Πέμπτη 14 Ιανουαρίου 2010

Για πρώτη φορά αναλύθηκε άμεσα το φάσμα φωτός και βρέθηκε το χημικό "αποτύπωμα" της ατμόσφαιρας ενός εξωπλανήτη

Για πρώτη φορά στην ιστορία της αστρονομίας, ευρωπαίοι αστρονόμοι μπόρεσαν να "δουν" άμεσα το φάσμα φωτός από ένα πλανήτη εκτός του ηλιακού μας συστήματος, μια εξέλιξη-ορόσημο στο πλαίσιο της εντεινόμενης αναζήτησης για εξωγήινη ζωή.

Το φως που αναλύθηκε, έδωσε το χημικό "δακτυλικό αποτύπωμα" του εξωπλανήτη, δηλαδή ποια χημικά στοιχεία περιλαμβάνει η ατμόσφαιρά του. Με τα στοιχεία αυτά, οι επιστήμονες μπορούν να καταλάβουν καλύτερα πώς σχηματίστηκε ο εξωπλανήτης και μελλοντικά πιθανώς θα είναι σε θέση να ανακαλύψουν "ίχνη" ζωής πάνω του. Η ανακάλυψη έγινε από επιστήμονες, υπό τον Μάρκους Γιάνσον, του Ευρωπαϊκού Νοτίου Παρατηρητηρίου στη Χιλή, το οποίο ανήκει σε 14 χώρες, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο.

Το φως προερχόταν από ένα γιγάντιο πλανήτη (με μάζα επτά ως δέκα φορές μεγαλύτερη από του Δία και θερμοκρασία περίπου 800 βαθμών Κελσίου), που εντοπίστηκε αρχικά το 2008 και βρίσκεται σε τροχιά γύρω από ένα νεαρό άστρο (HR 8799) σε απόσταση περίπου 130 ετών φωτός από τη Γη. Το άστρο αυτό έχει μάζα περίπου μιάμιση φορά μεγαλύτερη από αυτή του ήλιου μας και διαθέτει ένα ηλιακό σύστημα πλανητών που μοιάζει με το δικό μας.

Τα δεδομένα από την ανάλυση του φάσματος εξέπληξαν τους επιστήμονες, επειδή δεν είναι συμβατά με τα ισχύοντα θεωρητικά μοντέλα. Όπως δήλωσε ο υπεύθυνος Μ.Γιάνσον, είναι πιθανό ότι η ατμόσφαιρα του εξωπλανήτη έχει χημική σύνθεση διαφορετική από αυτήν που υπέθεταν οι επιστήμονες, οι οποίοι τώρα θέλουν να αναλύσουν το φάσμα και άλλων εξωπλανητών από το ίδιο ηλιακό σύστημα για να κάνουν σύγκριση.

Μέχρι τώρα, οι αστρονόμοι είχαν μελετήσει μόνο με έμμεσο τρόπο το φάσμα φωτός των εξωπλανητών. Το κάνουν αυτό μετρώντας δύο φορές το φάσμα ενός άστρου: μια φορά όταν ο εξωπλανήτης βρίσκεται πίσω από το άστρο του (η λεγόμενη "έκλειψη εξωπλανήτη") και μία φορά όταν η τροχιά του είναι τέτοια, ώστε παρεμβάλλεται μεταξύ του άστρου του και της Γης. Το φάσμα του εξωπλανήτη υπολογίζεται αφαιρώντας το ένα φάσμα φωτός του άστρου του από το άλλο.

Αυτή την φορά όμως, οι αστρονόμοι κατόρθωσαν να μελετήσουν απευθείας το φάσμα φωτός του εξωπλανήτη χρησιμοποιώντας τον ανιχνευτή υπερύθρου ακτινοβολίας του Ευρωπαϊκού Νοτίου Παρατηρητηρίου. Ακόμα πιο ακριβείς εικόνες και αναλύσεις του φάσματος των εξωπλανητών αναμένονται από τη βελτίωση του εξοπλισμού παρατήρησης και την κατασκευή του Ευρωπαϊκού Υπερβολικά Μεγάλου Τηλεσκοπίου. Μέχρι στιγμής έχουν ανακαλυφθεί 424 εξωπλανήτες. Ο πρώτος ήταν, το 1995, ο 51 Pegasi b, αποκαλούμενος ανεπίσημα και "Βελλερεφόντης", σύμφωνα με την ηλεκτρονική Εγκυκλοπαίδεια Εξωπλανητών (exoplanet.eu).

Link: Για την πρωτότυπη επιστημονική εργασία στη διεύθυνση: http://www.eso.org/public/archives/releases/sciencepapers/eso1002/eso1002.pdf

Πηγή:www.evdomi.gr)

Δεν υπάρχουν σχόλια: