Αυτοψία στο Τατόι: Τα έργα εξελίσσονται απολύτως ικανοποιητικά και εντός των χρονοδιαγραμμάτων

Αυτοψία στα έργα που εκτελούν οι υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού στον ιστορικό πυρήνα του π. βασιλικού κτήματος στο Τατόι, συνολικού προϋπολογισμού 58.000.000 ευρώ, πραγματοποίησε η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, επικεφαλής πολυμελούς κλιμακίου του Υπουργείου Πολιτισμού.

Η Λίνα Μενδώνη ενημερώθηκε διεξοδικά για την πορεία των έργων και έδωσε σαφείς οδηγίες για την συνέχειά τους, προκειμένου το συνολικό έργο της αποκατάστασης, ανάδειξης και απόδοσης του κτήματος να ολοκληρωθεί με τον βέλτιστο τρόπο και εντός των προκαθορισμένων χρονοδιαγραμμάτων.

Όπως δήλωσε η Λίνα Μενδώνη: «Στο πλαίσιο των τακτικών αυτοψιών που διενεργούμε στο π. βασιλικό κτήμα Τατοΐου, εξετάσαμε ενδελεχώς την πορεία των έργων, που βρίσκονται σε εξέλιξη και δώσαμε οδηγίες για την πιστή τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων ολοκλήρωσής τους. Είδαμε τα έργα αποκατάστασης που ολοκληρώθηκαν, εκείνα που συνεχίζονται, αλλά και εκείνα που χρειάζεται να επιταχυνθούν, ώστε να μην παρουσιάσουν αποκλίσεις στο χρονοδιάγραμμα της ολοκλήρωσής τους. Εξετάσαμε την πορεία κατασκευής των δικτύων υποδομών, τις εργασίες που αφορούν στον περιβάλλοντα χώρο των κτιρίων-μνημείων, ενώ διαπιστώσαμε τον ικανοποιητικό ρυθμό της καταγραφής, της τεκμηρίωσης και της συντήρησης των πολυποίκιλων συλλογών του κτήματος. Το έτος 2025, αποτελεί το χρονικό ορόσημο, για τα έργα της αποκατάστασης του ιστορικού πυρήνα του Τατοϊου, καθώς στο τέλος του ολοκληρώνονται και αποδίδονται στο κοινο οι βασικές μουσειακές υποδομές του. Η αποκατάσταση, η ανάδειξη και η λειτουργία του κτήματος, αποτελεί εμβληματικό έργο στο πλαίσιο του συνολικού αναπτυξιακού σχεδιασμού της κυβέρνησης και του Υπουργείου Πολιτισμού».

Οι εργασίες εξελίσσονται ομαλά στα έργα αποκατάστασης του Ανακτόρου, της κατασκευής των δικτύων υποδομών του και της διαμόρφωσης του περιβάλλοντος χώρου του. Παράλληλα, έχουν ολοκληρωθεί οι μουσειολογικές μελέτες και εξελίσσονται οι μουσειογραφικές. Την πορεία των έργων του Ανακτόρου ακολουθούν και οι εργασίες για την αποκατάσταση και των Κήπων, όπου πρόσφατα εγκαταστάθηκε ανάδοχος, με χρόνο ολοκλήρωσης το τέλος του 2025. Η Υπουργός Πολιτισμού έδωσε οδηγία να εκπονηθούν άμεσα οι μελέτες αποκατάστασης του θερμοκηπίου και του παρακειμένου γηπέδου τέννις, προκειμένου και αυτά να να είναι έτοιμα, ως το τέλος του επομένου έτους.

Ανάλογο είναι και το χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης του έργου αποκατάστασης του κτιρίου του Νέου Βουστασίου. Η μία πτέρυγα του προορίζεται για Μουσείο των οχημάτων-μνημείων της τ. βασιλικής οικογένειας, ενώ η άλλη θα είναι  μουσείο αφιερωμένο στην αγροκτηνοτροφική παραγωγή του κτήματος. Οι σχετικές μουσειολογικές μελέτες έχουν ολοκληρωθεί.  Παράλληλα, ο όροφος του Νέου Βουστασίου μετατρέπεται σε χώρο συνεδρίων και εκδηλώσεων.

