τάφων καλύπτονται από κονίαμα με ζωηρά χρώματα, όπως κόκκινο, κίτρινο, μαύρο, λευκό κ.α., ενώ στον ένα υπήρχε και διακόσμηση με άνθη, βλαστούς, πουλιά, αγγεία κλπ. Το ψηφιδωτό αλλά και οι τοιχογραφίες αποτοιχίσθηκαν για να διασωθούν.

Μακεδονικός τάφος 4

Αξίζει να σημειωθεί πως κοντά σε αυτόν τον τάφο βρέθηκε ακόμη ένας μικρός μακεδονικού τύπου τάφος, μέσα στον οποίο βρέθηκαν πολλές πυξίδες, δύο πήλινα ειδώλια, διάφορα χάλκινα και γυάλινα αντικείμενα και ένα χρυσό δαχτυλίδι.

Μακεδονικός τάφος 5 ή «ο τάφος του γιατρού»

Στην ανατολική εξωτερική πλευρά του τείχους της Αμφίπολης, κοντά στο παρεκκλήσι του Αγίου Νικολάου, το 1959 εντοπίστηκε άλλο ένα νεκροταφείο όψιμων ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων. Εκεί αποκαλύφθηκε και ένας τέταρτος τάφος μακεδονικού τύπου, ρωμαϊκών χρόνων.

Αποτελείται από διάδρομο 3 μ. και νεκρικό θάλαμο διαστάσεων 2,55 x 3,55 μ. όπου στις τρείς πλευρές του υπάρχουν πέντε κόγχες. Στο υπέρθυρο του τάφου βρέθηκε επιγραφή που αναφέρει πως πρόκειται για τον τάφο του γιατρού Σέξτου Ιουλίου Χαρίτωνος, και χρονολογείται στο 74 μ.Χ., σύμφωνα με τη μακεδονική χρονολογία BKC.

Μακεδονικός τάφος 6

Στο νεκροταφείο που βρίσκεται βορειοδυτικά της αρχαίας Αμφίπολης το 1960 αποκαλύφθηκε από τον Δ. Λαζαρίδη, ένας ακόμη τάφος μακεδονικού τύπου, που αποτελείται από διάδρομο μήκους 5,30 μ. και πλάτους 1,58 μ. και ένα νεκρικό θάλαμο διαστάσεων 2,90 x 3,08 μ. Η είσοδός του ήταν κλειστή με πρόχειρο τοίχο από πλίνθους πωρόλιθου.

Στο δάπεδο του διαδρόμου, και σε απόσταση 2,15 μ. από την είσοδο, βρέθηκε σκαμμένη κυκλική κοιλότητα, διαμέτρου 55 εκ. και βάθους 40 εκατοστών αγνώστου προορισμού. Μέσα στον τάφο διαπιστώθηκαν έξι ταφές. Οι τέσσερις ήταν στο δάπεδο και οι δύο ήταν σε κόγχες που είχαν δημιουργηθεί. Μεταξύ των ευρημάτων του τάφου ήταν αγγεία, δύο στλεγγίδες, ένα ζευγάρι χρυσά σκουλαρίκια, χρυσό δαχτυλίδι, γυάλινο πολύχρωμο αγγείο, χάλκινος καθρέπτης κ.α. Ο τάφος χρονολογείται από τον ανασκαφέα στη μέση ελληνιστική εποχή.

---*---

The …other Macedonian tombs of Amphipolis

Across the eastern side of the ancient city of Amphipolis, at the foot of the sacred mountain of antiquity, Pangeon, found and excavated by Dimitris Lazaridis six other highly elaborate Macedonian type tombs, which gave plenty of useful information on this large urban center of antiquity.

These Macedonian type graves are six and they are located just south of the hellenistic cemetery, where the same archaeologist excavated more than 400 graves, and northwest of the ancient walls. In his essay for Amphipolis, Dimitris Lazaridis, gives many details for these six funerary structures, which make them separately for this period.

(Φιλοξενήθηκε στην εφημερίδα "Χρονόμετρο" στις 23 Οκτωβρίου 2014)

Μπορεί το δάπεδο του τρίτου θαλάμου να είναι οριζόντιος τοίχος σφράγισης;

Παρακάτω παρατίθενται οι ερωτήσεις προς την Γ.Γ. του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Λ.Μενδώνη, όπως δόθηκαν στη δημοσιότητα από το υπουργείο Πολιτισμού:

Ερώτηση: Ο τάφος είναι συλλημένος;
Απάντηση: Ο τάφος έχει δεχθεί σαφέστατα ανθρώπινη παρέμβαση, μέχρι εδώ που βρισκόμαστε. Από την αρχή της ενημέρωσης είχαμε πεί-κι έχουμε πολλές φορές επαναλάβει- ότι έχουμε ισχυρότατες ενδείξεις δράσης τυμβωρύχων.

Ερώτηση: Πώς είναι δυνατόν μετά από τόση πολυτέλεια να έχουμε ένα ευτελές δάπεδο,στον τρίτο θάλαμο; Μήπως πρόκειται για οριζόντιο τοίχο σφράγισης; 
Απάντηση: Αποτελεί και για μας υπόθεση εργασίας. Αρα δεν μπορούμε να το αποκλείσουμε, αλλά ούτε και να το επιβεβαιώσουμε με τα σημερινά δεδομένα. 

Ερώτηση: Το μνημείο έχει δημιουργήσει μεγάλες προσδοκίες. Μήπως είναι θαμένος κάποιος βασιλιάς;
Απάντηση: Το ποιός είναι θαμένος, δεν μπορούμε να το πούμε πριν ολοκληρωθεί η ανασκαφή και πολύ πιθανόν πριν να ολοκληρωθεί και η μελέτη του μνημείου η οποία μπορεί να κρατήσει κάποια χρόνια. Ομως τις προσδοκίες όλων μας το μνημείο τις έχει ήδη ικανοποιήσει, εξαιτίας της μοναδικότητας του. Ειναι εξαιρετικά σημαντικό ως αναπτυξιακός πόρος για τον τόπο. Είναι ένα μοναδικό εύρημα για την επιστήμη της Ιστορίας και της Αρχαιολογίας, το οποίο θα απασχολήσει, για πολλά χρόνια, τους ειδικούς επιστήμονες.

Ερώτηση: Κλιμάκιο της ΕΓΝΑΤΙΑ ΑΕ επισκέφτηκε το μνημείο;
Απάντηση: Ναι, σε συνεννόηση με τον γγ του Υπουργείου Υποδομών κ. Στράτο Σιμόπουλο, μηχανικοί της ΕΓΝΑΤΙΑ ΑΕ, ειδικευμένοι σε θέματα σηράγγων, με τους οποίους έχουμε συνεργαστεί και σε άλλα αρχαιολογικά έργα, επισκέφτηκαν το μνημείο προκειμένου να μας ενισχύσουν στην εγκατάσταση μηχανημάτων καταγραφής της στατικής συμπεριφοράς του. Η ΕΓΝΑΤΙΑ ΑΕ προσφέρθηκε να μας διαθέσει τον απαραίτητο εξοπλισμό για όσο δάστημα χρειαστεί.

Ερώτηση: Πώς σχολιάζετε την ανάρτηση της κ.Ντ.Κίγκ σχετικά με την ανεύρεση επιγραφών στον περίβολο;
Απάντηση: Το 2013 , όταν αποκαλύφθηκε το μαρμάρινο μέρος του περιβόλου, φωτογραφίες του οποίου έδωσε στη δημοσιότητα η ανασκαφέας, εντοπίστηκαν τεκτονικά σύμβολα,δηλαδή σημάδια των μαστόρων της εποχής. Πρόκειται για μεμονωμενα γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου, τα οποία συνηγορούν στη χρονολόγηση του μνημείου.

Τα πρώτα πλάνα από το εσωτερικό της ανασκαφής στην Αμφίπολη

Αυτό είναι το πρώτο επίσημο video από το εσωτερικό της ανασκαφής στην Αμφίπολη...

Σημεία ενημέρωσης από την A. Παναγιωταρέα και την Λ. Μενδώνη στην Αμφίπολη

1.Το Υπουργείο Πολιτισμού, δίνει σε λίγη ώρα  στη δημοσιότητα, για πρώτη φορά, υλικό- χρόνος, 2´.10’’-  από την αποκάλυψη του ψηφιδωτού,στο ταφικό μνημείο της Αμφίπολης. Είναι, ουσιαστικά, υλικό αμοντάριστο, σε συνοχή τα πλάνα, με φυσικούς ήχους,  αφαιρώντας τις πολλές ώρες της ενδιάμεσης ανασκαφικής διαδικασίας. Όπως αντιλαμβάνεστε, η εργοταξιακή μορφή της ανασκαφής δεν επιτρέπει την επεξεργασία του υλικού, σε συνθήκες  studio. Παρουσιάζεται  το υλικό, όπως καταγράφεται κατά την ψηφιακή τεκμηρίωση της ανασκαφής.

2.Επίσης, θα δοθούν στη δημοσιότητα φωτογραφίες από τα τμήματα των φτερών των Σφιγγών. Τα ευρεθέντα τμήματα επιτρέπουν την πλήρη αποκατάστασή τους.  Σχετικό σχέδιο έχει εκπονηθεί από τον αρχιτέκτονα τoυ ΥΠΠΟΑ κ. Μ.  Λεφαντζή και παρουσιάζεται, για πρώτη φορά, σήμερα.

3. Η υπόθεση εργασίας  που είχε λεχθεί, βάσει γεωλογικής και σπηλαιολογικής έρευνας, ότι  υπάρχει  πιθανόν θύρωμα εντός του τρίτου θαλάμου-τέταρτου χώρου- 0,96 πλάτους, δεν επιβεβαιώνεται από την ανασκαφική εργασία. Η λαθεμένη εντύπωση δόθηκε καθώς στο σημείο αυτό έχει αφαιρεθεί μαρμάρινος ορθοστάτης. Επομένως, δεν υπάρχει θύρωμα στον τρίτο θάλαμο-τέταρτο χώρο.

4. Σύμφωνα με την γεωλογική τομή, που είχε αποδείξει ότι το βάθος του τρίτου θαλάμου-τέταρτου χώρου είναι 7,53,-τουλάχιστον κατά 1,50 μ. βαθύτερα από τους προηγούμενους-η ανασκαφική εργασία συνεχίστηκε ως χτες κατά μισό μέτρο κάτω από την επιφάνεια του δαπέδου.

5. Κάτω από τους πωρόλιθους του δαπέδου, μέσα στην αφαιρούμενη επίχωση βρέθηκαν τμήματα των φτερών των Σφιγγών, ένα μέρος από τον λαιμό της δεύτερης Σφίγγας- ίδιας ποιότητας μαρμάρου και εφάμιλλης γλυπτικής αξίας-καθώς και τμήματα από το ελλείπον τμήμα του μοναδικού ψηφιδωτού, με την εικόνα της αρπαγής της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα, που καλύπτει το δάπεδο του δεύτερου θαλάμου-τρίτου χώρου, πίσω από τις Καρυάτιδες.

