Θεόδωρος Γρηγοριάδης: Η Ελλάδα και η Αίγυπτος είναι η ιδανική γέφυρα για να περάσεις από την Ανατολή στη Δύση και το αντίθετο

(Δημοσιεύτηκε στο KAVALAPOST, στις 25 Ιανουαρίου 2018)

Ο βραβευμένος με Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας συγγραφέας από το Παλαιοχώρι Παγγαίου μιλάει στον Άρη Μεντίζη με αφορμή τη μετάφραση των γραπτών του στα αραβικά και την παρουσίαση του έργου του στην Αίγυπτο

Ένα ήσυχο απόγευμα του Ιανουαρίου, στο χειμωνιάτικο Παλαιοχώρι Παγγαίου, είχα την ευκαιρία να συναντήσω έναν φίλο που αγαπά τον τόπο του και που το αποδεικνύει σε κάθε ευκαιρία, τον συγγραφέα Θεόδωρο Γρηγοριάδη, βραβευμένο φέτος με το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας για το μυθιστόρημά του «Ζωή μεθόρια».

Πίνοντας ζεστή σοκολάτα σε ένα μικρό καφέ στην πλατεία του χωριού, είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε για τις τελευταίες εξελίξεις, για το βραβείο, για τις σκέψεις και τα σχέδια τόσο στην Αθήνα όσο και στο Παγγαίο, το οποίο επισκέπτεται συχνά. Και βέβαια, η συζήτηση δεν θα μπορούσε να μη στραφεί και στις επικείμενες λογοτεχνικές εκδηλώσεις στην Αίγυπτο, όπου ο Θόδωρος Γρηγοριάδης και τα βιβλία του θα έχουν την τιμητική τους.

Το αιγυπτιακό εξώφυλλο του μυθιστορήματος «Αλούζα, χίλιοι και ένας εραστές» που εκδόθηκε από το Κέντρο Μετάφρασης του Υπουργείου Πολιτισμού της Αιγύπτου.

Στις 28 και στις 30 Ιανουαρίου 2018, θα έχει την ευκαιρία να μιλήσει για το μεγάλο έργο του σε δύο παρουσιάσεις. Η μία, στις 28 Ιανουαρίου, πραγματοποιείται στο πλαίσιο της 49ης Έκθεσης Βιβλίου Καΐρου, από το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού, και έχει σαν θέμα «Ο αραβικός πολιτισμός στο ελληνικό μυθιστόρημα «Αλούζα, χίλιοι και ένας εραστές»». Το μυθιστόρημα μεταφράστηκε στα αραβικά και κυκλοφορεί, προσελκύοντας το ενδιαφέρον πλήθους αναγνωστών. Στην παρουσίαση θα συμμετέχουν εκτός από τον Θεόδωρο Γρηγοριάδη, ο μεταφραστής Χάλεντ  Ραούφ, ο  Dr. Khairy Doma, κριτικός και Διευθυντής Εκδόσεων του Εθνικού Κέντρου Μετάφρασης, ο Μ. Ramadan, Μεταφραστής και κριτικός και η διευθύντρια του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού – Παραρτήματος Αλεξάνδρειας  Σ. Σπανούδη.

Η δεύτερη εκδήλωση, στις 30 Ιανουαρίου, αφορά στην παρουσίαση της τριλογίας «Παρτάλι», «Ζωή μεθόρια» και «Καινούργια πόλη» στο Ελληνικό Πολιτιστικό Κέντρο Καΐρου με εισηγητή τον διευθυντή του Χρίστο Παπαδόπουλο.

ΨΗΦΙΣΜΑ ΥΠΕΡ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

Άπαντες οι ιερείς οι ανήκοντες στην Ιεράν Μητρόπολιν Ελευθερουπόλεως, συνελθόντες εις Σύναξιν κατά την 27ην Ιανουαρίου 2018, εις το Συνεδριακόν Κέντρον της Μητροπόλεως «Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος» εν Ελευθερουπόλει και αφού ήκουσαν μετά προσοχής τον Σεβασμιώτατον Μητροπολίτην των κ.ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΝ  να αναπτύσση εκτενώς περί της Μακεδονίας και του επιχειρουμένου σφετερισμού του τιμίου και ενδόξου ονόματός της υπό του νεοφανούς κρατιδίου των Σκοπίων απεφάσισαν ομοφώνως:

Τάσσονται αναφανδόν παρά το πλευρόν όλων των Ελλήνων, των φρονούντων ορθώς επί του θέματος της Μακεδονίας και πολεμούντων σθεναρώς κατά της απεμπολήσεως του ενδόξου ονόματός της εις έθνος αλλότριον.

Διακηρύσσουν την σταθεράν των πεποίθησιν, ότι δύναται το κρατίδιον των Σκοπίων ευκόλως να ονομασθή δι’ άλλου προσφυεστέρου ονόματος, καταλλήλου κυρίως προς την γεωγραφικήν του θέσιν. Αντιθέτως δια του ονόματος Μακεδονία η παραγώγου αυτού αντιστρατεύεται βαναύσως  την ιστορικήν πραγματικότητα και υποθάλπει σκοπούς αθεμίτους.

Διαδηλούμεν ότι δεν θα παύσωμεν να διακηρύττωμεν προς πάντας περί της μοναδικότητος της Μακεδονίας και του αναποσπάστου αυτής με το έθνος των Ελλήνων.