Μετά  την  αποκατάσταση του Παλαιού Βουστασίου, εκεί  θα φιλοξενηθεί το Μουσείο των βασιλικών αμαξών. Τα σημαντικά τεχνικά ζητήματα που ανέκυψαν κατά τη διάρκεια υλοποίησης του έργου επέβαλαν τη χρονική επέκταση των εργασιών, οι οποίες όμως πλέον εξελίσσονται ομαλά. Και για το Παλαιό Βουστάσιο η μουσειολογική και η μουσειογραφική μελέτη έχουν ολοκληρωθεί. Τα έργα αποκατάστασης στα κτήρια του συγκροτήματος «Στάθμευσης Οχημάτων» έχουν ολοκληρωθεί και αναμένεται να παραδοθούν προς χρήση το προσεχές φθινόπωρο. Στα συγκεκριμένα κτήρια θα στεγαστούν επισκέψιμα εργαστήρια συντήρησης, ώστε ο επισκέπτης να μπορεί να παρακολουθεί τη διαδιασία αποκατάστασης αντικειμένων των συλλογών του κτήματος. Ένα εξ αυτών θα παραχωρηθεί στους Προσκόπους, που σήμερα στεγάζονται στο Κατσιμίδι, και ένα δεύτερο θα φιλοξενήσει Πυροσβεστικό Σταθμό, απολύτως αναγκαίο να υπάρχει μέσα στο Τατόϊ.

Το προσεχές φθινόπωρο θα παραδοθούν προς πολιτιστική χρήση και τα ολοκληρωμένα κτήρια της Οικίας Sturm, της Οικίας Φροντιστή, της Οικίας Αρχικηπουρού και των Τηλεπικοινωνιών. Ολοκληρωμένο είναι πλέον και το κτίριο των Μαγειρείων, το οποίο από τις αρχές του 2026, θα στεγάζει το εκδοτήριο εισιτηρίων των ανακτόρων, το βεστιάριο, το αναψυκτήριο και το γραφείο των υπευθύνων του μουσείου του Ανακτόρου. Μέχρι τότε, προσωρινά θα φιλοξενεί έκθεση, με το σύνολο των μελετών και των έργων που πραγματοποιούνται στον ιστορικό πυρήνα του κτήματος Τατοΐου, παράλληλα με την Οικία Δασοφύλακα, που ήδη λειτουργεί ως Κέντρο Πληροφόρησης.

Για τρία κτήρια, το Υπασπιστήριο, που θα λειτουργήσει ως Γραφείο Διοίκησης Κτήματος, το Χοιροστάσιο, που θα λειτουργήσει ως Πωλητήριο Αναμνηστικών Ειδών, και το Κτίριο Εποχικών Εργατών, που θα λειτουργήσει ως Χώρος Εκπαίδευσης Μικρής Κλίμακας και Συνεργασίας με τα Πανεπιστήμια, οι μελέτες αποκατάστασής τους έχουν ολοκληρωθεί και αναμένεται η ένταξή τους σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα.

Τέλος, συνεχίζεται η συντήρηση και η αποκατάσταση των κινητών αντικειμένων της τ. βασιλικής οικογένειας, καθώς, επίσης, και η διαδικασία καταγραφής, τεκμηρίωσης, ψηφιοποίησης και συντήρησης των συλλογών του Τατοΐου.

(Δελτίο Τύπου ΥΠΠΟ)

Αυτοψία της Υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη στο αρχαίο θέατρο της Θάσου και στο Παλατάκι, στα Λιμενάρια

Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, κατά την επίσκεψή της στη Θάσο, συνοδευόμενη από κλιμάκιο στελεχών του ΥΠΠΟ πραγματοποίησε  αυτοψία στο αρχαίο θέατρο. Η ύπαρξη θεάτρου στη Θάσο μαρτυρείται ήδη από τον 5ο αι. π.Χ. στο κείμενο «Περί επιδημιών» του γιατρού Ιπποκράτη. Η πρώτη φάση του σκηνικού οικοδομήματος τοποθετείται στα ελληνιστικά χρόνια, ενώ σοβαρές μετασκευές έγιναν τη Ρωμαϊκή Περίοδο. Η πρώτη φάση του έργου αποκατάστασής του, κατά την οποία αναστηλώθηκε η δυτική και εν μέρει η ανατολική πάροδος του μνημείου, έγινε στο πλαίσιο του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης του ΕΣΠΑ 2007-2013. Στο πλαίσιο του ίδιου προγράμματος της χρηματοδοτικής περιόδου 2014 – 2020 αποκαταστάθηκε το κοίλο.