6. Η πρώτη άποψη της διεπιστημονικής ανασκαφικής ομάδας, που προκύπτει από τα  μέχρι τούδε στοιχεία, που  συγκροτεί η ως τώρα εικόνα της ανασκαφής, όπως η εύρεση της κεφαλής της  ανατολικής Σφίγγας στον τρίτο θάλαμο, τέταρτο χώρο, πιθανότατα δίνει απάντηση στο ερώτημα : Αν η κατάχωση των χώρων, με άμμο,  καθώς και οι τοίχοι σφράγισης έγιναν στον ίδιο χρόνο με την κατασκευή του ταφικού συγκροτήματος.  Πιθανότατα η κατάχωση, αλλά και η κατασκευή του τοίχων σφράγισης, έγιναν σε υστερότερο χρόνο. Και αυτή η υπόθεση εργασίας απαιτεί συστηματική μελέτη.

7. Στον τρίτο θάλαμο-τέταρτο χώρο θα συνεχιστεί τις επόμενες μέρες  η  συστηματική αφαίρεση του αμμώδους χώματος.

Τεχνικές παρατηρήσεις

1.       Υλοποιείται το σχέδιο για τη σύνταξη του  μεσοπρόθεσμου προγράμματος των απαραίτητων εργασιών και μελετών ,ώστε το ταφικό συγκρότημα να μπορεί να παραμείνει ως έχει  για διάστημα ενός έως και τριών ετών, λαμβάνοντας όλες τις επιπλέον φορτίσεις που μπορεί να δεχθεί (σεισμούς, χιονοπτώσεις, κλπ).

2.       Θα πραγματοποιηθούν αλλαγές στις διατάξεις των μεταλλικών στερεωτικών υποστυλωμάτων, ώστε να επιτευχθεί η καλύτερη και αποτελεσματικότερη  πρόσβαση των συνεργείων συντήρησης.

Σημείωση 1.

Αναλυτικά, θα δοθεί το πρόγραμμα των εργασιών στην επόμενη ενημέρωση, καθώς και ο χρόνος εντός του οποίου θα υλοποιηθούν οι δράσεις, που μπορεί να επιτρέψουν την ελεγχόμενη και ασφαλή επισκεψιμότητα στον χώρο.

Σημείωση 2.

Μετά την ενημέρωση από την κ. Α. Παναγιωταρέα για την πορεία των ανασκαφικών εργασιών, η Γ.Γ. του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Λ. Μενδώνη θα απαντήσει σε τυχόν ερωτήσεις των δημοσιογράφων. Θα αποσταλεί  και το υλικό των απαντήσεων.

Τιμή και δόξα στους Ήρωες!!!

Για την ημέρα...

Οι 7 γρίφοι του τύμβου της Αμφίπολης

Σφίγγα αποδείχθηκε προς το παρόν η Σφίγγα της Αμφίπολης. Τα χείλη του κεφαλιού που βρέθηκε προχθές κάτω από το κατώφλι του τρίτου θαλάμου παρέμειναν σφραγισμένα και οι ανασκαφείς δεν μπορούν προς το παρόν να καταλάβουν πώς βρέθηκε εκεί.

Προς το παρόν, όμως, τα μεγάλα ερωτηματικά φαίνεται να συγκεντρώνονται στο δάπεδο του θαλάμου και στην αιτία της καθίζησής του. Αυτή την καθίζηση θα διερευνήσουν κατά προτεραιότητα, ώστε να διαπιστώσουν αν κρύβεται κάτι κάτω από το δάπεδο και τι. Θεωρητικά, όπως συχνά συμβαίνει στις ανασκαφές, μπορεί να υπάρχει εκεί κάτι μεγάλο, ή τίποτα. Γενικώς, όσο η ανασκαφική ομάδα θα προχωρά θα λύνονται κάποιοι γρίφοι, μιας και τα ευρήματα θα δίνουν απαντήσεις, αλλά υπάρχει και η πιθανότητα να δημιουργούνται νέοι.

Επτά γρίφους μετρήσαμε μέχρι στιγμής από αυτούς που ξεπροβάλλουν μέρα με τη μέρα, κάποιοι μάλιστα έχουν ενισχυθεί με τα νέα ευρήματα. Ας τους δούμε έναν έναν και μαζί ας διερευνήσουμε πιθανές απαντήσεις:

1. Το κεφάλι της μίας Σφίγγας εντοπίσθηκε θαμμένο σε επίπεδο πιο κάτω από το μαρμάρινο κατώφλι του τρίτου θαλάμου. Πώς βρέθηκε εκεί;

Αποτελεί πραγματικά βασικό ερώτημα το πώς μετακινήθηκε αυτό το κομμάτι γλυπτού με βάρος που ξεπερνά τα 100, ίσως και τα 150 κιλά. Ειδικοί επιστήμονες έχουν δύο θεωρίες. Η πρώτη, να αποσπάστηκε από το άγαλμα -στο οποίο ήταν ένθετο- κατά τη διάρκεια σεισμού και να κύλησε προς τα μέσα, κάνοντας τη στρογγυλή ζημιά στο κέντρο του ψηφιδωτού, όπως χτύπησε εκεί. Αυτό προϋποθέτει πως δεν υπήρχε ο σφραγιστικός τοίχος των Καρυατίδων και πως η μαρμάρινη θύρα του τρίτου διαφραγματικού τοίχου ήταν ανοιχτή.

Το κεφάλι της Σφίγγας που βρέθηκε 14 μέτρα μακριά από το σώμα του αγάλματος, δίπλα στο μαρμάρινο κατώφλι, το «αναστατώμενο» πορώδες δάπεδο, η μαρμάρινη θύρα και η πιθανότητα ύπαρξης τέταρτου θυρώματος είναι μερικά από τα «μυστήρια» που έχουν να λύσουν οι ανασκαφείς του τύμβου της Αμφίπολης

Αμφίπολη: Η μεγαλύτερη πλεκτάνη της Ιστορίας που έστησε η Ολυμπιάδα;

Το άγνωστο πρόσωπο- κλειδί που εκτέλεσε το σχέδιο της μητέρας του Αλεξάνδρου

του Σταύρου Παπαντωνίου

Η Ιστορία δεν μνημονεύει πάντα αυτούς που κινούν τα νήματα. Πολλές φορές λησμονεί , ξεχνάει και αφήνει για πάντα στην λήθη λεπτομέρειες, που όμως στην εποχή τους ήταν αυτές που μπορεί να άλλαξαν τον ρου ολόκληρης της Ιστορίας.

Ενώ το εντυπωσιακό μνημείο της Αμφίπολης αρχίζει σιγά – σιγά και σπάει την σιωπή του φανερώνοντας τα καλά κρυμμένα μυστικά του, δεν συμβαίνει το ίδιο και με την Ιστορία της εποχής.

Oι σχεδόν ανύπαρκτες πηγές μας αφήνουν στο σκοτάδι για το τι μπορεί να ακολούθησε του θανάτου του Μεγάλου Αλεξάνδρου, μία περίοδο που ταυτίζεται χρονολογικά με το μνημείο, καθώς είμαστε γύρω στο 320 π. Χ. Οι διαμάχες και οι κόντρες μεταξύ των διαδόχων πήραν ανεξέλεγκτες διαστάσεις, μετά τον θάνατο του στρατηλάτη, που η παρουσία του αποτελούσε εγγύηση ενότητας στο αχανές βασίλειο του.

Στο σημείο αυτό αξίζει μία επισήμανση: O Μέγας Αλέξανδρος για τους περισσότερους διαδόχους δεν ήταν παρά το «λάφυρο» για την δική τους εξουσία. Ο νεκρός όσο σημαντικός και αν είναι δεν παύει να είναι νεκρός. Πάνω στα δικά του κατορθώματα, άλλοι ήθελαν να χτίσουν την δική τους μικρή δόξα και άλλοι απλά επεδίωκαν να περάσει όσο το δυνατόν πιο γρήγορα στην λήθη, καθώς τα όσα είχε καταφέρει θα επισκίαζαν κάθε νέα προσπάθεια που θα γινόταν στο εξής, αφού οι κατακτήσεις του είχαν ήδη αρχίσει να ντύνονται με το πέπλο του μύθου.

Η μόνη που πενθούσε πραγματικά τον θάνατο του Αλεξάνδρου και το μόνο που την ενδιέφερε είναι να επιστρέψει στην Μακεδονία ο γιος της, ήταν η Ολυμπιάδα. Και προφανώς θα έκανε τα πάντα για να επιστρέψει.

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ:

Εκείνη την περίοδο λαμβάνουν χώρα πολλά πολιτικά γεγονότα με την μορφή καταιγίδας. Για έναν περίεργο λόγο οι πηγές της εποχής, κόβονται, χάνονται και είναι συγκεχυμένες και αλληλοαντικρουόμενες μεταξύ τους. Σαν κάποιος να ήθελε να «ελέγξει την πληροφορία» της εποχής και οι μεταγενέστεροι να ψάχνουν να βρουν την σειρά των γεγονότων.  Δεν είναι τυχαίο ότι το θέμα της ταφής του Μεγάλου Αλεξάνδρου, αποτελεί μέχρι σήμερα ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια παγκοσμίως, αφού πρόκειται για τον πρώτο «κοσμοκράτορα».

Ας κάνουμε μια βουτιά στον χρόνο προσπαθώντας να συνθέσουμε κάποια κομμάτια του παζλ με τα όσα λιγοστά μας λένε οι πηγές.

Ο Πτολεμαίος ο επονομαζόμενος Σωτήρ, κλέβει την σορό του Μεγάλου Αλεξάνδρου, προφανώς θέλοντας να κερδίσει χρόνο εναντίον του Περδίκκα, ο οποίος είχε την «επίσημη» εξουσία. Ο λόγος που το έκανε αυτό ήταν ίσως για να προλάβει να γεννήσει η Ρωξάννη και να γίνει διάδοχος του θρόνου ο Αλέξανδρος ο Δ’, γιος του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Ο Περδίκκας αξίζει να σημειωθεί ότι ήταν ο επίσημος επιμελητής της αυτοκρατορίας και είχε αναδειχτεί σε πρωταγωνιστή της πρώτης φάσης του ανταγωνισμού των διαδόχων. Κάτι το οποίο δεν άρεσε καθόλου στον Αντίπατρο (πατέρα του Κασσάνδρου) που έβλεπε να χάνει το «τρένο» της διαδοχής. Για αυτό και συντάσσεται με τον «αντάρτη» Πτολεμαίο τον Σωτήρα, ο οποίος κατείχε την σορό. Αξίζει ακόμα να σημειώσουμε πως ο Αντίπατρος ήταν έμπιστος του Φιλίππου του Β’ , ο οποίος συνήθιζε να λέει ότι «κοιμάμαι ήσυχα, γιατί είναι ξάγρυπνος ο Αντίπατρος», ενώ ο Αλέξανδρος όταν ξεκίνησε την εκστρατεία , του ανέθεσε την αντιβασιλεία του Βασιλείου της Μακεδονίας και καθήκοντα επιμελητή του κράτους «τά κατά Μακεδονίαν τε καί τούς Έλληνας Αντιπάτρω επιτρέψας». Σε αυτή τη θέση, ο Αντίπατρος παρέμεινε σε όλη τη διάρκεια της μεγάλης εκστρατείας του Αλεξάνδρου στην Ασία. Αυτά για να καταλάβουμε τις συμμαχίες της εποχής, οι οποίες ωστόσο δεν είχαν τίποτα άλλο ως κίνητρο, παρά μόνο την εξουσία που άφησε πίσω του ο Μέγας Αλέξανδρος.