Δια τους συνελθόντας ιερείς

Ο ΠΡΩΤΟΣΥΓΚΕΛΛΟΣ

ΑΡΧΙΜ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΜΠΕΝΟΣ

Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΟΣ ΕΠΙΤΡΟΠΟΣ

ΠΡΩΤ. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ

Υποχρέωση όλων των δημοσιογράφων η τήρηση δεοντολογίας

Θεσσαλονίκη, 23 Ιανουαρίου 2018

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

 Με αφορμή περιπτώσεις δημοσιογραφικών χειρισμών που είχαν ως αποτέλεσμα την υποβάθμιση του συλλαλητηρίου της 21ης Ιανουαρίου 2018 στη Θεσσαλονίκη, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΣΗΕΜ-Θ υπενθυμίζει σε όλους τους συναδέλφους τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τις δεοντολογικές αρχές του επαγγέλματος. Μεταξύ αυτών, «να θεωρεί [ο δημοσιογράφος] πρώτιστο καθήκον του προς την κοινωνία και τον εαυτό του τη δημοσιοποίηση όλης της αλήθειας» και να «υπερασπίζεται σθεναρά το δημοκρατικό πολίτευμα».

Στο ίδιο πλαίσιο, είναι υποχρέωση όλων των δημοσιογράφων να διατηρούν απόλυτη νηφαλιότητα στην κάλυψη ανάλογων γεγονότων, να μένουν μακριά από κάθε ακρότητα και να την επισημαίνουν σε κάθε περίπτωση που την διαπιστώνουν, να αποδοκιμάζουν εθνικιστικά και ρατσιστικά σχόλια και να μην υπονομεύουν το έργο των συναδέλφων τους.

Όλοι οι συνάδελφοι, ιδίως αυτοί που διατηρούν επιτελικά και διευθυντικά καθήκοντα, έχουν (σε ατομικό και σε συλλογικό επίπεδο) την ευθύνη να υπερασπιστούν την αξιοπιστία των Μέσων που εργάζονται και να μην επιτρέπουν με τη στάση τους να συναρτάται η δημοσιογραφική δεοντολογία με πολιτικές ή ιδεολογικές επιλογές.

Το Διοικητικό Συμβούλιο

Ανοικτή Πρόσκληση για υποβολή εργασιών στο 2ο Συνέδριο Τοπικής Ιστορίας Παγγαίου

                2ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ

ΤΟΠΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΠΑΓΓΑΙΟΥ

  ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ

Ελευθερούπολη, 15 Ιανουαρίου 2017

ANOIKTH ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΥΠΟΒΟΛΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ

2º Συνέδριο Τοπικής Ιστορίας Παγγαίου

19-21 Οκτωβρίου 2018

Ελευθερούπολη, Δήμος Παγγαίου

Ο Δήμος Παγγαίου και η Ιερά Μητρόπολη Ελευθερουπόλεως με ιδιαίτερη χαρά προσκαλούν όλους τους ενδιαφερόμενους να συμμετάσχουν παρουσιάζοντας ανακοινώσεις στο 2^ο Συνέδριο Τοπικής Ιστορίας Παγγαίου, που θα πραγματοποιηθεί το τριήμερο 19-21 Οκτωβρίου 2018 στην Ελευθερούπολη Παγγαίου. Συγκεκριμένα δίνεται η δυνατότητα σε όλους τους ενδιαφερόμενους που ασχολούνται με την αρχαιολογική, ιστορική και λαογραφική έρευνα σε όλες τις μορφές τους, να παρουσιάσουν πρωτότυπες εργασίες, οι οποίες δεν έχουν δημοσιευθεί μέχρι τώρα, ούτε έχουν ανακοινωθεί από το βήμα άλλου συνεδρίου ή εκδήλωσης. Οι εργασίες θα πρέπει να αφορούν την ευρύτερη περιοχή του Παγγαίου, η οποία βρίσκεται εντός των ορίων του Δήμου Παγγαίου.

Οι περιλήψεις των εργασιών πρέπει να αποσταλούν ηλεκτρονικά στη διεύθυνση του συνεδρίου topiki-istoria@dimospaggaiou.gr μέχρι τις 15 Μαΐου 2018 σε ένα αρχείο το όνομα του οποίου θα περιλαμβάνει το όνομα του συγγραφέα και 2-3 λέξεις από τον τίτλο (π.χ. «Παπαδόπουλος-Ιστορία του Παγγαίου.doc»). Οι περιλήψεις που θα υποβληθούν μετά από την παραπάνω ημερομηνία δεν θα γίνονται δεκτές. Όλες οι εργασίες θα κριθούν από την Επιστημονική Επιτροπή του Συνεδρίου και οι συγγραφείς θα ενημερωθούν μέχρι τις 31 Μαΐου 2018 για την αποδοχή ή μη της εργασίας τους και για τυχόν αλλαγές που πρέπει να γίνουν στο κείμενο. Κατά την υποβολή της περίληψης οι συγγραφείς θα πρέπει να αναφέρουν και την ιδιότητά τους και παράλληλα να επισυνάψουν ένα σύντομο βιογραφικό σημείωμα. Η παρουσίαση – φιλοξενία μιας εργασίας στο Συνέδριο μπορεί να  γίνει είτε προφορικά, από το βήμα του Συνεδρίου, είτε ως αναρτημένη, στον ανάλογο διαδικτυακό τόπο και στα πρακτικά. Η Επιστημονική Επιτροπή διατηρεί το δικαίωμα να αλλάξει τον τρόπο παρουσίασης μιας εργασίας, αφού ενημερώσει έγκαιρα τους συγγραφείς.

Η διάρκεια των προφορικών ανακοινώσεων θα είναι 15-20 λεπτά, και πάντα ανάλογα με τις απαιτήσεις του προγράμματος.