Μετά το πέρας της αυτοψίας η Υπουργός Πολιτισμού δήλωσε τα εξής: «Το θέατρο της Θάσου είναι ένα από τα σημαντικότερα αρχαία μνημεία, όχι μόνο του νησιού αλλά της Βορείου Ελλάδος. Το θέατρο αυτό έχει συνδεθεί ήδη, από τη δεκαετία του 1950, με το Φεστιβάλ Φιλίππων-Θάσου. Σήμερα είχα πραγματικά την πολύ μεγάλη χαρά να διαπιστώνουμε όχι απλώς την εξέλιξη του έργου –η πρώτη φάση έχει ήδη ολοκληρωθεί– αλλά την εξαιρετική ποιότητα της δουλειάς η οποία έχει γίνει. Είναι από τις καλύτερες επεμβάσεις που έχουν γίνει σε αρχαία θέατρα. Το έργο θα συνεχιστεί, γιατί ακόμα πρέπει να γίνουν αρκετές εργασίες. Αλλά  καθώς το κοίλο είναι ολοκληρωμένο,  προς το τέλος του καλοκαιριού, θα γίνει  μια μικρή εκδήλωση, ώστε να αποδώσουμε αυτή τη φάση του έργου στους Θασίτες και στους χιλιάδες επισκέπτες αυτού του νησιού».

Στη νέα Προγραμματική Περίοδο 2021-2027 έχουν προγραμματιστεί έργα πλήρους αποκατάστασης (επίστρωση ορχήστρας, διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου, βελτίωση πυροσβεστικού δικτύου, ανακαίνιση σύγχρονων υποδομών, ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις), με στόχο το θέατρο να καταστεί απολύτως λειτουργικό. Επιπλέον, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Καβάλας προγραμματίζει να προτείνει νέες παρεμβάσεις, την αποκατάσταση των τειχών ανατολικά του θεάτρου, την αναστήλωση του προσκηνίου και της ανατολικής παρόδου και τη στερέωση του σκηνικού οικοδομήματος.

Αυτοψία στο  «Παλατάκι» και στην έκταση των μεταλλευτικών εγκαταστάσεων στα Λιμενάρια διενήργησε η Λίνα Μενδώνη. Το κτηριακό σύνολο αποτελείται από το «Παλατάκι», τις αποθήκες και το κτήριο διαμονής των εργατών, ενώ σώζονται σε ερειπωμένη κατάσταση πολλές από τις μεταλλευτικές εγκαταστάσεις. Ειδικά το δεσπόζον στα Λιμενάρια «Παλατάκι» είναι διώροφο κτίσμα ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής αξίας, το οποίο κατασκευάστηκε μεταξύ του 1903 - 1904, από τη γερμανική εταιρία Speidel, η οποία εκμεταλλευόταν  τα μεταλλεία της Θάσου. Ως  το 1912 στέγαζε διοικητικές υπηρεσίας και λειτουργούσε ως έπαυλη του Διευθυντή. Εγκαταλείφθηκε οριστικά το 1963. Θεωρείται έργο του Ιταλού αρχιτέκτονα Pietro Arigoni. Ωστόσο, τεκμηριώνεται η άποψη ότι σχεδιάστηκε τελικώς από τον αρχιτέκτονα Konrad ν. Vilas, ο οποίος επίσης είχε εν γένει δραστηριοποιηθεί στις κατασκευές του μεταλλουργικού συγκροτήματος.

Κατά τη διάρκεια της αυτοψίας, η Υπουργός Πολιτισμού ζήτησε από την αρμόδια Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων τον άμεσο καθαρισμό και την αποψίλωση του χώρου και  έδωσε οδηγίες για  την άμεση  σύνταξη μελέτης σκοπιμότητας και βιωσιμότητας, προκειμένου να προσδιοριστούν τα κόστη αποκατάστασης και οι μελλοντικές χρήσεις του συνόλου του συγκροτήματος.