ΑΡΙΣΤΟΝΟΥΣ: ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ - ΚΛΕΙΔΙ ΤΗΣ ΑΜΦΙΠΟΛΗΣ

Η εκστρατεία του Περδίκκα εναντίον του Πτολεμαίου με σκοπό να ανακτήσει την σορό του Μεγάλου Αλεξάνδρου, αποτυγχάνει παταγωδώς. Ο ίδιος ο Περδίκκας δολοφονείται από τους αξιωματικούς του , οι οποίοι αυτομολούν στο πλευρό του Πτολεμαίου. Και οι αξιωματικοί όμως του Περδίκκα δεν έχουν καλύτερη τύχη και θανατώνονται.

Διασώζεται όμως ένας. Το όνομα του άγνωστο στην Ιστορία. Πρόκειται για τον Αριστόνοα τον Πελλαίο . Ελάχιστες πληροφορίες έχουμε για αυτόν, αλλά γνωρίζουμε ίσως το πιο σημαντικό. Ότι ο Αριστόνους ο Πελλαίος ΔΙΟΡΙΣΤΗΚΕ ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΜΦΙΠΟΛΗΣ το 321 π. Χ. , ενώ διατηρούσε άριστες σχέσεις με την μητέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου , την Ολυμπιάδα, η οποία του είχε αναθέσει όλες τις πολεμικές επιχειρήσεις εναντίον του Κασσάνδρου.

Από τις ελάχιστες αναφορές που φτάνουν μέχρι εμάς για τον Αριστόνοα είναι από τον Αρριανό (6 βιβλίο, 28 κεφάλαιο, 4 παράγραφος) και από τον Διόδωρο τον Σικελιώτη (19 βιβλίο, 50 κεφάλαιο) . Σχετικά μας ενημερώνει πως ο "ο Αριστόνους, ένας από τους σωματοφύλακες του Έλληνα στρατηλάτη, πήρε υπό τον έλεγχο του την Αμφίπολη. Η μητέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Ολυμπιάδα, του είχε αναθέσει τις πολεμικές επιχειρήσεις εναντίον του Κασσάνδρου. Ο τελευταίος έστειλε τον στρατό του εναντίον της Αμφίπολης υπό την ηγεσία του στρατηγού Κρατεύα. Ο Μακεδόνας στρατηγός εισέβαλε στην Βισαλτία. Ο Αριστόνους, έμπειρος στρατηγός, αρχικά απώθησε τα στρατεύματα του Κασσάνδρου και στην τελική μάχη που δόθηκε στην Βεδυνδία της Βισαλτίας, ο στρατός του Κρατεύα διαλύθηκε. Ο ίδιος ο Κρατεύας έπεσε στην μάχη»

Η πληροφορία είναι πολύ σημαντική: Μαθαίνουμε πως σε μία περίοδο που είναι πολύ πιθανόν, σύμφωνα με τους ανασκαφείς να έχει φτιαχτεί ο τύμβος της Αμφίπολης, δηλαδή το 321 π. Χ , παίρνει τα ηνία της πόλης ένας πρώην σωματοφύλακας του Μεγάλου Αλεξάνδρου και άνθρωπος εμπιστοσύνης της μητέρας του Ολυμπιάδας, ο οποίος ήταν σε ανοιχτή κόντρα με τον Κάσσανδρο. Οι πηγές αναφέρουν μάλιστα τον Αριστόνοα, ως αριστοκρατικής καταγωγής και πιστό στα Μακεδονικά ήθη και έθιμα. Αυτός ήταν πιθανότατα και ο λόγος που είχε πάει με τον πλευρό του Περδίκκα και όχι του Πτολεμαίου, καθώς ο τελευταίος ήταν ο «αντάρτης» με σημερινούς όρους.

Η ΠΛΕΚΤΑΝΗ ΤΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑΣ

Η τοποθέτηση του Αριστόνοα ως διοικητή της Αμφίπολης δεν πρέπει να είναι καθόλου τυχαία και είναι πιθανόν να έχει την σφραγίδα της Ολυμπιάδας.Πότε όμως μπορεί να πάρθηκε αυτή η απόφαση και για ποιο λόγο;

Μετά την λήξη των «εχροπραξιών» μεταξύ Περδίκκα – Πτολεμαίου, γίνεται η σύσκεψη στον Τριπαράδεισο, εκείνη την εποχή, για την οποία δεν γνωρίζουμε καθόλου τι αποφασίστηκε, αφού λείπουν οι αρχαίες πηγές. Εκεί προφανώς έγινε κάποια συμφωνία για να «πέσουν οι τόνοι» , μοιράστηκε σε κομμάτια η αυτοκρατορία και στα ελάχιστα που μας έχουν σωθεί από τον Διόδωρο τον Σικελιώτη, ξέρουμε ότι αποφασίστηκε η επιστροφή των βασιλιάδων στην Μακεδονία. Τα γεγονότα πάντως έχουν μία αλληλουχία και μία χρονική σύνδεση μεταξύ τους που μας επιτρέπει να κάνουμε την εξής εικασία:

Στην σύσκεψη τέθηκε και το βασικό αίτημα της Ολυμπιάδας για επιστροφή του νεκρού Αλέξανδρου στην Μακεδονία. Για την εκτέλεση του συγκεκριμένου σχεδίου ορίστηκε διοικητής ο Αριστόνοας, ο οποίος είχε στενή σχέση με την μητέρα του Αλεξάνδρου. Στην ίδια σύσκεψη αποφασίστηκε η κατασκευή του τύμβου της Αμφίπολης με «εκτελεστή» τον Πτολεμαίο και σχεδιαστή τον Δεινοκράτη. Αν μεταφέρθηκε τελικά ο Αλεξανδρος στην Αμφίπολη δεν το ξέρουμε. Είναι πάντως πολύ πιθανόν η δημιουργία του τύμβου να έγινε για αυτόν.

ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ Ο ΤΥΜΒΟΣ ΣΤΗΝ ΑΜΦΙΠΟΛΗ ΚΑΙ ΟΧΙ ΣΤΙΣ ΑΙΓΕΣ;

Η υπόθεση μπορεί να έχει μεγάλη βάση αν σκεφτεί κανείς την τοποθέτηση του Αριστόνοα , ως διοικητή της Αμφίπολης και την επιθυμία της Ολυμπιάδας να επιστρέψει ο Αλέξανδρος στην Μακεδονία, κάτι που το είχε ως αυτοσκοπό μέχρι να πεθάνει.

Το ερώτημα που προκύπτει όμως είναι γιατί στην Αμφίπολη και όχι στις Αιγες;

Και εδώ μπορούμε εύκολα να απαντήσουμε αν λάβουμε υπ’ οψιν μας τις ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ εξελίξεις της εποχής.

Η Μακεδονία εκείνη την περίοδο δεν ήταν ενιαία και ταλανιζόταν από μεγάλες έχθρες. Το βασίλειο των Αιγών το ήλεγχε ο Φίλιππος ο Αριδαίος ο οποίος είχε έρθει σε συμφωνία με τον Κάσσανδρο (η συμφωνία έγινε με την σύζυγο του Ευριδίκη, καθώς ο Φίλιππος ο Αριδαίος ήταν τύποις βασιλιάς καθότι πνευματικά καθυστερημένος) και έγινε αντιβασιλιάς.

Για να καταλάβουμε ακόμα καλύτερα τις πολιτικές ισορροπίες της εποχής, τόσο ο Φίλιππος ο Αριδαίος όσο και η σύζυγος του φονεύτηκαν με εντολή της Ολυμπιάδας το 317 π.Χ, η οποία είχε καταφύγει μέχρι εκείνη την περίοδο στο βασίλειο των Μολοσσών της Ηπείρου και είχε πάρει υπό την προστασία της τόσο την Ρωξάννη όσο και τον εγγονό της Αλέξανδρο τον Δ’.

Άρα οι Αιγές ήταν εντελώς ξένες πλέον για την Ολυμπιάδα,  που εάν τυχόν ο Αλέξανδρος επέστρεφε στην Μακεδονία θα έπρεπε να βρεθεί ένα άλλο μέρος για να γίνει η ταφή του. Για αυτό εκείνη όρισε διοικητή έναν έμπιστο δικό της άνθρωπο , τον Αριστόνοα, που είχε τιμηθεί και από τον γιο της με το υψηλό αξίωμα του σωματοφύλακα, ώστε να εκτελέσει το μυστικό σχέδιο της ταφής του Αλεξάνδρου.

Η Αμφίπολη εξυπηρετούσε και έναν ακόμη σκοπό: Ήταν λιμάνι και δεν θα γινόταν αντιληπτή η μεταφορά του υψηλού νεκρού και δεν θα προκαλούσε νέα πάθη,  καθώς δεν θα περνούσε καθόλου κάποια νεκρική πομπή από στεριά.

Όποιος έχει επισκεφτεί την Αμφίπολη σήμερα, θα έχει διαπιστώσει πως το λιμάνι της δεν απέχει παρά ελάχιστα από το σημείο που έχει φτιαχτεί ο τύμβος.

Σε όλα αυτά θα πρέπει να συνυπολογίσουμε ένα ακόμα στοιχείο: H Ολυμπιάδα, ήταν μία γυναίκα που πετύχαινε πάντα αυτό που ήθελε. Έτσι περιγράφεται από τις ιστορικές πηγές και έχει συνδεθεί με ουκ ολίγες δολοπλοκίες, όπως η δολοφονία του συζύγου της, η δηλητηρίαση του Φίλιππου του Αριδαίου, που του άφησε και την πνευματική αναπηρία, ενώ ήταν ιέρεια στα Καβείρια μυστήρια για τα οποία ελάχιστα πράγματα γνωρίζουμε , καθώς καλύπτονται από έντονο μυστήριο. Προφανώς για να επιστρέψει ο Αλέξανδρος στην Μακεδονία θα έκανε τα πάντα , ακόμα και μια τόσο υψηλού επιπέδου συνωμοσία.