Οδηγίες για την περίληψη

Η περίληψη πρέπει να υποβληθεί ηλεκτρονικά σε αρχείο Microsoft Word, γραμματοσειρά «Times New Roman», μέγεθος γραμματικών στοιχείων 12, διάκενο 1,5 γραμμή, περιθώρια 3,5 εκατοστών από όλες τις πλευρές, πλήρη στοίχιση του κειμένου και με εσοχή στις παραγράφους.

Η περίληψη πρέπει να αποτελείται από 250-300 λέξεις. Στον αριθμό των λέξεων δεν περιλαμβάνονται ο τίτλος της εργασίας και τα στοιχεία των συγγραφέων.

Στην πρώτη σειρά γράφεται ο τίτλος με έντονα πεζά γράμματα και στη δεύτερη το όνομα ή τα ονόματα των συγγραφέων με πεζά γράμματα. Αν οι συγγραφείς είναι περισσότεροι του ενός (όλοι πρέπει να έχουν ουσιαστική συμμετοχή σε κάποιο ή κάποια στάδια της εργασίας), υπογραμμίζεται το όνομα αυτού που θα ανακοινώσει την εργασία. Δύο σειρές παρακάτω γράφονται η ιδιότητα των συγγραφέων. Ακολουθεί μια κενή σειρά και ύστερα το κείμενο της περίληψης. Συντετμημένοι όροι χρησιμοποιούνται μόνο εφόσον έχει αναφερθεί η επεξήγησή τους εντός παρένθεσης την πρώτη φορά που αναφέρονται στο κείμενο.

Περιλήψεις που δεν πληρούν τις παραπάνω προϋποθέσεις θα επιστρέφονται για διόρθωση και εκ νέου υποβολή ή θα απορρίπτονται.

Μαζί με κάθε περίληψη υποβάλλεται ηλεκτρονικά επιστολή όπου αναφέρονται: α) η προτίμηση των συγγραφέων για τον τρόπο παρουσίασης των ανακοινώσεων (προφορική ή αναρτημένη), β) αν έχει παρουσιαστεί σε άλλη επιστημονική εκδήλωση ή έχει δημοσιευτεί ή βρίσκεται υπό δημοσίευση σε έντυπο ή ηλεκτρονικό μέσο (προτιμώνται οι εργασίες που παρουσιάζονται για πρώτη φορά και δεν έχουν δημοσιευθεί), γ) υποχρεωτικά τα στοιχεία του υπεύθυνου για την επικοινωνία συγγραφέα (ηλεκτρονική και ταχυδρομική διεύθυνση, αριθμός σταθερού και κινητού τηλεφώνου)

Χρονοδιάγραμμα Υποβολής Εργασιών

15/05/2018: Αποστολή τίτλου και περίληψης εργασίας

31/05/2018: Ολοκλήρωση κρίσης περιλήψεων από την Επιστημονική Επιτροπή


.

2ο Συνέδριο Τοπικής Ιστορίας Παγγαίου

Ενημέρωση σχετικά με την κατάσχεση ελληνικών αρχαιοτήτων στην Νέα Υόρκη

Μετά τα πρόσφατα δημοσιεύματα για την κατάσχεση ελληνικών και ιταλικών αρχαιοτήτων από τις αρμόδιες αρχές στη Νέα Υόρκη, το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού ενημερώνει ότι βρίσκεται σε αναμονή των επίσημων στοιχείων από τις αμερικανικές αρχές ώστε να προχωρήσει στις δέουσες ενέργειες για των επαναπατρισμό των ελληνικών αρχαιοτήτων με τεκμηριωμένη την παράνομη διακίνησή τους.

  Ήδη από τον προηγούμενο μήνα υπήρξε στενή συνεργασία των αμερικανικών αρχών με τις αρμόδιες Υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ για την ανταλλαγή όλων των απαραίτητων στοιχείων σε σχέση με την ταύτιση ενός αρχαίου αντικειμένου (αττικής λευκής ληκύθου) που περιλαμβάνεται στα κατασχεθέντα.​​

(Δελτίο Τύπου)

'Οργιάζει' στα χρόνια της κρίσης η αρχαιοκαπηλία

(Πηγή δημοσιεύματος: "Ανασκαφή")

«Για 2 αρχαιότητες που επαναπατρίζονται, 10.000 δεν θα επιστρέψουν ποτέ» δηλώνει στο Έθνος ο καθηγητής αρχαιολογίας στο Κέμπριτζ, Χρήστος Τσιρογιάννης. Ακόμη και Ακαδημαϊκοί συμμετέχουν στο «ξέπλυμα» των παράνομα διακινούμενων αρχαιοτήτων.

«Η αρχαιοκαπηλία οργιάζει στην Ελλάδα, όπως οργίαζε πάντοτε. Η χώρα αιμορραγεί κι εμείς πανηγυρίζουμε για 2 αρχαιότητες που επιστρέφονται, δίνοντας στρεβλή εικόνα στους πολίτες ότι γίνεται δουλειά. Δεν γίνεται τίποτα! Για τα 2 ή 10 αντικείμενα που επαναπατρίζονται, 10.000 δεν θα επιστρέψουν ποτέ», αποκαλύπτει στο ΕΘΝΟΣ, από τη νέα του έδρα στο Κέιμπριτζ, ο Χρήστος Τσιρογιάννης, ο dr. Αρχαιολογίας και ειδικός ερευνητής παράνομων αρχαιοτήτων και διεθνών αρχαιοκαπηλικών κυκλωμάτων, γνωστός για τις μεγάλες επιτυχίες σε αρχαιοκαπηλικές υποθέσεις που σχετίζονται με το μουσείο Γκετί και την Σέλμπι Γουάιτ.