Η Λίνα Μενδώνη μετά το πέρας της αυτοψίας έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Επισκεφθήκαμε σήμερα το Παλατάκι και την ευρύτερη περιοχή των μεταλλευτικών εγκαταστάσεων, για να δούμε πώς η Πολιτεία θα αναδείξει τον χώρο, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Αυτό το οποίο διαπίστωσα και έδωσα ήδη τις σχετικές οδηγίες είναι να ληφθούν άμεσα σωστικά μέτρα για την προστασία των κτηρίων.  Ζήτησα από την Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων να εκπονηθεί μελέτη σκοπιμότητας και βιωσιμότητας, για να δούμε ποιος είναι ο ενδεδειγμένος τρόπος, ώστε να παρέμβουμε και να αποκαταστήσουμε και το μνημειακό συγκρότημα έχοντας επίγνωση του αναγκαίου κόστους της αποκατάστασης και πώς όλη αυτή η παρέμβαση εκ μέρους της Πολιτείας μπορεί να είναι βιώσιμη. Ο χώρος είναι μεγάλος και εάν δεν εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα κινδυνεύουμε να επενδύσουμε χρήματα τα οποία στο τέλος να μην αξιοποιηθούν όπως πρέπει. Πρέπει να διασφαλίσουμε τη  δυνατότητα της σωστής λειτουργίας του χώρου. Επομένως, είμαστε ακόμα σε πολύ πρώιμο στάδιο. Θα κάνουμε αυτά τα δύο βήματα και θα δούμε πώς θα προχωρήσουμε περαιτέρω. Σε κάθε περίπτωση, ο χαμένος χρόνος πρέπει να κερδηθεί. Είναι προφανές ότι πρόκειται για μνημεία, τα οποία δεν πρέπει να χαθούν ούτε για τη Θάσο, αλλά ούτε και για την πολιτιστική κληρονομιά μας».

Στο κλιμάκιο των στελεχών του ΥΠΠΟ που συνόδευαν την Υπουργό Πολιτισμού μετείχε και ο αντιπύραρχος Νικόλαος Μπόρας, προκειμένου, να προσδιορίσει τα μέτρα προστασίας του χώρου, έναντι των φυσικών κινδύνων και της  κλιματικής αλλαγής, στο πλαίσιο του Μνημονίου Συνεργασίας μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας.

Η Υπουργός Πολιτισμού επισκέφτηκε και το Αρχαιολογικό Μουσείο Θάσου, το πρώτο κτίριο του οποίου κτίστηκε το 1935 στον σχεδόν ανύπαρκτο τότε οικισμό του Λιμένα, δίπλα στην Αρχαία Αγορά, για να στεγάσει τα ευρήματα που, από τις αρχές του 20ού αιώνα πραγματοποιούσε η Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή, στο νησί. Σήμερα, ο εκθεσιακός χώρος καλύπτει έκταση 1.500 τ.μ. Οι συλλογές του παρουσιάζουν την ιστορική διαδρομή του νησιού από τα προϊστορικά μέχρι και τα βυζαντινά χρόνια. Δόθηκαν οδηγίες από τη Υπουργό  να προχωρήσουν  οι απαραίτητες ενέργειες ώστε το Μουσείο να μπορέσει να πιστοποιηθεί από το ΥΠΠΟ, στο πλαίσιο του Προγράμματος Πιστοποίησης των Δημοσίων Μουσείων που είναι σε εξέλιξη.

Τέλος, η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, συνοδευόμενη από την βουλευτή Αγγελική Δελικάρη και το Γενικό Πρόξενο της Κυπριακής Δημοκρατίας, στην Θεσσαλονίκη, Κων. Πολυκάρπου επισκέφτηκαν την φωτογραφική έκθεση με θέμα «Η κατά συρροήν λεηλασία της πολιτιστικής κληρονομιάς της Κύπρου στα Κατεχόμενα», στην αίθουσα «Καλογερικό».

Τη Λίνα Μενδώνη  στη επίσκεψή της στη Θάσο συνόδευσαν οι  βουλευτές  Ιωάννης Πασχαλίδης και Αγγελική Δεληκάρη, ο Δήμαρχος Λευτέρης Κυριακίδης, ο Αντιπεριφερειάρχης Τουρισμoύ Παναγιώτης Αρχοντής.

