Η ιστορία των κυβερνήσεων συνεργασίας στην Ελλάδα

Συνολικά έξι κυβερνήσεις «εθνικής ενότητας» ή «οικουμενικές κυβερνήσεις» με τη συνεργασία κομμάτων της Βουλής έχουν υπάρξει συνολικά στην νεότερη ιστορία του ελληνικού Κράτους, τη στιγμή που τα δύο μεγαλύτερα σε δύναμη κόμματα της παρούσας Βουλής σχεδιάζουν να προχωρήσουν στη συγκρότηση της έβδομης τέτοιας κυβέρνησης. Η πρώτη τέτοια κυβέρνηση συγκροτήθηκε το 1877 και η τελευταία το Νοέμβριο του 1989.

To 1877

Για πρώτη φορά ο όρος «οικουμενική κυβέρνηση» χρησιμοποιήθηκε τον Μάιο του 1877, όταν ο ναύαρχος και πολιτικός Κωνσταντίνος Κανάρης σχημάτισε κυβέρνηση με την ενίσχυση των αρχηγών των τότε πολιτικών κομμάτων Τρικούπη, Δηλιγιάννη, Ζαΐμη, Κουμουνδούρου. Η κυβέρνηση εκείνη είχε σαν στόχο να προετοιμάσει τη χώρα εν όψει του ρωσοτουρκικού πολέμου.

To 1926

Η δεύτερη «οικουμενική κυβέρνηση» στην ιστορία συγκροτήθηκε υπό τον Αλέξανδρο Ζαΐμη, το 1926. Αρχικά συμμετείχαν τα μεγαλύτερα κόμματα εκείνης της εποχής (Φιλελεύθεροι, Λαϊκό, Ελευθερόφρονοι, Δημοκρατική Ένωση).

To 1944

Το 1944 ο Γεώργιος Παπανδρέου σχημάτισε κυβέρνηση εθνικής ενότητας. Μάλιστα, είχε μεταβεί στο Κάιρο για το σχηματισμό εξόριστης κυβέρνησης, η οποία αντικατέστησε εκείνη του Σοφοκλή Βενιζέλου.

To 1974

Κυβέρνηση εθνικής ενότητας είχε σχηματίσει και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής στις 24 Ιουλίου 1974. Στην κυβέρνηση εκείνη, η οποία είχε ορκιστεί από τον στρατηγό Φαίδωνα Γκιζίκη, συμμετείχαν στελέχη των προδικτατορικών κομμάτων, όπως της Ένωσης Κέντρου και της ΕΡΕ, αλλά και στελέχη του αντιδικτατορικού αγώνα.

Τον Ιούνιο του 1989

Η επόμενη κυβέρνηση συνεργασίας ήρθε τον Ιούνιο του 1989. Επρόκειτο για κυβέρνηση συνεργασίας ΝΔ Συνασπισμού υπό τον Τζαννή Τζανετάκη με βασική αποστολή την παραπομπή του πρώην πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου και υπουργών των κυβερνήσεών του για το σκάνδαλο Κοσκωτά. Το σκεπτικό εκείνης της συνεργασίας ήταν ότι αν η χώρα οδηγείτο άμεσα σε νέα εκλογική αναμέτρηση, η παραπομπή για τυχόν σκάνδαλα θα ήταν αδύνατη, αφού αυτά θα παραγράφονταν.

Τον Νοέμβριο του 1989

Η τελευταία κυβέρνηση συνεργασίας, που έμεινε γνωστή ως «οικουμενική κυβέρνηση», σχηματίστηκε το Νοέμβριο του 1989, με διάρκεια ζωής μέχρι τον Φεβρουάριο του 1990. Πρωθυπουργός ορκίστηκε ο Ξενοφών Ζολώτας.

Είχε προηγηθεί η συμφωνία των Κωνσταντίνου Μητσοτάκη από τη ΝΔ, Ανδρέα Παπανδρέου από το ΠΑΣΟΚ και Χαρίλαου Φλωράκη από το Συνασπισμό, αφού κανένα κόμμα δεν είχε καταφέρει να λάβει την αυτοδυναμία στις βουλευτικές εκλογές, δεδομένου ότι η ΝΔ είχε λάβει 148 έδρες, το ΠΑΣΟΚ 128 και ο Συνασπισμός 21 έδρες.