Στον Τσιρογιάννη, που αυτή την περίοδο συγγράφει ένα βιβλίο για τη διεθνή αρχαιοκαπηλία, το οποίο θα προκαλέσει τριγμούς, καθώς εμφανίζει να εμπλέκονται σε τέτοιες υποθέσεις ακόμα και γνωστοί Έλληνες Ακαδημαϊκοί που κατονομάζονται, οφείλεται επίσης η κατάσχεση των  5 αρχαιοτήτων που ο Αμερικανός δισεκατομμυριούχος  Μάικλ Στάινχαρντ προσπάθησε να πουλήσει μέσω  του οίκου δημοπρασιών Christieς το 2014.

Το όνομα Στάινχαρντ, κύριε Τσιρογιάννη, είναι γνωστό από χρόνια στις διωκτικές αμερικανικές αρχές; Πότε αρχίζει να τις απασχολεί;

Εδώ και τουλάχιστον δυο  δεκαετίες, με μια υπόθεση ελληνικής χρυσής φιάλης, η οποία λαθρανασκάφτηκε από την Ιταλία και επεστράφη εκεί, λόγω διαφόρων παρατυπιών κατά την εισαγωγή της στο αμερικανικό κράτος. Επεστράφη για φορολογικούς δηλαδή λόγους, κι όχι γιατί αποδείχτηκε ότι ήταν προϊόν αρχαιοκαπηλίας.

Το ‘14 , χάρη σε στοιχεία που στείλατε στις  εισαγγελικές αρχές  της Ν.Υόρκης, κατασχέθηκαν 5 αρχαιότητες που έβγαζε στο σφυρί ο Στάινχαρντ με τους Christies.

Είχα στείλει όλα τα αποδεικτικά στοιχεία στην εισαγγελέα και φωτογραφικό υλικό από τα κατασχεθέντα αρχεία. Τα συγκεκριμένα  αντικείμενα εμφανίζονταν στα αρχεία  του Ρομπιν Σάιμς και του Τζιάκομο Μέντιτσι, μέγα Ιταλού διακινητή αρχαιοκαπήλου, ο οποίος προωθούσε αντικείμενα και στον Ρόμπιν Σάιμς και στον Χρήστο Μιχαηλίδη.

Η υπόθεση δεν δικάστηκε τότε. Γιατί;

Όχι. Μόλις πριν από 2 μήνες οι νέες εισαγγελικές αρχές, που πραγματοποίησαν και τις εφόδους τώρα στον Στάινχαρντ, επικοινώνησαν μαζί μου και μου είπαν ότι ασχολούνται τώρα με εκείνη τη υπόθεση.

Οι λόγοι της καθυστέρησης είναι γνωστοί;

Αλλαγή εισαγγελέων, μετάθεση του φακέλου κ.ά.

Πάλι πριν ένα μήνα ενεπλάκη το όνομα του Στάινχαρντ σε μια υπόθεση με 3 μαρμάρινες αρχαιότητες που συνδέονται με τον Σάιμς.

Πρόκειται για άλλη συλλογή, από την οποία ο Στάινχαρντ είχε προμηθευτεί τα τρία μαρμάρινα γλυπτά, τα οποία κατασχέθηκαν από τις ίδιες εισαγγελικές αρχές της Ν.Υόρκης, με τις οποίες έχω συνεργαστεί πολλάκις κι εγώ για υποθέσεις αρχαιοτήτων τις οποίες ταύτισα  και επιστράφηκαν στην Ιταλία  και  στην Ελλάδα. Τα συγκεκριμένα 3 αντικείμενα ήταν κλεμμένα από ναό του Λιβάνου και μετά την κλοπή τους πέρασαν στα χέρια των Σάιμς και Μιχαηλίδη.

Έχετε ταυτίσει τα κατασχεθέντα από την έφοδο της Παρασκευής στο σπίτι του Στάινχαρντ στο Μανχάταν;

Τουλάχιστον 4 απεικονίζονται στα αρχεία των Σάιμς, Μέντιτσι και αλλού. Μια πληροφορία που μπορώ να σας δώσω είναι ότι τα αντικείμενα δεν είναι 9, αλλά συνολικά 15.

Μετά την κατάσχεση, τι αναμένεται να ακολουθήσει;

Δυο δρόμοι υπάρχουν, ο δικαστικός και ο δρόμος της διεκδίκησης. Πρέπει να διασφαλιστεί ότι ο Στάινχαρντ παραιτείται οποιασδήποτε διεκδίκησης αντικειμένων μέσω δικαστικής οδού, οπότε και ανοίγει διάπλατα ο δρόμος της διεκδίκησης. Στο μεταξύ, η διεκδίκηση έπρεπε να έχει ξεκινήσει σήμερα, χτες! Αυτό προϋποθέτει να έχουν συνδεθεί όλα τα  απαραίτητα στοιχεία, που κάθε χώρα, και κυρίως η Ελλάδα, έχει συλλέξει για να κάνει μια εμπεριστατωμένη διεκδίκηση.