(Δελτίο Τύπου ΥΠΠΟ)

Τα Γλυπτά του Παρθενώνα στην Διακυβερνητική Επιτροπή της UNESCO

​Στο πλαίσιο της 24ης Συνόδου της Διακυβερνητικής Επιτροπής της UNESCO για την Επιστροφή των Πολιτιστικών Αγαθών στις Χώρες Προέλευσης (ICPRCP), που ολοκλήρωσε χθες τις εργασίες της, συζητήθηκε το θέμα της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα, το οποίο  βρίσκεται σταθερά στην ατζέντα  της, εδώ και 40 χρόνια.

Η ​ελληνική αντιπροσωπεία παρουσίασε αναλυτικά και εμπεριστατωμένα το ιστορικό της υπόθεσης και τις θέσεις της Ελλάδας στο ζήτημα των Γλυπτών του Παρθενώνα. Μέσα από μαρτυρίες περιηγητών και λογίων της εποχής του Έλγιν τεκμηρίωσε την βίαιη απόσπαση των αρχιτεκτονικών γλυπτών από το μνημείο. Τόνισε εμφατικά την ανυπαρξία φιρμανιού και σχετικών σουλτανικών εγγράφων και την παράνομη  ιδιοποίηση των Γλυπτών από τον Λόρδο Έλγιν, πριν καταλήξουν στο Βρετανικό Μουσείο. Επισήμανε ιδιαιτέρως το θέμα της κακομεταχείρισης των Παρθενωνείων κατά την παραμονή τους στο Βρετανικό Μουσείο και τις  κακές συνθήκες  φύλαξής τους, ήδη από τον 19ο αι. μέχρι  σήμερα. Ενημέρωσε τα μέλη της Επιτροπής για τις διαρκείς, αλλά άκαρπες μέχρι σήμερα προσπάθειες της ελληνικής πλευράς να έρθει σε διάλογο με το Ηνωμένο Βασίλειο για να βρεθεί λύση στο μακροχρόνιο αυτό ζήτημα, σε εφαρμογή των Συστάσεων και της Απόφασης της UNESCO. Ανέφερε ότι τα Γλυπτά του Παρθενώνα και οι συμβολισμοί, που αυτά ενέχουν αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς και της ελληνικής πολιτιστικής ταυτότητας. Τέλος, κάλεσε το Ηνωμένο Βασίλειο, που είναι για πρώτη φορά μέλος της Διακυβερνητικής Επιτροπής, να αποδείξει εμπράκτως την βούλησή του να συμμορφωθεί με τις Συστάσεις και τις Αποφάσεις του Διεθνούς Οργανισμού.

Το Ηνωμένο Βασίλειο κατά την δική του τοποθέτηση επέμεινε στις πάγιες θέσεις του για το θέμα, επαναλαμβάνοντας ότι το νομοθετικό πλαίσιο, που ισχύει δεν επιτρέπει την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα, τονίζοντας ότι δεν υπάρχει πρόθεση της κυβέρνησης να αλλάξει τον συγκεκριμένο νόμο.  

Η παρουσίαση της ελληνικής αντιπροσωπείας και τα επιχειρήματα της έτυχαν θερμής υποδοχής και η συντριπτική πλειοψηφία των κρατών-μελών της Διακυβερνητικής Επιτροπής (Ιταλία, Τσεχία, Ρωσία, Λιβύη, Ιράκ, Ινδία, Χιλή, Βενεζουέλα, Παναμάς,  Γουατεμάλα, Γκαμπόν, Ζάμπια, Αίγυπτος), αλλά και κράτη-παρατηρητές (Τουρκία, Παλαιστίνη, Νικαράγουα, Ονδούρα, Βραζιλία) υποστήριξαν με σθένος τις ελληνικές θέσεις και ζήτησαν εμφατικά από το Ηνωμένο Βασίλειο να επιστρέψει τα Γλυπτά στην Ελλάδα, προκειμένου να επανενωθούν με τον Παρθενώνα, μνημείο-σύμβολο του Δυτικού Πολιτισμού.