ΓΙΑΤΙ ΜΥΣΤΙΚΑ Η ΤΑΦΗ;

Η Ολυμπιάδα γνώριζε ότι ο γιος της είχε πάρει ήδη τεράστια φήμη σε όλο τον τότε γνωστό κόσμο. Προφανώς την ενδιέφερε περισσότερο να επιστρέψει στην Μακεδονία και να ταφεί όπως εκείνη ήθελε, παρά ο τάφος του να γίνει προσκύνημα ανά τους αιώνες. Εξάλλου το αντάλλαγμα για να γίνει η μεταφορά στην Αμφίπολη, πιθανόν να ήταν να κρατηθεί μυστικό, καθώς αυτό βόλευε και τους διαδόχους τόσο στην Μακεδονία όσο και στην Αίγυπτο. Μην ξεχνάμε ότι ο Πτολεμαίος ο Σωτήρ είχε τον γιο του Πτολεμαίο τον Φιλάδελφο, ο οποίος ισχυριζόταν ότι κυβερνούσε την Αίγυπτο με την δύναμη που του έδινε η σορός του Μεγάλου Αλεξάνδρου , που ήταν θαμμένη στην Αλεξάνδρεια, σύμφωνα με τα θρυλούμενα. Άρα μιλάμε για μία τέλεια συνωμοσία , τέλεια εκτελεσμένη από την Ολυμπιάδα με έναν μόνο στόχο: Να επιστρέψει ο Αλέξανδρος στην Μακεδονία.

Μια επισήμανση που αξίζει: Όταν λέμε μυστική ταφή εννοούμε, να μην αποτυπωθεί στις πηγές, οι οποίες προφανώς έπεσαν σε "λογοκρισία" . Δεν εξηγείται αλλιώς ότι καμία πηγή δεν αναφέρεται στην κατασκευή του τύμβου. Η μυστική ταφή δεν περιλαμβάνει την επιχωμάτωση καθώς προφανώς σε πρώτη φάση η Ολυμπιάδα θα ήθελε να μπορεί το μνημείο να είναι επισκέψιμο, τουλάχιστον από την ίδια.  Άλλο ένα στοιχείο που δένει απόλυτα με τις εικασίες της ανασκαφικής ομάδας. Ότι το μνημείο δεν επιχωματώθηκε εξ αρχής και η άμμος είναι μεταγενέστερη. Οι ημερομηνίες πάντως συμπίπτουν για μία ακόμη φορά. Καθώς η Ολυμπιάδα χωρίς κανένα προφανή λόγο επιστρέφει ξαφνικά το 317 π. Χ στην Μακεδονία. Πάμε να δούμε τα γεγονότα της επιστροφής της

Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑΣ ΣΤΗΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

Το συγκεκριμένο σενάριο, ενισχύεται από ένα ακόμα γεγονός. Η Ολυμπιάδα είχε επιστρέψει στην Μακεδονία, το 317 π. Χ μετά από 13 χρόνια στο "δικό της" βασίλειο των Μολοσσών της Ηπείρου, το οποίο μάλιστα είχε αναδιοργανώσει πλήρως.

Γιατί επέστρεψε στην Μακεδονία το 317 π.Χ και σε ποια πόλη πήγε , αφού οι Αιγές ήταν αδύνατο να την «φιλοξενήσουν»;  Προφανώς επέστρεψε γιατί είχε ολοκληρωθεί η κατασκευή του τύμβου της Αμφίπολης , που θα υποδεχόταν τον νεκρό γιο της και εκείνη φυσικά πήγε στην Αμφίπολη, η οποία ήταν φιλική προς αυτήν, αφού είχε διοικητή τον Αριστόνοα.

Η άφιξη της Ολυμπιάδας στην Μακεδονία εξάπτει ξανά τα πολιτικά πάθη και αναλαμβάνει ενεργό δράση ο Κάσσανδρος, ο οποίος φοβάται ότι θα χάσει οριστικά το τρένο της εξουσίας (μην ξεχνάμε ότι ήταν γιος του Αντίπατρου, του "απόλυτου αντιβασιλιά" της Μακεδονίας κατά την διάρκεια της εκστρατείας του Μεγάλου Αλεξάνδρου), άρα εθισμένος στην εξουσία. Οι ιστορικές πηγές μας διαφωτίζουν ευτυχώς σε αυτό το σημείο, επιβεβαιώνοντας την θεωρία.

Ο Κάσσανδρος επιστρέφει δυναμικά στο προσκήνιο. Κάνει συμφωνία με τον Αριστόνοα να του παραδόσει την Αμφίπολη και παρά το γεγονός ότι είχε έρθει σε συμφωνία μαζί του και του είχε εγγυηθεί την ασφάλεια του με αντάλλαγμα (Διοδ. 19.50.8), τον ξεγέλασε. Ο Αριστόνους παρέδωσε την πόλη, αλλά τελικά ο Κάσσανδρος αθέτησε την συμφωνία και τον σκότωσε το 315 π.Χ, μειώνοντας τους κινδύνους για την εξουσία του. Το σχετικό απόσπασμα αναφέρει:

Το 315 π.Χ. και με την συνδρομή μελών της οικογένειας του Κρατεύα, δολοφονείται και ο Αριστόνους και η Αμφίπολη περνάει επιτέλους κάτω από τον έλεγχο του Κασσάνδρου.

Eίχε προηγηθεί η δολοφονία της Ολυμπιάδας που ήταν και ο μεγαλύτερος κίνδυνος η άφιξη της στην Μακεδονία για κάποια συνωμοσία.Ο Κάσσανδρος την κυνηγάει (προφανώς από την Αμφίπολη ) και αυτή καταφεύγει στην Πύδνα. Εκεί πεθαίνει δια λιθοβολισμού το 316 π.Χ.

Μένει η Ρωξάννη με τον Αλέξανδρο τον Δ’. Ο Κάσσανδρος τους φυλάκισε στην Αμφίπολη (Διοδ. 19.52.4) όπου παρέμειναν, μέχρι και την δολοφονία τους από τον Γλαυκία (Διοδ. 19.105.1-2, Παυσ. 9.7.2) το 313 π.Χ.

Αποκλείεται με βάση τις ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ εξελίξεις και το μίσος μεταξύ Κάσσανδρου και Ολυμπιάδας, Ρωξάννης και Αλέξανδρου του Δ’ ο τύμβος να φτιάχτηκε προς τιμήν τους επί βασιλείας Κάσσανδρου.

Ο τυμβος της Αμφίπολης είχε ΗΔΗ ΦΤΙΑΧΤΕΙ ΜΕΤΑΞΥ 321 π. Χ και 317 π.Χ , επί Αριστόνοα, μέχρι να αναλάβει δράση ο Κάσσανδρος, ο οποίος αφού τελείωσε διαδοχικά με ολόκληρη την οικογένεια του Μεγάλου Αλεξάνδρου, πήρε οριστικά την εξουσία στα χέρια του.

Δεν αποκλείεται ωστόσο ο Κάσσανδρος να έθαψε μέσα στον τύμβο που προοριζόταν για τον Μέγα Αλέξανδρο και την Ολυμπιάδα και την Ρωξάννη και τον γιο του ή κάποια από αυτά τα μέλη της βασιλικής οικογένειας. Αφού τοποθετήθηκαν μέσα όλοι οι νεκροί, ο τύμβος επιχωματώθηκε περίπου 10 χρόνια μετά την κατασκευή του για να περάσει οριστικά στην λήθη και ο Κάσσανδρος να εξουσιάσει την Μακεδονία ,μακρυά από τον ενοχλητικό μύθο του Μεγάλου Αλεξάνδρου και της οικογένειας του.

ΣΥΝΔΕΣΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ - ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ:

Η συγκεκριμένη θεωρία που βασίζεται σε έναν συνδυασμό λίγων ιστορικών πηγών και λογικής αλληλουχίας γεγονότων , φαίνεται να συμπίπτει και με τις αρχαιολογικές ανακοινώσεις του υπουργείου. Η μεγάλη μαρμάρινη πόρτα φαίνεται να έχει ανοίξει πολλές φορές. Αυτό μπορεί να έγινε είτε για να τοποθετηθούν παραπάνω νεκροί, είτε για να εισέλθει στο εσωτερικό του  τάφου η Ολυμπιάδα για να δει τον νεκρό γιο της. Επίσης η επιχωμάτωση φαίνεται να είναι μεταγενέστερη, κάτι που μπορεί να δικαιολογηθεί από την επιθυμία του Κάσσανδρου να απαλλαγεί άπαξ δια παντός από το "ενοχλητικό" μνημείο και μαζί του και από τον βασιλιά για τον οποίο φτιάχτηκε: τον Αλέξανδρο τον Γ' του Φιλίππου.

(Πηγή: parapolitika.gr)

Αρβελέρ: "Ο Κάσσανδρος είναι θαμμένος στην Αμφίπολη"

Το νέο της βιβλίο που είχε προαναγγείλει για την Αμφίπολη εξέδωσε η Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ στο οποίο η γνωστή βυζαντινολόγος καταθέτει τη δική της υπόθεση: "Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις και σε συνδυασμό με τις ιστορικές πηγές, μια προσωπικότητα με τα χαρακτηριστικά και τις ιδιαιτερότητες του Κασσάνδρου θα μπορούσε να είχε οραματιστεί και παραγγείλει ένα ταφικό μνημείο όπως αυτό της Αμφίπολης"

Η πρώην πρύτανης της Σορβόνης συνεχίζει λέγοντας: "Πιστεύω ότι η μεγαλοπρέπεια του μνημείου συνάδει με το χαρακτήρα του Κασσάνδρου, ο οποίος, ειρήσθω εν παρόδω, διακρινόταν για την ευρυμάθειά του, αλλά και για την εχθρότητά του απέναντι στον Μεγάλο Αλέξανδρο, με τον οποίο είχε έρθει σε σύγκρουση στη Βαβυλώνα. Να ονομάσω, λοιπόν, Κασσάνδρειον το μνημείο της Αμφίπολης;"

Η Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ αναρωτιέται για τον τόπο ταφής του ίδιου του Κάσσανδρου αναφέροντας: "Πού, άραγε, θάφτηκαν ο ίδιος ο Κάσσανδρος (πέθανε στα 297 π.Χ.) και η σύζυγός του, Θεσσαλονίκη; Νομίζω ότι είναι πολύ πιθανόν ο οικιστής -που είχε, μάλιστα, καταλάβει την Αθήνα και είχε γνωρίσει το κτιριακό μεγαλείο της- να ανέγειρε μεγαλοπρεπές, για την οικογένειά του, μαυσωλείο στην Αμφίπολη" ενώ για να ενισχύσει την θεωρία της, σε ένα πιθανό σενάριο για τους τεχνίτες που προσελήφθησαν στην Αμφίπολη:

"Η πολιτική του Δημήτριου Φαληρέα, ενάντια στην επίδειξη πλούτου και στην πολυτέλεια, θα στέρησε πολλούς Αθηναίους καλλιτέχνες από τους οικονομικά εύπορους πελάτες τους. Πράγμα που εξανάγκασε ίσως πολλούς καλλιτέχνες να εκπατριστούν και προς την ακμάζουσα τότε Μακεδονία. Μήπως ο Κάσσανδρος, που είχε τοποθετήσει τον Φαληρέα κυβερνήτη της Αθήνας, δέχτηκε στην αυλή του καλλιτέχνες Αθηναίους, όπως είχε συμβεί παλαιότερα, ας πούμε με τον Ευρυπίδη;"

(Πηγή: parapolitika.gr)

Το "Ίδρυμα Μακεδονικού Βραβείου" βραβεύει την Αικατερίνη Περιστέρη

Το Ίδρυμα Μακεδονικού Βραβείου, θα πραγματοποιήσει την ετήσια τελετή απονομής του Μακεδονικού Βραβείου, στην κεντρική αίθουσα εκδηλώσεων του Δημοτικού Ωδείου Δράμας, την Τρίτη 28 Οκτωβρίου και ώρα 19:00μ.μ., υπό τη συνδιοργάνωση της Περιφερειακής Ενότητας Δράμας, του Δήμου Δράμας και της Δ.Ε.Κ.ΠΟ.Τ.Α. Δράμας.