Έχει μπει στην ατζέντα των εισαγγελικών αρχών η δίωξη της αρχαιοκαπηλίας η ή η πετυχημένη δράση  της εισαγγελίας της Ν.Υορκης είναι μεμονωμένη;

Δεν έχει αλλάξει απολύτως τίποτα! Ούτε υπήρξε στην ατζέντα των Αρχών ποτέ ως κορυφαίο ζήτημα η εξιχνίαση αρχαιοκαπηλικών δικτύων, ασχέτως αν οι κυβερνήσεις της  Ελλάδας και Ιταλίας επαίρονται ότι εργάζονται προς αυτή την κατεύθυνση. Ουδέποτε έγινε, ειδικά από  την Ελλάδα, και το υπουργείο Πολιτισμού,  μια οργανωμένη μακρόπνοη προσπάθεια. Παρόλο που δημιουργήθηκε η σημερινή Διεύθυνση Τεκμηρίωσης Πολιτιστικών αγαθών, που είναι η αρμόδια για την αρχαιοκαπηλία, δεν λειτούργησε ποτέ όπως είχε σχεδιαστεί .Το Τμήμα Δίωξης Αρχαιοκαπηλίας ουδέποτε συστεγάστηκε, όπως έπρεπε, με τη νέα Διεύθυνση. Οι δε αρχαιολόγοι που προσλήφθηκαν στην υπηρεσία δεν είχαν εμπειρία με αρχαιοκαπηλικές υποθέσεις!


(Πηγή: Ι. Κλεφτογιάννη, News247, Ανασκαφή) 

H Πατριαρχική Βιβλιοθήκη Αλεξάνδρειας υποδέχεται την Bibliotheca Alexandrina

Την 3η Ιανουρίου 2018, η ΑΘΜ ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ.Θεόδωρος Β΄, υποδέχθηκε στο Πατριαρχικό Μέγαρο, τον Διευθυντή της Βibliotheca Alexandrina (Νέα Βιβλιοθήκη Αλεξανδρείας) Dr. Mostafa El Feki, συνοδευόμενος από την Αντιπρόεδρο του Ιδρύματος και δεκαεπταμελή όμιλο Τομεαρχών, όλων την Τμημάτων της περίφημης Βιβλιοθήκης.

Ο υψηλόβαθμος Διπλωμάτης, Καθηγητής κ.El Feki, με μεγάλη εμπειρία στον πολιτικό και πολιτιστικό τομέα, επισκέφθηκε το Πατριαρχείο, προκειμένου να γνωρίσει από κοντά την Πατριαρχική Βιβλιοθήκη.

Kατά την συνάντησή τους, ο Μακαριώτατος Πατριάρχης, αναφέρθηκε στους ισχυρότατους ιστορικούς και πολιτιστικούς δεσμούς που συνδέουν τις δύο Βιβλιοθήκες, αφού αμφότερες είναι προϊόν της Ελληνικής σκέψης και παιδείας.

Ως γνωστόν, κατά την Ελληνιστική περίοδο, ίδρυσε την περίφημη Βιβλιοθήκη Αλεξανδρείας, επί διακυβέρνησης Πτολεμαίου Α΄ (Σωτήρα), ο μαθητής του Αριστοτέλη και φιλόσοφος, Δημήτριος ο Φαληρεύς. Η δε Πατριαρχική Βιβλιοθήκη Αλεξανδρείας, ακολουθώντας την τύχη του παλαίφατου Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, στην ιστορική πορεία του στο διάβα του χρόνου, έχει πρωτοχριστιανικές ρίζες και αποτελεί πιθανόν προέκταση της αρχαίας, πλούσιας και ξακουστής Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας.

Κατά την διάρκεια της συνάντησης, ο κ.Διευθυντής, παρέδωσε στον Αλεξανδρινό Προκαθήμενο, δύο ακόμη συντηρημένα και ψηφιοποιημένα χειρόγραφα της Πατριαρχικής Βιβλιοθήκης, του 17ου αιώνος, τα οποία αποκαταστάθηκαν στις υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις του Τμήματος Συντήρησης Χειρογράφων, της Νέας Βιβλιοθήκης Αλεξανδρείας.

Η συντήρηση των χειρογράφων πραγματοποιείται με την ευγενή χορηγία του «Ιδρύματος Α. Γ. Λεβέντη», συμβάλλοντας καθοριστικά στην διάσωση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Αξίζει να σημειωθεί η σπουδαία συμβολή στην όλη προσπάθεια, του Διευθυντή του «Ιδρύματος Α. Γ. Λεβέντη» στην Κύπρο, Βυζαντινολόγου Καθηγητή κ.Χαράλαμπου Μπακιρτζή.

(Ανακοίνωση Τύπου)

Σαν σήμερα αναβίωναν οι "Αράπηδες" του Παλαιοχωρίου

Τα’ Άη Γιαννιού σήμερα, μέρα γιορτής. Σαν σήμερα, μέχρι το 1949, στο γραφικό χωριό μας, αναβίωναν οι «Αράπηδες». Παραμένει άγνωστο γιατί σταμάτησε η αναβίωση τους πριν 69 χρόνια.

Εδώ και αρκετά χρόνια πραγματοποιώ σχετική έρευνα. Μιλώντας με κάποιους ηλικιωμένους του χωριού, έζησα λίγες στιγμές εκείνης της παλιάς γιορτινής ατμόσφαιρας. Πήρα λίγη από τη λάμψη που φώτιζε τα μάτια τους όταν θυμούνταν τη συμμετοχή τους σε αυτό το δρώμενο/έθιμο, και ήταν πραγματικά συγκινητικές οι στιγμές, όταν μου αφηγούνταν το δρώμενο αλλά και το πώς ένιωθαν ως  συμμετέχοντες.

Οι ρίζες του δρώμενου χάνονται στην αρχαιότητα, στη λατρεία του Διονύσου, αλλά μπορεί και πιο πίσω. Με τους αιώνες, και προκειμένου το δρώμενο να διατηρηθεί, οι «Αράπηδες» άλλαξαν χαρακτήρα, όμως το «αρχέγονο» συνεχίζει να τους χαρακτηρίζει. Όπως χαρακτηρίζει και τις ανάλογες μεταμφιέσεις σε τόσο διαφορετικές περιοχές της βόρειας Ελλάδας, που όμως έχουν τόσα κοινά μεταξύ τους.