Η Διακυβερνητική Επιτροπή υιοθέτησε Σύσταση, στο κείμενο της οποίας, μεταξύ άλλων:

Παραπέμπει στις προηγούμενες συστάσεις και τις αποφάσεις της,

Εκφράζει την  βαθιά της ανησυχία για το γεγονός ότι η επίλυση του θέματος παραμένει σε εκκρεμότητα  για μεγάλο διάστημα,

Καλεί για μία ακόμη φορά τις δύο πλευρές να εντατικοποιήσουν τις προσπάθειες τους για την επίλυση της διαφοράς λαμβάνοντας υπόψη τις  ιστορικές, πολιτιστικές, νομικές και ηθικές διαστάσεις του θέματος,

Καλεί την Γενική Διευθύντρια της UNESCO να βοηθήσει να πραγματοποιηθούν οι απαραίτητες συναντήσεις μεταξύ Ελλάδας και Ηνωμένου Βασιλείου με σκοπό  την επίτευξη μιας κοινά αποδεκτής λύσης στο θέμα των Γλυπτών του Παρθενώνα.

Αποφασίζει να ενταχθεί το ζήτημα των Γλυπτών στην ατζέντα της 25ης Συνόδου της Διακυβερνητικής Επιτροπής.

Στην Ελληνική Αντιπροσωπεία συμμετείχαν από πλευράς ΥΠΠΟ ο Γενικός Γραμματέας  Πολιτισμού  Γεώργιος  Διδασκάλου, ο Γενικός Διευθυντής του Μουσείου Ακρόπολης καθ. Νικόλαος Σταμπολίδης, η Γενική Διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς Ολυμπία Βικάτου και η Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών Βασιλική Παπαγεωργίου. Από πλευράς ΥΠΕΞ συμμετείχε  η  Προϊσταμένη του Τμήματος Διεθνούς Δικαίου  Άρτεμις Παπαθανασίου και από την Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Ελλάδας στην UNESCO, ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος πρέσβης Γεώργιος Κουμουτσάκος.

Τελετή παράδοσης -παραλαβής Υπουργού Μετανάστευσης & Ασύλου

 Στο Υπουργείο Μετανάστευσης & Ασύλου πραγματοποιήθηκε σήμερα, Παρασκευή 16 Ιουνίου 2024, η τελετή παραδόσεως – παραλαβής καθηκόντων Yπουργού, από τον κ. Δημήτρη Καιρίδη στον κ. Νικόλαο Παναγιωτόπουλο.

Κατά τον χαιρετισμό του, ο απερχόμενος Υπουργός κ. Καιρίδης προχώρησε σε σύντομο απολογισμό της εντεκάμηνης θητείας του στο Υπουργείο, κάνοντας αναφορά στην επιτυχημένη αντιμετώπιση των αυξημένων μεταναστευτικών ροών το καλοκαίρι και το φθινόπωρο του 2023, στην επιτυχημένη ανταπόκριση του Εθνικού Συστήματος Υποδοχής και Ταυτοποίησης αλλά και της Υπηρεσίας Ασύλου, αλλά και στον πιο ενεργό ρόλο που ανέλαβε η χώρα μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σε ζητήματα μετανάστευσης και Ασύλου.

Αναφέρθηκε, επίσης, στην έγκριση, ύστερα από επίπονες διαπραγματεύσεις του προγράμματος διευκόλυνσης θεωρήσεων των Τούρκων τουριστών, για ολιγοήμερες επισκέψεις σε 10 νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, τη μοναδική εξαίρεση στη ζώνη του Σένγκεν, που ήδη συνεισφέρει σημαντικά στις οικονομίες των ακριτικών νησιών της χώρας. 

Αναφέρθηκε και στους δύο σημαντικούς στόχους του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, την καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης και την ενθάρρυνση της λελογισμένης νόμιμης εργασιακής κινητικότητας, με όρους και κανόνες, σύμφωνα με τις ανάγκες της ελληνικής οικονομίας και με απόλυτη ασφάλεια για την ελληνική κοινωνία. 

Ακολουθεί η ομιλία του παραδόσαντος Υπουργού Μετανάστευσης κ. Δημήτρη Καιρίδη:

«Φίλες και φίλοι, καλησπέρα. 

Κάθε αποχαιρετισμός είναι δύσκολος, όμως κάθε κύκλος που ανοίγει, κάποτε κλείνει. Το θέμα είναι τι έχει μεσολαβήσει και τι έχει επιτευχθεί.