Τιμώμενη προσωπικότητα για το έτος 2014 είναι η αρχαιολόγος κ. Κατερίνα Περιστέρη, για τη συνολική και άοκνη προσφορά της στο πολιτιστικό και επιστημονικό γίγνεσθαι, με αποκορύφωση την πρόσφατη σκαπάνη στην Αμφίπολη, ως στοιχείο ενδυνάμωσης και εμπλουτισμού της μακεδονικής ιστορικής αλήθειας.

Το Ίδρυμα Μακεδονικού Βραβείου, το οποίο υπάγεται στην εποπτεία και τον έλεγχο των Υπουργών Οικονομικών, Εθνικής Παιδείας και Πολιτισμού, εδρεύει στην πόλη της Δράμας και λειτουργεί ως κοινωφελές ίδρυμα, με σκοπό την επιλογή και βράβευση ενός Έλληνα πολίτη, που έχει διακριθεί για τις εξαιρετικές του επιδόσεις στις επιστήμες, στη λογοτεχνία ή στις τέχνες.

Ως θεσμός, δημιουργήθηκε από συμπολίτη μας, ο οποίος αποδεδειγμένα αγάπησε την Ελλάδα και τη Γνώση, με στόχο, όπως γράφει, να προσθέσει ένα λιθαράκι στο οικοδόμημα του πολιτισμού μας, προκαλώντας έτσι την ευγενή άμιλλα μεταξύ των προικισμένων Ελλήνων και συνεπώς την παραγωγή πρωτότυπου πνευματικού έργου, ώστε η Ελλάδα να βελτιώσει τη θέση της συγκριτικά με τις άλλες χώρες.

(Πηγή: parapolitika.gr)

Βωμός με το "ακοίμητο πυρ" το κενό του ψηφιδωτού της Αμφίπολης;

Πολλές είναι οι θεωρίες που έχουν ακουστεί τις τελευταίες ημέρες για το τι είναι το κυκλικό κενό που υπάρχει στο ψηφιδωτό της Αμφίπολης, Η τελευταία επίσημη ενημέρωση κάνει λόγο για "μη φυσική φθορά" , κάτι που σημαίνει πως εκεί μπορεί να υπήρχε και κάποιο αντικείμενο σαν βωμός, κάτι που συνηθιζόταν στην αρχαιότητα και στην Μακεδονία.

Κάνοντας μάλιστα μία περιπλάνηση στο βασιλικό ανάκτορο των Αιγών διαβάζουμε πως στην ανατολική πλευρά των ανακτόρων της Βεργίνας μετά την είσοδο, υπάρχει ένας κυκλικός χώρος.  Αυτή κατασκευή ήταν διαδεδομένη σε όλη την Ελλάδα. Ο Πλάτων την ονομάζει, στην Απολογία -36D Θόλο. Στον χώρο αυτό βρέθηκε επιγραφή με την φράση "Ηρακλήι Πατρώιοι" δηλαδή στον Ηρακλή Πατρώο, που σύμφωνα με την παράδοση ήταν ο γενάρχης του Οίκου των Αργεαδών , της βασιλικής δυναστείας του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Η κατασκευή εκεί στα βασιλικά ανάκτορα, παραπέμπει στην Εστία ή στην Ορία Μήτηρ , όπως την αποκαλεί ο Αριστοφάνης στις Όρνιθες-746 που είναι ο φρουρός της ευτυχίας των ανθρώπων.

Στον κυκλικό χώρο καιγόταν το "ακοίμητον πυρ" . Σχετικά διαβάζουμε από τον Πύρρο Διονύσιο τον Θετταλό (1774 ή 1777 – 1853)

O Πύρρος Διονύσιος κάνει ειδική μνεία στην Εστία των Μακεδόνων και το χαρακτηρίζει "ακοίμητον".

Για άλλους το "ακοίμητον πυρ" συμβολίζει το κυκλικό σχήμα του πλανήτη Γη. Μια θεωρία του του Ηρακλείδη Ποντικού ( 390-330 π.Χ ), αρχαίος Έλληνας Φιλόσοφος που διατύπωσε την θεωρία πως η Γη περιστρέφεται από τη Δύση προς την Ανατολή, χωρίς να μετατοπίζεται.

(Πηγή: parapolitika.gr)

Ελένη Μανακίδου: "Το χώμα "έκρυψε" τον ταφικό θάλαμο από αρχαιοκάπηλους"

«Προφανώς ο τάφος στην Αμφίπολη έχει δεχτεί πολλές φορές τις επισκέψεις των αρχαιοκαπήλων», δήλωσε στα Παραπολιτικά 90,1 και στην εκπομπή ΠΑΡΑΦΙΛΟΛΟΓΙΕΣ, με τον Νίκο Ευαγγελάτο, η καθηγήτρια αρχαιολογίας στο ΑΠΘ Ελένη Μανακίδου μετά τον εντοπισμό της κεφαλής της Σφίγγας, ενώ υπογράμμισε ότι προφανώς λόγω της ποσότητας του χώματος ο υπόγειος θάλαμος, ενδεχομένως να μην έγινε αντιληπτός από τους αρχαιοκάπηλους.

Η κ. Μανακίδου ανέφερε χαρακτηριστικά:«Η ανασκαφή όταν προχωράει μας φέρνει πολύ περισσότερες εκπλήξεις απ' ότι φανταζόμαστε καμιά φορά. Εδώ πέρα βέβαια μπορούμε να ανασυγκροτήσουμε τα γεγονότα, έτσι βλέπετε ότι σε αρκετούς θαλάμους παραπέρα έχει βρεθεί το κεφάλι από ένα από τα αγάλματα της εισόδου και αυτό κατά κάποιο τρόπο αναμενόμενο μπορεί να μην ήτανε αλλά δεδομένο εάν δεχτούμε ότι ο τάφος αυτός δέχτηκε πολλές φορές τις επισκέψεις αρχαιοκαπήλων.

Το κεφάλι αυτό δεν ξέρουμε σε ποιο ύψος μέσα σε αυτή τη μεγάλη επίχωση του χώματος  στον τρίτο θάλαμο βρέθηκε, είδαμε και τις φωτογραφίες από τα μαρμάρινα  θυρόφυλλα που έχουν βρεθεί της πόρτας και επίσης διάβασα ότι βρέθηκαν και θραύσματα από τα φτερά της μιας σφίγγας και φυσικά όλα αυτά δείχνουν μια διαρπαγή».

Τόνισε ότι «δεν γνωρίζουμε τα κινητά ευρήματα αναλυτικά και δεν μπορούμε να πούμε για την ταυτότητα και πόσα αντικείμενα πήραν οι αρχαιοκάπηλοι».


Είπε επίσης πως «η ανασκαφή έχει πολλά μοναδικά στοιχεία σημειώνοντας ότι είναι ιδιαίτερη η διάταξη και η διευθέτηση που έχει γίνει στον τάφο», και τόνισε:

«Όσον αφορά το κεφάλι είναι πολύ εμφανείς οι ομοιότητες με τα κεφάλια στις  Καρυάτιδες  και το πλάσιμο των μαλλιών και  τα χαρακτηριστικά στο πρόσωπο δεν είναι κάτι ασυνήθιστο αλλά εξακολουθεί να μας δείχνει την κοινή προέλευση και χρονολόγηση αυτών των γλυπτών σαν σύνολο πια».

Για τον υπόγειο θάλαμο η κ. Μανακίδου υπογράμμισε:

 « Ο χώρος αυτός εξαρτάται βέβαια και από το τι διαστάσεις θα έχει, είναι ένα ενδιαφέρον στοιχείο που υπάρχει γιατί πρώτα από όλα δεν τον έχουμε σε παρόμοια μνημεία, δεύτερον όλοι περιμένουνε σε κάτι που είναι πιο χαμηλά στο επίπεδο να έχει κρυμμένο κάτι μέσα του και  φυσικά μπορεί  να μην ήταν τόσο εύκολα προσβάσιμο ανάλογα πάντοτε με το πόσο χώμα είχε όταν μπήκαν κάποιοι και έτσι δεν είδαν το άνοιγμα.

Η ανασκαφή αυτή έχει πολλά μοναδικά στοιχεία γιατί να μην έχει και κάτι ακόμα».

(Πηγή: parapolitika.gr)

Η πόρτα αποκαλύπτει: Πολλές ταφές στο εσωτερικό του τύμβου!

Την άποψη ότι είναι πολύ πιθανόν να βρούμε όχι έναν , ούτε δύο αλλά περισσότερους νεκρούς στο ταφικό μνημείο της Αμφίπολης, εξέφρασε ο αρχιτέκτων μηχανικός Αθανάσιος Νακάσης, πρόεδρος του ελληνικού τμήματος του Διεθνούς Συμβουλίου Μνημείων και Τοποθεσιών ICOMOS και επίτιμος διευθυντής Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων.  Η ανάλυση του οφείλεται στην αναφορά του δελτίο Τύπου του ΥΠΠΟΑ σχετικά με το ότι αποκαλύφθηκε το βόρειο τμήμα του μαρμάρινου κατωφλίου, το οποίο

"φέρει κυρτές βαθύνσεις για την ένθεση των μεταλλικών τροχιών που διευκολύνουν την κίνηση των μαρμάρινων θυροφύλλων"

Αυτό σημαίνει, σύμφωνα με τον αρχιτέκτονα, ότι υπήρχαν "ροδιές", ίχνη από αυλακιές, που δημιουργεί το άνοιξε-κλείσε της θύρας, "προφανώς", όπως λέει, για να γίνουν περισσότερες της μίας ταφές.