Οι "Αράπηδες" του Παλαιοχωρίου, όπως καταγράφηκαν σε φωτογραφικά στιγμιότυπα

Το Δρώμενο

Κάθε χρόνο, στο τέλος του Δωδεκαημέρου, στις 7 Ιανουαρίου, στην καρδιά του Παγγαίου Όρους, περιδιαβαίνουν κατά ομάδες, σοβαροφανείς και άγριοι «Αράπηδες», σκορπίζοντας τον ήχο από τα κουδούνια τους, ίσως, για να διώξουν τα «κακά πνεύματα».

Ο χρόνος τέλεσης του εθίμου προφανώς σχετίζεται με το χειμερινό ηλιοστάσιο. Συνακόλουθα, πρέπει να θεωρείται ως ένα πανάρχαιο έθιμο που διατηρήθηκε μέχρι σήμερα, όπως συνηθίζεται να γιορτάζεται, την ίδια εποχή του έτους, και σε άλλα μέρη τόσο της βόρειας Ελλάδας, όσο και του κόσμου.

Αργότερα, οι κάτοικοι του τόπου μας, σε συνδυασμό με τα διονυσιακά -ορφικά μυστήρια, έκαναν αναπαράσταση του γεγονότος αυτού. Κι έτσι διαμόρφωσαν ένα έθιμο, που παραμένει μέχρι σήμερα, το έθιμο των «Αράπηδων», αναλλοίωτο από τον χρόνο, την εξέλιξη και τον παραγκωνισμό.

Όλες οι ομάδες των «Αράπηδων», που ντύνονταν σε διάφορα σπίτια και ξεπρόβαλαν από την ντόπια συνοικία του Παλαιοχωρίου, έκαναν κοινή παρέλαση προς την πλατεία του χωριού, υπό τους εκκωφαντικούς ήχους των κουδουνιών τους. Δύο αρχηγοί ομάδων παλεύουν, μέχρι την τελική πτώση του ενός. Ακολούθως, γύρω από τον πεσμένο αρχηγό, μαζεύονται όλοι, σε μια μυσταγωγία - δέηση, που τελειώνει με την ανάσταση του νεκρού και τον ιδιόρρυθμο ξέφρενο χορό, που ακολουθεί, και στον οποίο συμμετέχουν όλοι οι "Αράπηδες" που πλέον έχουν αποκαλύψει τα πρόσωπά τους. Σύμφωνα με την παράδοση, η παράσταση αυτή συμβολίζει το θάνατο του Διονύσου και την ανάσταση του, ή πιο ξεκάθαρα, το «θάνατο» και την αναγέννηση της φύσης!

Το «Χρυσοφόρον Παγγαίον», κατά τους αρχαίους συγγραφείς, πρόσφερε τα μέγιστα στο Μέγα Αλέξανδρο, για την επιτυχή εκστρατεία του στα βάθη της Ασίας. Εικάζεται μάλιστα, πέραν των άλλων, ότι οι «Αράπηδες» χρησιμοποιήθηκαν από τον Μακεδόνα Στρατηλάτη, το 327 π .Χ. εναντίον του βασιλιά Πώρου, στον Υδάσπη ποταμό, δυτικά των Ινδιών, για να αντιμετωπίσει τους ελέφαντες, που αποτελούσαν την κύρια δύναμη του εχθρού, και τα κατάφερε. Ωστόσο οι ρίζες του εθίμου είναι μάλλον αρχαιότερες. Μάλιστα παρόμοια συμβολική μονομαχία, όπως αυτή των «Αράπηδων» συναντά κανείς και στο έργο «Κύρου Ανάβασις» του Ξενοφώντα, όπου αναφέρεται χαρακτηριστικά:  «Έπεὶ δὲ σπονδαί τε ἐγένοντο καὶ ἐπαιάνισαν, ἀνέστησαν πρῶτον μὲν Θρᾷκες καὶ πρὸς αὐλὸν ὠρχήσαντο σὺν τοῖς ὅπλοις καὶ ἥλλοντο ὑψηλά τε καὶ κούφως καὶ ταῖς μαχαίραις ἐχρῶντο· τέλος δὲ ὁ ἕτερος τὸν ἕτερον παίει, ὡς πᾶσιν ἐδόκει [πεπληγέναι τὸν ἄνδρα]· ὁ δ᾽ ἔπεσε τεχνικῶς πως. Καὶ ἀνέκραγον οἱ Παφλαγόνες. καὶ ὁ μὲν σκυλεύσας τὰ ὅπλα τοῦ ἑτέρου ἐξῄει ᾄδων τὸν Σιτάλκαν· ἄλλοι δὲ τῶν Θρᾳκῶν τὸν ἕτερον ἐξέφερον ὡς τεθνηκότα· ἦν δὲ οὐδὲν πεπονθώς».

Η Ενδυμασία

«Αράπηδες» ντύνονται άνδρες, σκεπάζοντας όλο το σώμα τους με προβιές ζώων ή κάπα. Στην πλάτη τους δημιουργείται καμπούρα με γέμισμα φύλλων καλαμποκιού ή χόρτου (άχυρου). Στη μέση τους δένουν τέσσερα κουδούνια, από τα οποία τα τρία ονομάζονται «τσάνια», και παράγουν πρίμους ήχους, ενώ το τέταρτο ονομάζεται «μπατάλι» και παράγει μπάσο ήχο. Το μπατάλι δένεται μπροστά και δεξιά.