Στους 11 μήνες που είχα την ευθύνη του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου έγιναν πολλά. Και αξίζει ίσως σήμερα ένας σύντομος απολογισμός. Η αρμοδιότητα της φύλαξης των συνόρων μας δεν ανήκει στο Υπουργείο μας και δεν μπορούμε εμείς να πιστωθούμε το εξαιρετικό έργο του Λιμενικού και της Αστυνομίας. Εκείνο ωστόσο για το οποίο μπορούμε να είμαστε υπερήφανοι είναι το αναμφισβήτητο γεγονός ότι διαχειριστήκαμε με αποτελεσματικότητα και ασφάλεια, σύμφωνα με τον νόμο, την αυξημένη ροή το καλοκαίρι και το φθινόπωρο του 2023 και αποφύγαμε τα προβλήματα που παρουσιάστηκαν σε άλλες χώρες στη νότια περίμετρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Τόσο το Εθνικό Σύστημα Υποδοχής και Ταυτοποίησης, όσο και η Υπηρεσία Ασύλου, ανταποκρίθηκαν απόλυτα στην αποστολή τους παρά την αυξημένη πίεση που είχαν να διαχειριστούν. Και αυτό οφείλεται κατεξοχήν στα στελέχη και τους εργαζόμενους του Υπουργείου, για τη συνεισφορά των οποίων είμαι ευγνώμων. Θα ήθελα πραγματικά να τους ευχαριστήσω όλους, και έναν έναν χωριστά, για τη συγκινητική αφοσίωση τους, τον επαγγελματισμό, το ήθος, την εργατικότητα, και εν τέλει την αποτελεσματικότητα που επέδειξαν και συνεχίζουν να επιδεικνύουν 24 ώρες το εικοσιτετράωρο, 7 μέρες την εβδομάδα, σε ένα δύσκολο και απαιτητικό πεδίο.

Δεν μείναμε όμως μόνο στην αποτελεσματική διαχείριση των ροών. Αντιμετωπίσαμε με στοχευμένες κινήσεις, αλλά και δύσκολες αποφάσεις, τα όποια χρηματοδοτικά κενά παρουσιάστηκαν, εξασφαλίσαμε πρόσθετες ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις και ενισχύσαμε τη διοικητική ικανότητα του νεοσύστατου Υπουργείου μας. Ταυτόχρονα, επιδιώξαμε και αναλάβαμε, έναν ακόμα πιο ενεργό ρόλο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, διεκδικώντας και πετυχαίνοντας το αυτονόητο, την αναγνώριση του μεταναστευτικού και προσφυγικού ως κατεξοχήν ευρωπαϊκού ζητήματος που χρήζει κοινής ευρωπαϊκής αντιμετώπισης, όπως φιλοδοξεί να κάνει το νέο Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου, με περισσότερους πόρους, περισσότερους κοινούς κανόνες και περισσότερη αλληλεγγύη. 

Απόδειξη της αυξημένης μας αξιοπιστίας στις Βρυξέλλες ήταν και η έγκριση μετά από επίπονες διαπραγματεύσεις του προγράμματος διευκόλυνσης θεωρήσεων των Τούρκων τουριστών, για ολιγοήμερες επισκέψεις σε 10 νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Πρόκειται για τη μοναδική εξαίρεση στη ζώνη του Σένγκεν, που ήδη συνεισφέρει σημαντικά στις οικονομίες των ακριτικών νησιών μας, αλλά και φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως υπόδειγμα καλής γειτονίας ανάμεσα στη μικρασιατική ακτή και εμάς.