Μια άλλη ερμηνεία θα μπορούσε να ήταν πως το μνημείο πριν επιχωματωθεί, ήταν επισκέψιμο για να τιμάται από κάποιους ο υψηλός νεκρός.

(Πηγή: parapolitika.gr)

Ανασκαφή Αμφίπολης: Το κεφάλι της σφίγγας και πέτρες, ατάκτως ερριμμένα

Τα ερωτήματα πληθαίνουν χωρίς οι απαντήσεις να μας καταδέχονται…

Γράφει ο Θεόδωρος Αν. Σπανέλης

Πολύ δύσκολα θα αποκαλύψει ο τρίτος θάλαμος στο μεγάλο Τύμβο της Αμφίπολης τα μυστικά του, ανεβάζοντας έτσι ακόμη περισσότερο την αγωνία. Την ίδια ώρα που τα ευρήματα, από το μαρμάρινο περίβολο και τις Σφίγγες μέχρι τις Καρυάτιδες και το ψηφιδωτό, ανεβάζουν συνεχώς τις προσδοκίες.

Ήδη τα πρώτα ευρήματα του τρίτου θαλάμου, δηλαδή το κεφάλι της Σφίγγας και οι λίθοι με επίχρισμα που βρέθηκαν και ίσως να αποτελούσαν και το δάπεδο του θαλάμου, ήρθαν να προσθέσουν και νέα ερωτήματα, κάνοντας κάθε σενάριο εργασίας να μοιάζει λίγο και με πολλές ανεπάρκειες, οπότε να οδηγούνται και οι αρχαιολόγοι στο να σηκώνουν τα χέρια μπροστά στο αδιέξοδο και τελικά να εναποθέτουν τις ελπίδες τους στην ανασκαφική σκαπάνη… Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η ανακοίνωση του ΥΠΠΟΑ για τα ευρήματα σχετικά με το δάπεδο: «Όπως προκύπτει από την συγκεκριμένη τομή, εδώ υπήρχε δάπεδο από πωρόλιθους, που έφεραν λευκό επίχρισμα. Εκατέρωθεν του κατωφλίου εντοπίστηκαν, κατά χώραν, οι πωρόλιθοι του δαπέδου. Στην ανατολική πλευρά της τομής το δάπεδο φαίνεται ότι έχει υποστεί καθίζηση, ενώ δυτικότερα το δάπεδο είναι κατεστραμμένο και οι λίθοι του πεσμένοι στο εσωτερικό της τομής»(!!!), φαίνεται ότι τίποτα δεν είναι σαφές και ξεκάθαρο. Θα μπορούσε κανείς να συμπεράνει ότι αυτό που βρέθηκε είναι το δάπεδο, ωστόσο μια πιο προσεκτική ματιά δείχνει ότι το φερόμενο ως δάπεδο είναι ανασηκωμένο – έως ανακατεμένο – και τα κενά του έχουν καλυφθεί από το χώμα της επίχωσης… Σαν μια δύναμη να τα ανακάτεψε, τα γέμισε με χώμα και μέσα σε όλα αυτά, βρέθηκε και το κεφάλι από τη Σφίγγα.

Σχεδόν 100 κιλά!

Ποια δύναμη είναι όμως αυτή που μετέφερε το κεφάλι της Σφίγγας, ύψους 0,60 μέτρα και βάρους κοντά 100 κιλών; Να σκεφτούμε μόνο ότι το κεφάλι αυτό που ήταν ένθετο στην Σφίγγα επάνω από την πύλη, κάποιος το κατέβασε και το μετέφερε στο εσωτερικό του τάφου και μάλιστα πίσω από την μαρμάρινη θύρα που προσδιορίζει ουσιαστικά την απαρχή του κύριου ταφικού μνημείου. Ότι έχει προηγηθεί, ανάμεσα στην πύλη με τις Σφίγγες και την μαρμάρινη θύρα του τρίτου θαλάμου, είναι απλά ένα διάδρομος, μετά την μαρμάρινη θύρα είναι τα σπουδαία, τα οποία δύσκολα θα αποκαλυφθούν.

Αν δεν είναι μέρος κάποια νεκρικής τελετουργίας ο αποκεφαλισμός των Σφιγγών, τι άλλο μπορεί να είναι; Η περίπτωση της τυμβωρυχίας δεν κερδίζει, μιας και η πρακτική των εισβολέων ήταν να μαζεύουν ότι πολύτιμο μέταλλο υπήρχε μέσα στον τάφο και να φεύγουν, δεν είχαν κανένα λόγο να μεταφέρουν μαρμάρινα γλυπτά και μάλιστα προς το εσωτερικό του τάφου…

Αν στα παραπάνω προσθέσουμε τις φθορές που έχουνε διαπιστωθεί μέχρι σήμερα, δηλαδή το σπάσιμο των πτερών και του στήθους και ο αποκεφαλισμός των Σφιγγών, οι ζημιές που έχουν υποστεί οι Καρυάτιδες – τα κομμένα χέρια – καθώς και οι ζημιές στα πρόσωπα-, οι δύο μαρμάρινες πλάκες που έχουν χαθεί από την οροφή του δεύτερου θαλάμου και το ανασκαλεμένο δάπεδο στο τρίτο θάλαμο… και αν σε αυτά προσθέσουμε και μια εικασία, δηλαδή οι πέτρες να μην είναι από το δάπεδο και να προέρχονται από κάποιον διαφραγματικό τοίχο – ανάμεσα στον τρίτο και το πιθανό τέταρτο θάλαμο που ίσως να υπάρχει – και βρέθηκαν πεσμένες… τι συμπέρασμα μπορούμε να βγάλουμε;

Οι ομοιότητες των σφιγγών

Επιπλέον, για προβληματισμό, δημοσιεύουμε δύο φωτογραφίες από τις σφίγγες που βρέθηκαν στην είσοδο του Σεράπειου στην Αίγυπτο, όπου σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές εκεί ο έθαψε ο Πτολεμαίος τον Μέγα Αλέξανδρο μετά την αρπαγή της σωρού του στην Συρία. Δίπλα δημοσιεύουμε και μια απόπειρα αποκατάστασης της εικόνας της Σφίγγας της Αμφίπολης, που επιχείρησε  ο συνεργάτης του «Χ» δημοσιογράφος Άρης Μεντίζης. Πιστεύουμε ότι οι ομοιότητες είναι τόσες πολλές που δεν χωράνε σχόλια!

Τελικά λέτε να ενισχύεται η άποψη που θέλει την επίχωση να έχει γίνει, όχι κατά την διάρκεια της κατασκευής του ταφικού μνημείου αλλά πολύ αργότερα και για λόγους προστασίας μετά από βανδαλισμούς που υπέστη το μνημείο; Μήπως τους κατοπινούς της ταφής αιώνες κάποιοι επιχείρησαν να καταστρέψουν το μνημείο, για λόγους που μόνο μπορούμε να υποθέσουμε και κάποιοι άλλοι φρόντισαν να το κρύψουν για να το εξαφανίσουν με σκοπό να το προστατέψουν; Σε αυτό το σημείο σημαντικές πληροφορίες μπορούν να δώσουν τα κινητά ευρήματα που βρέθηκαν μέσα στην επίχωση. Για παράδειγμα – και μόνο ως υπόθεση – αν έχουν βρεθεί όστρακα ή και ολόκληρα αγγεία της ρωμαϊκής περιόδου – και αν ναι, έχει σημασία αν είναι π.Χ. ή μ.Χ. -, μέσα σε ένα μνημείο του τελευταίου τετάρτου του 4ου αιώνα π.Χ.– κάτι που δεν αμφισβητείται πλέον από κανέναν – μήπως είναι η απάντηση σε πολλά ερωτήματα; Και για ποιο λόγο για όλα αυτά δεν γίνεται καθόλου συζήτηση αλλά – όπως δήλωσε η επικεφαλής αρχαιολόγος Κατερίνα Περιστέρη – τα κρατάνε για ανακοινώσεις σε αρχαιολογικά συνέδρια;

Και κάτι τελευταίο, μήπως τις απαντήσεις σε πολλά ερωτήματα θα πρέπει να τις ψάξουμε στην Αίγυπτο, ακόμη και τους κατοπινούς αιώνες από την κατασκευή του μνημείου;

(Πηγή: xronometro.gr)

Αμφίπολη: Η μεγαλύτερη πλεκτάνη της Ιστορίας που έστησε η Ολυμπιάδα;

Η Ιστορία δεν μνημονεύει πάντα αυτούς που κινούν τα νήματα. Πολλές φορές λησμονεί , ξεχνάει και αφήνει για πάντα στην λήθη λεπτομέρειες , που όμως στην εποχή τους ήταν αυτές που μπορεί να άλλαξαν τον ρου ολόκληρης της Ιστορίας.
Ενώ το εντυπωσιακό μνημείο της Αμφίπολης αρχίζει σιγά – σιγά και σπάει την σιωπή του φανερώνοντας τα καλά κρυμμένα μυστικά του, δεν συμβαίνει το ίδιο και την Ιστορία της εποχής.
Oι σχεδόν ανύπαρκτες πηγές μας αφήνουν στο σκοτάδι για το τι μπορεί να ακολούθησε του θανάτου του Μεγάλου Αλεξάνδρου, μία περίοδο που ταυτίζεται χρονολογικά με το μνημείο, καθώς είμαστε γύρω στο 320 π. Χ. Οι διαμάχες και οι κόντρες μεταξύ των διαδόχων πήραν ανεξέλεγκτες διαστάσεις, μετά τον θάνατο του στρατηλάτη, που η παρουσία του αποτελούσε εγγύηση ενότητας στο αχανές βασίλειο του.

Στο σημείο αυτό αξίζει μία επισήμανση: O Μέγας Αλέξανδρος για τους περισσότερους διαδόχους δεν ήταν παρά το «λάφυρο» για την δική τους εξουσία. Ο νεκρός όσο σημαντικός και αν είναι δεν παύει να είναι νεκρός. Πάνω στα δικά του κατορθώματα, άλλοι ήθελαν να χτίσουν την δική τους μικρή δόξα και άλλοι απλά επεδίωκαν να περάσει όσο το δυνατόν πιο γρήγορα στην λήθη, καθώς τα όσα είχε καταφέρει θα επισκίαζαν κάθε νέα προσπάθεια που θα γινόταν στο εξής, αφού οι κατακτήσεις του είχαν ήδη αρχίσει να ντύνονται με το πέπλο του μύθου.

Η μόνη που πενθούσε πραγματικά τον θάνατο του Αλεξάνδρου και το μόνο που την ενδιέφερε είναι να επιστρέψει στην Μακεδονία ο γιος της, ήταν η Ολυμπιάδα. Και προφανώς θα έκανε τα πάντα για να επιστρέψει.