Τις κνήμες τους τυλίγουν με κομμάτια μάλλινου υφάσματος, που είναι γνωστά ως «καλτσιούνια». Αντί για παπούτσια φορούν τα «τσιρβούλια», που κατασκευάζονται από ακατέργαστο χοιρινό δέρμα. Τα «τσιρβούλια» συγκρατούνται στις κνήμες με τις «λαπάρες», οι οποίες είναι δερμάτινα σχοινιά, που τυλίγονται στις κνήμες μέχρι το γόνατο.

Τέλος, στο κεφάλι φορούν την «μπαρμπότα», το επιβλητικό κάλυμμα που κατασκευάζεται από ακατέργαστο δέρμα τράγου γεμάτο με χόρτα.

Σύμφωνα με την παράδοση, την εποχή της τουρκοκρατίας στον εξοπλισμό του «Αράπη» προστέθηκε και ένα ξύλινο σπαθί, η λεγόμενη «μαχαίρα».

Κλείνοντας, θέλω να ευχαριστήσω μέσα από την καρδιά μου τους Παλαιοχωρινούς, που μοιράστηκαν μαζί μου τις μνήμες τους από τη συμμετοχή τους στην αναβίωση του δρώμενου στο χωριό μας, και μου έδωσαν σημαντικές πληροφορίες, ακόμη και αν πέρασαν 69 χρόνια!!!

Τα Θεοφάνεια στην παράδοση του Παλαιοχωρίου Παγγαίου

«Σήμερα τα φώτα κι ο φωτισμός και χαρά μεγάλη κι ο αγιασμός…». Η ημέρα των Θεοφανείων είναι μια ιδιαίτερη μέρα για το Παλαιοχώρι στο Παγγαίο. Οι ντόπιοι κάτοικοι του έχουν συνδέσει αυτή τη γιορτή με διάφορες δοξασίες – κατάλοιπα των αρχαίων χρόνων, με αποτέλεσμα η αναβίωση διαφόρων μικρών εθίμων σε κάθε σπίτι, πέρα από την ιεροτελεστία, να αποτελεί και κάτι ξεχωριστό για την περιοχή.

Οι οιωνοί και οι συμβολισμοί κατέχουν σημαντική θέση στην αναβίωση των εθίμων που έχουν πάντα ως επίκεντρο την πίστη. Άλλωστε, από τα αρχαία χρόνια, οι κάτοικοι του Παγγαίου διακρίνονταν για την πίστη τους στα ήθη, τα έθιμα και τις παραδόσεις τους. Εκεί λοιπόν, έγινε μία ένωση των παλαιών μυστηριακών τελετών με τις παραδόσεις του Χριστιανισμού, μια και ήταν από τις πρώτες περιοχές της Ελλάδας που ασπάστηκαν τον Θεάνθρωπο, αφού βρίσκεται κοντά στους Φιλίππους, χώρο ιδιαίτερα σημαντικό για την πορεία του Χριστιανισμού στην Ελλάδα και σε όλη την Ευρώπη. Αυτό άλλωστε φαίνεται και από το πλήθος των ναών και των μοναστηριών (είτε αυτά λειτουργούν, είτε αποτελούν πλέον αρχαιολογικά αξιοθέατα), που βρίσκονται στο ιερό αυτό βουνό, για τους αρχαίους.

Στο Παλαιοχώρι λοιπόν, έναν από τους παλαιότερους οικισμούς του Παγγαίου, οι κάτοικοι του «κρατούν» κάποια έθιμα που αν και δεν παίρνουν την μορφή εκδηλώσεων και πολύβουων δραστηριοτήτων, διατηρούνται σχεδόν αναλλοίωτα στο χρόνο.

Το καθάρισμα του σπιτιού και της καμινάδας

Οι ετοιμασίες για την υποδοχή του ιερέα, που θα περάσει για να φωτίσει όλα τα σπίτια του χωριού, έτσι ώστε να φύγουν οι καλικάντζαροι και το κακό, ξεκινούν από τις παραμονές της εορτής. Οι νοικοκυρές καθαρίζουν σχολαστικότατα τα σπίτια έτσι ώστε να είναι καθαρά για την ευλογία που θα μεταφέρει στο σπίτι ο αγιασμός.

Ο νοικοκύρης κάθε σπιτιού είχε την ευθύνη του καθαρισμού της καμινάδας και του τζακιού, έτσι ώστε να μην μπορούν να περάσουν οι καλικάντζαροι που σύμφωνα με την παράδοση μπαίνουν στο σπίτι πάντα από την καμινάδα. Τη στάχτη από το τζάκι, που τη μαζεύουν τις παραμονές των Φώτων, την κρατούν και την παραμονή της γιορτής την τοποθετούν γύρω από το σπίτι, και ιδιαίτερα στις εξωτερικές γωνίες του σπιτιού, για να απομακρύνουν το κακό.

Ο αγιασμός που καθαγιάζεται την παραμονή των Θεοφανείων προορίζεται για την ευλογία των σπιτιών και των χωραφιών, μια και οι περισσότεροι κάτοικοι της περιοχής είναι αγρότες και η σοδειά τους αποτελεί τον μοναδικό πόρο για να ζήσουν. Έτσι την παραμονή που όλοι πηγαίνουν στην εκκλησία παίρνουν με ευλάβεια σε ένα δοχείο λίγο αγιασμό και το φυλάνε για να τον ρίξουν κάνοντας τον σταυρό τους στα χωράφια που θα καλλιεργήσουν.