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ:

Εκείνη την περίοδο λαμβάνουν χώρα πολλά πολιτικά γεγονότα με την μορφή καταιγίδας. Για έναν περίεργο λόγο οι πηγές της εποχής, κόβονται, χάνονται και είναι συγκεχυμένες και αλληλοαντικρουόμενες μεταξύ τους. Σαν κάποιος να ήθελε να «ελέγξει την πληροφορία» της εποχής και οι μεταγενέστεροι να ψάχνουν να βρουν την σειρά των γεγονότων.  Δεν είναι τυχαίο ότι το θέμα της ταφής του Μεγάλου Αλεξάνδρου, αποτελεί μέχρι σήμερα ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια παγκοσμίως, αφού πρόκειται για τον πρώτο «κοσμοκράτορα».
Ας κάνουμε μια βουτιά στον χρόνο προσπαθώντας να συνθέσουμε κάποια κομμάτια του παζλ με τα όσα λιγοστά μας λένε οι πηγές.
Ο Πτολεμαίος ο επονομαζόμενος Σωτήρ, κλέβει την σορό του Μεγάλου Αλεξάνδρου, προφανώς θέλοντας να κερδίσει χρόνο εναντίον του Περδίκκα, ο οποίος είχε την «επίσημη» εξουσία. Ο λόγος που το έκανε αυτό ήταν ίσως για να προλάβει να γεννήσει η Ρωξάννη και να γίνει διάδοχος του θρόνου ο Αλέξανδρος ο Δ’, γιος του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Ο Περδίκκας αξίζει να σημειωθεί ότι ήταν ο επίσημος επιμελητής της αυτοκρατορίας και είχε αναδειχτεί σε πρωταγωνιστή της πρώτης φάσης του ανταγωνισμού των διαδόχων. Κάτι το οποίο δεν άρεσε καθόλου στον Αντίπατρο (πατέρα του Κασσάνδρου) που έβλεπε να χάνει το «τρένο» της διαδοχής. Για αυτό και συντάσσεται με τον «αντάρτη» Πτολεμαίο τον Σωτήρα, ο οποίος κατείχε την σορό. Αξίζει ακόμα να σημειώσουμε πως ο Αντίπατρος ήταν έμπιστος του Φιλίππου του Β’ , ο οποίος συνήθιζε να λέει ότι «κοιμάμαι ήσυχα, γιατί είναι ξάγρυπνος ο Αντίπατρος», ενώ ο Αλέξανδρος όταν ξεκίνησε την εκστρατεία , του ανέθεσε την αντιβασιλεία του Βασιλείου της Μακεδονίας και καθήκοντα επιμελητή του κράτους «τά κατά Μακεδονίαν τε καί τούς Έλληνας Αντιπάτρω επιτρέψας». Σε αυτή τη θέση, ο Αντίπατρος παρέμεινε σε όλη τη διάρκεια της μεγάλης εκστρατείας του Αλεξάνδρου στην Ασία. Αυτά για να καταλάβουμε τις συμμαχίες της εποχής, οι οποίες ωστόσο δεν είχαν τίποτα άλλο ως κίνητρο, παρά μόνο την εξουσία που άφησε πίσω του ο Μέγας Αλέξανδρος.

ΑΡΙΣΤΟΝΟΥΣ: ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ - ΚΛΕΙΔΙ ΤΗΣ ΑΜΦΙΠΟΛΗΣ

Η εκστρατεία του Περδίκκα εναντίον του Πτολεμαίου με σκοπό να ανακτήσει την σορό του Μεγάλου Αλεξάνδρου, αποτυγχάνει παταγωδώς. Ο ίδιος ο Περδίκκας δολοφονείται από τους αξιωματικούς του , οι οποίοι αυτομολούν στο πλευρό του Πτολεμαίου. Και οι αξιωματικοί όμως του Περδίκκα δεν έχουν καλύτερη τύχη και θανατώνονται.

Διασώζεται όμως ένας. Το όνομα του άγνωστο στην Ιστορία. Πρόκειται για τον Αριστόνοα τον Πελλαίο . Ελάχιστες πληροφορίες έχουμε για αυτόν, αλλά γνωρίζουμε ίσως το πιο σημαντικό. Ότι ο Αριστόνους ο Πελλαίος ΔΙΟΡΙΣΤΗΚΕ ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΜΦΙΠΟΛΗΣ το 321 π. Χ. , ενώ διατηρούσε άριστες σχέσεις με την μητέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου , την Ολυμπιάδα, η οποία του είχε αναθέσει όλες τις πολεμικές επιχειρήσεις εναντίον του Κασσάνδρου.

Από τις ελάχιστες αναφορές που φτάνουν μέχρι εμάς για τον Αριστόνοα είναι από τον Αρριανό (6 βιβλίο, 28 κεφάλαιο, 4 παράγραφος) και από τον Διόδωρο τον Σικελιώτη (19 βιβλίο, 50 κεφάλαιο) . Σχετικά μας ενημερώνει πως ο "ο Αριστόνους, ένας από τους σωματοφύλακες του Έλληνα στρατηλάτη, πήρε υπό τον έλεγχο του την Αμφίπολη. Η μητέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Ολυμπιάδα, του είχε αναθέσει τις πολεμικές επιχειρήσεις εναντίον του Κασσάνδρου. Ο τελευταίος έστειλε τον στρατό του εναντίον της Αμφίπολης υπό την ηγεσία του στρατηγού Κρατεύα. Ο Μακεδόνας στρατηγός εισέβαλε στην Βισαλτία. Ο Αριστόνους, έμπειρος στρατηγός, αρχικά απώθησε τα στρατεύματα του Κασσάνδρου και στην τελική μάχη που δόθηκε στην Βεδυνδία της Βισαλτίας, ο στρατός του Κρατεύα διαλύθηκε. Ο ίδιος ο Κρατεύας έπεσε στην μάχη»

Η πληροφορία είναι πολύ σημαντική: Μαθαίνουμε πως σε μία περίοδο που είναι πολύ πιθανόν, σύμφωνα με τους ανασκαφείς να έχει φτιαχτεί ο τύμβος της Αμφίπολης, δηλαδή το 321 π. Χ , παίρνει τα ηνία της πόλης ένας πρώην σωματοφύλακας του Μεγάλου Αλεξάνδρου και άνθρωπος εμπιστοσύνης της μητέρας του Ολυμπιάδας, ο οποίος ήταν σε ανοιχτή κόντρα με τον Κάσσανδρο. Οι πηγές αναφέρουν μάλιστα τον Αριστόνοα, ως αριστοκρατικής καταγωγής και πιστό στα Μακεδονικά ήθη και έθιμα. Αυτός ήταν πιθανότατα και ο λόγος που είχε πάει με τον πλευρό του Περδίκκα και όχι του Πτολεμαίου, καθώς ο τελευταίος ήταν ο «αντάρτης» με σημερινούς όρους.

Η ΠΛΕΚΤΑΝΗ ΤΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑΣ

Η τοποθέτηση του Αριστόνοα ως διοικητή της Αμφίπολης δεν πρέπει να είναι καθόλου τυχαία και είναι πιθανόν να έχει την σφραγίδα της Ολυμπιάδας.Πότε όμως μπορεί να πάρθηκε αυτή η απόφαση και για ποιο λόγο;

Μετά την λήξη των «εχροπραξιών» μεταξύ Περδίκκα – Πτολεμαίου, γίνεται η σύσκεψη στον Τριπαράδεισο, εκείνη την εποχή, για την οποία δεν γνωρίζουμε καθόλου τι αποφασίστηκε, αφού λείπουν οι αρχαίες πηγές. Εκεί προφανώς έγινε κάποια συμφωνία για να «πέσουν οι τόνοι» , μοιράστηκε σε κομμάτια η αυτοκρατορία και στα ελάχιστα που μας έχουν σωθεί από τον Διόδωρο τον Σικελιώτη, ξέρουμε ότι αποφασίστηκε η επιστροφή των βασιλιάδων στην Μακεδονία. Τα γεγονότα πάντως έχουν μία αλληλουχία και μία χρονική σύνδεση μεταξύ τους που μας επιτρέπει να κάνουμε την εξής εικασία:

Στην σύσκεψη τέθηκε και το βασικό αίτημα της Ολυμπιάδας για επιστροφή του νεκρού Αλέξανδρου στην Μακεδονία. Για την εκτέλεση του συγκεκριμένου σχεδίου ορίστηκε διοικητής ο Αριστόνοας, ο οποίος είχε στενή σχέση με την μητέρα του Αλεξάνδρου. Στην ίδια σύσκεψη αποφασίστηκε η κατασκευή του τύμβου της Αμφίπολης με «εκτελεστή» τον Πτολεμαίο και σχεδιαστή τον Δεινοκράτη. Αν μεταφέρθηκε τελικά ο Αλεξανδρος στην Αμφίπολη δεν το ξέρουμε. Είναι πάντως πολύ πιθανόν η δημιουργία του τύμβου να έγινε για αυτόν.

ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ Ο ΤΥΜΒΟΣ ΣΤΗΝ ΑΜΦΙΠΟΛΗ ΚΑΙ ΟΧΙ ΣΤΙΣ ΑΙΓΕΣ;

Η υπόθεση μπορεί να έχει μεγάλη βάση αν σκεφτεί κανείς την τοποθέτηση του Αριστόνοα , ως διοικητή της Αμφίπολης και την επιθυμία της Ολυμπιάδας να επιστρέψει ο Αλέξανδρος στην Μακεδονία, κάτι που το είχε ως αυτοσκοπό μέχρι να πεθάνει.

Το ερώτημα που προκύπτει όμως είναι γιατί στην Αμφίπολη και όχι στις Αιγες;

Και εδώ μπορούμε εύκολα να απαντήσουμε αν λάβουμε υπ’ οψιν μας τις ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ εξελίξεις της εποχής.

Η Μακεδονία εκείνη την περίοδο δεν ήταν ενιαία και ταλανιζόταν από μεγάλες έχθρες. Το βασίλειο των Αιγών το ήλεγχε ο Φίλιππος ο Αριδαίος ο οποίος είχε έρθει σε συμφωνία με τον Κάσσανδρο (η συμφωνία έγινε με την σύζυγο του Ευριδίκη, καθώς ο Φίλιππος ο Αριδαίος ήταν τύποις βασιλιάς καθότι πνευματικά καθυστερημένος) και έγινε αντιβασιλιάς.

Για να καταλάβουμε ακόμα καλύτερα τις πολιτικές ισορροπίες της εποχής, τόσο ο Φίλιππος ο Αριδαίος όσο και η σύζυγος του φονεύτηκαν με εντολή της Ολυμπιάδας το 317 π.Χ, η οποία είχε καταφύγει μέχρι εκείνη την περίοδο στο βασίλειο των Μολοσσών της Ηπείρου και είχε πάρει υπό την προστασία της τόσο την Ρωξάννη όσο και τον εγγονό της Αλέξανδρο τον Δ’.

Άρα οι Αιγές ήταν εντελώς ξένες πλέον για την Ολυμπιάδα,  που εάν τυχόν ο Αλέξανδρος επέστρεφε στην Μακεδονία θα έπρεπε να βρεθεί ένα άλλο μέρος για να γίνει η ταφή του. Για αυτό εκείνη όρισε διοικητή έναν έμπιστο δικό της άνθρωπο , τον Αριστόνοα, που είχε τιμηθεί και από τον γιο της με το υψηλό αξίωμα του σωματοφύλακα, ώστε να εκτελέσει το μυστικό σχέδιο της ταφής του Αλεξάνδρου.

Η Αμφίπολη εξυπηρετούσε και έναν ακόμη σκοπό: Ήταν λιμάνι και δεν θα γινόταν αντιληπτή η μεταφορά του υψηλού νεκρού και δεν θα προκαλούσε νέα πάθη,  καθώς δεν θα περνούσε καθόλου κάποια νεκρική πομπή από στεριά.

Όποιος έχει επισκεφτεί την Αμφίπολη σήμερα, θα έχει διαπιστώσει πως το λιμάνι της δεν απέχει παρά ελάχιστα από το σημείο που έχει φτιαχτεί ο τύμβος.

Σε όλα αυτά θα πρέπει να συνυπολογίσουμε ένα ακόμα στοιχείο: H Ολυμπιάδα, ήταν μία γυναίκα που πετύχαινε πάντα αυτό που ήθελε. Έτσι περιγράφεται από τις ιστορικές πηγές και έχει συνδεθεί με ουκ ολίγες δολοπλοκίες, όπως η δολοφονία του συζύγου της, η δηλητηρίαση του Φίλιππου του Αριδαίου, που του άφησε και την πνευματική αναπηρία, ενώ ήταν ιέρεια στα Καβείρια μυστήρια για τα οποία ελάχιστα πράγματα γνωρίζουμε , καθώς καλύπτονται από έντονο μυστήριο. Προφανώς για να επιστρέψει ο Αλέξανδρος στην Μακεδονία θα έκανε τα πάντα , ακόμα και μια τόσο υψηλού επιπέδου συνωμοσία.

ΓΙΑΤΙ ΜΥΣΤΙΚΑ Η ΤΑΦΗ;

Η Ολυμπιάδα γνώριζε ότι ο γιος της είχε πάρει ήδη τεράστια φήμη σε όλο τον τότε γνωστό κόσμο. Προφανώς την ενδιέφερε περισσότερο να επιστρέψει στην Μακεδονία και να ταφεί όπως εκείνη ήθελε, παρά το τάφος του να γίνει προσκύνημα ανά τους αιώνες. Εξάλλου το αντάλλαγμα για να γίνει η μεταφορά στην Αμφίπολη, πιθανόν να ήταν κρατηθεί μυστικό καθώς αυτό βόλευε και τους διαδόχους τόσο στην Μακεδονία όσο και στην Αίγυπτο. Μην ξεχνάμε ότι ο Πτολεμαίος ο Σωτήρ είχε τον γιο του Πτολεμαίο τον Φιλάδελφο, ο οποίος ισχυριζόταν ότι κυβερνούσε την Αίγυπτο με την δύναμη που του έδινε η σορός του Μεγάλου Αλεξάνδρου , που ήταν θαμμένη στην Αλεξάνδρεια, σύμφωνα με τα θρυλούμενα. Άρα μιλάμε για μία τέλεια συνωμοσία , τέλεια εκτελεσμένη από την Ολυμπιάδα με έναν μόνο στόχο: Να επιστρέψει ο Αλέξανδρος στην Μακεδονία. Μια επισήμανση που αξίζει: Όταν λέμε μυστική ταφή εννοούμε, να μην γίνει γνωστή στις πηγές, οι οποίες προφανώς έπεσαν σε "λογοκρισία" . Δεν εξηγείται αλλιώς ότι καμία πηγή δεν αναφέρεται στην κατασκευή του τύμβου. Η μυστική ταφή δεν περιλαμβάνει την επιχωμάτωση καθώς προφανώς σε πρώτη φάση η Ολυμπιάδα θα ήθελε να μπορεί το μνημείο να είναι επισκέψιμο, τουλάχιστον από την ίδια.  Άλλο ένα στοιχείο που δένει απόλυτα με τις εικασίες της ανασκαφικής ομάδας. Ότι το μνημείο δεν επιχωματώθηκε εξ αρχής και η άμμος είναι μεταγενέστερη. Οι ημερομηνίες πάντως συμπίπτουν για μία ακόμη φορά. Καθώς η Ολυμπιάδα χωρίς κανένα προφανή λόγο επιστρέφει ξαφνικά το 317 π. Χ στην Μακεδονία. Πάμε να δούμε τα γεγονότα της επιστροφής της

Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑΣ ΣΤΗΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

Το συγκεκριμένο σενάριο, ενισχύεται από ένα ακόμα γεγονός. Η Ολυμπιάδα είχε επιστρέψει στην Μακεδονία, το 317 π. Χ μετά από 13 χρόνια στο βασίλειο των Μολοσσών, το οποίο μάλιστα είχε αναδιοργανώσει πλήρως.

Γιατί επέστρεψε στην Μακεδονία το 317 π.Χ και σε ποια πόλη πήγε , αφού οι Αιγές ήταν αδύνατο να την «φιλοξενήσουνν» . Προφανώς επέστρεψε γιατί είχε ολοκληρωθεί ο τύμβος της Αμφίπολης , που θα υποδεχόταν τον νεκρό γιο της και εκείνη φυσικά πήγε στην Αμφίπολη, η οποία ήταν φιλική προς αυτήν, αφού είχε διοικητή τον Αριστόνοα.
Η άφιξη της Ολυμπιάδας στην Μακεδονία εξάπτει ξανά τα πολιτικά πάθη και αναλαμβάνει ενεργό δράση ο Κάσσανδρος, ο οποίος φοβάται ότι θα χάσει οριστικά το τρένο της εξουσίας (μην ξεχνάμε ότι ήταν γιος του Αντίπατρου, του "απόλυτου αντιβασιλιά" της Μακεδονίας κατά την διάρκεια της εκστρατείας του Μεγάλου Αλεξάνδρου), άρα εθισμένος στην εξουσία. Οι ιστορικές πηγές μας διαφωτίζουν ευτυχώς σε αυτό το σημείο, επιβεβαιώνοντας την θεωρία.

Ο Κάσσανδρος επιστρέφει δυναμικά στο προσκήνιο. Κάνει συμφωνία με τον Αριστόνοα να του παραδόσει την Αμφίπολη και παρά το γεγονός ότι είχε έρθει σε συμφωνία μαζί του και του είχε εγγυηθεί την ασφάλεια του με αντάλλαγμα (Διοδ. 19.50.8), τον ξεγέλασε. Ο Αριστόνους παρέδωσε την πόλη, αλλά τελικά ο Κάσσανδρος αθέτησε την συμφωνία και τον σκότωσε το 315 π.Χ, μειώνοντας τους κινδύνους για την εξουσία του. Το σχετικό απόσπασμα αναφέρει:

Το 315 π.Χ. και με την συνδρομή μελών της οικογένειας του Κρατεύα, δολοφονείται και ο Αριστόνους και η Αμφίπολη περνάει επιτέλους κάτω από τον έλεγχο του Κασσάνδρου.

Eίχε προηγηθεί η δολοφονία της Ολυμπιάδας που ήταν και ο μεγαλύτερος κίνδυνος η άφιξη της στην Μακεδονία για κάποια συνωμοσία.Ο Κάσσανδρος την κυνηγάει (προφανώς από την Αμφίπολη ) και αυτή καταφεύγει στην Πύδνα. Εκεί πεθαίνει δια λιθοβολισμού το 316 π.Χ.

Μένει η Ρωξάννη με τον Αλέξανδρο τον Δ’. Ο Κάσσανδρος τους φυλάκισε στην Αμφίπολη (Διοδ. 19.52.4) όπου παρέμειναν, μέχρι και την δολοφονία τους από τον Γλαυκία (Διοδ. 19.105.1-2, Παυσ. 9.7.2) το 313 π.Χ.

Αποκλείεται με βάση τις ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ εξελίξεις και το μίσος μεταξύ Κάσσανδρου και Ολυμπιάδας, Ρωξάννης και Αλέξανδρου του Δ’ ο τύμβος να φτιάχτηκε προς τιμήν τους επί βασιλείας Κάσσανδρου.

Ο τυμβος της Αμφίπολης είχε ΗΔΗ ΦΤΙΑΧΤΕΙ ΜΕΤΑΞΥ 321 π. Χ και 317 π.Χ , επί Αριστόνοα, μέχρι να αναλάβει δράση ο Κάσσανδρος, ο οποίος αφού τελείωσε διαδοχικά με ολόκληρη την οικογένεια του Μεγάλου Αλεξάνδρου, πήρε οριστικά την εξουσία στα χέρια του.

Δεν αποκλείεται ωστόσο ο Κάσσανδρος να έθαψε μέσα στον τύμβο που προοριζόταν για τον Μέγα Αλέξανδρο και την Ολυμπιάδα και την Ρωξάννη και τον γιο του ή κάποια από αυτά τα μέλη της βασιλικής οικογένειας. Αφού τοποθετήθηκαν μέσα όλοι οι νεκροί, ο τύμβος επιχωματώθηκε περίπου 10 χρόνια μετά την κατασκευή του για να περάσει οριστικά στην λήθη και ο Κάσσανδρος να εξουσιάσει την Μακεδονία ,μακρυά από τον ενοχλητικό μύθο του Μεγάλου Αλεξάνδρου και της οικογένειας του.

ΣΥΝΔΕΣΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ - ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ:

Η συγκεκριμένη θεωρία που βασίζεται σε έναν συνδυασμό λίγων ιστορικών πηγών και λογικής αλληλουχίας γεγονότων , φαίνεται να συμπίπτει και με τις αρχαιολογικές ανακοινώσεις του υπουργείου. Η μεγάλη μαρμάρινη πόρτα φαίνεται να έχει ανοίξει πολλές φορές. Αυτό μπορεί να έγινε είτε για να τοποθετηθούν παραπάνω νεκροί, είτε για να εισέλθει στο εσωτερικό του  τάφου η Ολυμπιάδα για να δει τον νεκρό γιο της. Επίσης η επιχωμάτωση φαίνεται να είναι μεταγενέστερη, κάτι που μπορεί να δικαιολογηθεί από την επιθυμία του Κάσσανδρου να απαλλαγεί άπαξ δια παντός από το "ενοχλητικό" μνημείο και μαζί του και από τον βασιλιά για τον οποίο φτιάχτηκε: τον Αλέξανδρο τον Γ' του Φλίππου

(Πηγή: parapolitika.gr)