Καλή χρονιά όταν παγώνει ο αγιασμός

Η κορύφωση των «εθίμων» των Θεοφανείων έρχεται ανήμερα της γιορτής, κατά την οποία αγιάζονται όλα τα νερά της γης. Μετά τον εσπερινό της παραμονής των Φώτων ο σταυρός παραμένει όλο το βράδυ μέσα στην κολυμβήθρα που περιέχει τον αγιασμό, μια και το Παγγαίο απέχει αρκετά από την θάλασσα και έτσι η ευλογία των υδάτων γίνεται σε άλλες τοποθεσίες, όπως λίμνες, ρυάκια ή ακόμη και μέσα στο ναό στην κολυμβήθρα, όπως είπαμε. Παλαιότερα, που τη θέρμανση των ναών δεν είχαν αναλάβει οι λέβητες και τα καλοριφέρ, έκανε περισσότερο κρύο, με αποτέλεσμα το νερό της κολυμβήθρας να παγώνει και μέσα σε αυτό να παγώνει και ο σταυρός. Αυτό εθεωρείτο καλός οιωνός και σήμαινε, σύμφωνα με την παράδοση, ότι η χρονιά που μόλις ξεκινούσε θα ήταν καλή.

Το έθιμο του "Ποδαρικού" στο Παλαιοχώρι

Το θυμόμαστε κάθε χρόνο τέτοιες μέρες, και κάθε χρόνο κάνω τη σχετική δημοσίευση. Και αναφέρομαι στο έθιμο του "Ποδαρικού", που δυστυχώς, όσο περνούν τα χρόνια, χάνεται...

Το «Ποδαρικό» στο Παλαιοχώρι είναι γνωστό και ως «Χαραβασίλα». Γινόταν σε όλα τα σπίτια, και σχετιζόταν με το ποιο άτομο, εκτός της οικογένειας, θα πατούσε πρώτος το πόδι του σε κάποιο συγγενικό, φιλικό ή ακόμη και γειτονικό σπίτι, και θα «καθόριζε» την τύχη της οικογένειας για όλο τον χρόνο.

Τη δεύτερη μέρα της Πρωτοχρονιάς, δηλαδή στις 2 Ιανουαρίου, πολύ πρωί, παιδιά αλλά και μεγαλύτεροι, κρατώντας μεγάλες πέτρες, τις «κλώσες», πήγαιναν στα σπίτια των γνωστών τους. Με ένα κλαδί, συνήθως ελιάς, το «ρόζο», χτυπούσαν δυνατά την πόρτα φωνάζοντας: «Να σας ποδαρίξουμε;». Οι νοικοκύρηδες πάντα τους καλοδέχονταν, για να έχουν καλή τύχη.

Τα παιδιά, αφού άφηναν τις πέτρες δίπλα στην «γωνιά», στο τζάκι δηλαδή, έλεγαν την καθιερωμένη ευχή: «Όσο βαρεί αυτή η πέτρα, τόσο να βαρεί το σακούλ' του νοικοκύρ'», δηλαδή όσο βαριά είναι αυτή η πέτρα, τόσο βαρύ να είναι το πορτοφόλι του νοικοκύρη. Πολλές φορές μεγαλύτεροι που πήγαιναν να «ποδαρίξουν», κουβαλούσαν αστειευόμενοι μεγάλες και βαριές πέτρες, με αποτέλεσμα οι νοικοκύρηδες να δυσκολεύονται να τις βγάλουν έξω. Οι «κλώσες» παρέμεναν δίπλα στην «γωνιά» μέχρι την ημέρα των Φώτων, που γινόταν ο αγιασμός. Αφού τοποθετούσαν τη πέτρα δίπλα στη «γωνιά» κάθονταν κάτω με σταυρωμένα πόδια μπροστά στην «κλώσα». Έριχναν αλάτι στη φωτιά και ενώ αυτό έκανε θόρυβο καθώς καιγόταν, έλεγαν τις ακόλουθες ευχές:

«Γεια χαρά, γεια Βασίλ'
όπως πατλαντά αυτό τ' άλας
να πατλαντούν τ' αυγούδια
να βγαίνουν τα πλούδια.
Όσ' αυγά, τόσα πλιά".

Δηλαδή:

«Γεια χαρά, γεια Βασίλη,
όπως σκάει αυτό το αλάτι
να σκάζουν τα αυγά
να βγαίνουν τα πουλιά.
Όσα θα είναι τα αυγά, τόσα να είναι τα πουλιά».

Ρίχνοντας ξανά αλάτι στην φωτιά συνέχιζαν:

«Γεια χαρά, γεια Βασίλ'
πολύ στάρ' πολύ μισίρ'
πολλά κατσκούδια
πολλά προβατούδια.
Γεροί νοικοκυροί».

Δηλαδή:

«Γεια χαρά, γεια Βασίλη
πολύ σιτάρι, πολύ καλαμπόκι
πολλά κατσίκια
πολλά αρνιά.
Γεροί ας είναι οι νοικοκύρηδες».

Και ρίχνοντας για τρίτη φορά αλάτι στη φωτιά έλεγαν:

«Γεια χαρά, γεια Βασίλ'
στη μια τη κόγχ' τ' ασήμ',
στην άλλ' το μάλαμα».

Δηλαδή:

«Γεια χαρά, γεια Βασίλη
στην μια κόγχη να είναι το ασήμι,
στην άλλη το χρυσάφι».

Ακολουθούσαν, τέλος, οι ανάλογες ευχές για «καλές δουλειές» στους νοικοκύρηδες, «καλά γεράματα» στον παππού και την γιαγιά και «καλό τυχερό» ή «καλή πρόοδο» στα παιδιά ανάλογα με την ηλικία. «Κλειδί» για να «πιάσουν» οι ευχές ήταν να φύγουν τα παιδιά ευχαριστημένα, με κεράσματα και φιλοδωρήματα.