Οι στόχοι του Υπουργείου, και μιας σύγχρονης και ρεαλιστικής μεταναστευτικής πολιτικής, είναι δύο. Η καταπολέμηση της παράνομης και η ενθάρρυνση της λελογισμένης νόμιμης εργασιακής κινητικότητας, με όρους και κανόνες, σύμφωνα με τις ανάγκες της ελληνικής οικονομίας και με απόλυτη ασφάλεια για την ελληνική κοινωνία. Για την καταπολέμηση της παράνομης, πέρα απ' όσα κάνουν οι αρχές ασφαλείας της χώρας, το Λιμενικό και η Αστυνομία, επιδιώξαμε τη βελτίωση της συνεργασίας μας με την Τουρκία. Δεν ήταν εύκολο και απαιτούσε θάρρος και όραμα απέναντι στους δικαιολογημένα καχύποπτους. Καταφέραμε ωστόσο, από τον περασμένο Σεπτέμβριο και μετά, να βελτιώσουμε τη συνεργασία και την ανταπόκριση των τουρκικών αρχών στη καλύτερη φύλαξη της ελληνοτουρκικής μεθορίου τόσο στον Έβρο, όσο και στη θάλασσα, αλλά και στη συνεργασία για την καταπολέμηση των παράνομων δικτύων των διακινητών. Η Ελλάδα, οφείλει να έχει την πολιτική, και τα εργαλεία για την άσκηση της, χωρίς να εξαρτάται από τις διαθέσεις άλλων. Ένα τέτοιο εργαλείο είναι, για παράδειγμα, και η τελευταία ΚΥΑ που υπέγραψα με τον συναρμόδιο Υπουργό Προστασίας του Πολίτη, για τον ορισμό για πρώτη φορά του Εθνικού Συντονιστή για τις επιστροφές και του Εθνικού Συντονιστή για την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης, για την καλύτερη συνεργασία και επιτάχυνση των διαδικασιών. Όμως, ταυτόχρονα, αναγνωρίζουμε ότι, πέρα απ' όσα κάνουμε μόνοι μας, μπορούμε, μέσα από τη συνεργασία, να πετυχαίνουμε πιο εύκολα και καλύτερα αποτελέσματα.

Αναλάβαμε την επαύριο της μεγάλης τραγωδίας της Πύλου και μέσα από μια σειρά από ενέργειες και πρωτοβουλίες, τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καταφέραμε να ανατάξουμε την εικόνα της χώρας. Από εκεί και πέρα, δώσαμε έμφαση και στο μεγάλο ζήτημα της νόμιμης εργασιακής κινητικότητας από το εξωτερικό, που έχει ανάγκη η αναπτυσσόμενη ελληνική οικονομία. Διαπραγματευτήκαμε έξι διμερείς συμφωνίες με φίλες χώρες, οι οποίες σύντομα θα υπογραφούν. Ενεργοποιήσαμε τη συμφωνία με την Αίγυπτο. Δημιουργήσαμε μια δίοδο για τη νόμιμη απασχόληση των μεταναστών που μένουν στην Ελλάδα εδώ και χρόνια, ώστε να είναι καταγεγραμμένοι και να εργάζονται νόμιμα, πληρώνοντας φόρους και εισφορές, και επιμείναμε στην προσπάθεια στελέχωσης, ψηφιοποίησης, ενίσχυσης της διαλειτουργικότητας των πληροφοριακών συστημάτων και εν γένει αναβάθμισης της διοικητικής ικανότητας του μηχανισμού της νόμιμης μετανάστευσης. Υπάρχουν, ωστόσο, πολλά που πρέπει να γίνουν μέσα στο επόμενο διάστημα, με τη συνεργασία όλων των συναρμόδιων Υπουργείων, όπως το Υπουργείο Εξωτερικών, με τα Προξενεία, το Υπουργείο Εσωτερικών, με τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, το Υπουργείο Εργασίας, και ούτω καθεξής.

Αξίζει να σημειωθεί ότι απαραίτητη προϋπόθεση για τη νόμιμη μετανάστευση είναι η ενίσχυση των πολιτικών ένταξης, που στόχο έχουν την καταπολέμηση της περιθωριοποίησης και παραβατικότητας. Και σε αυτό το πεδίο, όπως και σε αυτό της προστασίας των ευάλωτων πληθυσμών, έχει σημειωθεί πρόοδος, αλλά υπάρχουν πολλά ακόμη που πρέπει να γίνουν.

Κλείνω λέγοντας τούτο: το μεταναστευτικό είναι και θα είναι μια μεγάλη διαρκής πρόκληση για όλη την Ευρώπη. Είμαι απ' αυτούς που πιστεύουν στη μέση οδό, στην οδό της λογικής, μακριά τόσο από τις αφέλειες της μίας πλευράς, όσο και από τις κραυγές της άλλης πλευράς. Σε μια πολιτική που πιστεύει στα σύνορα και την προστασία τους, αλλά ταυτόχρονα πιστεύει στις ευρωπαϊκές αξίες, στο διεθνές δίκαιο και τη συνεργασία.

Στη Νέα Δημοκρατία είμαστε περήφανοι για την πολιτική μας και τα αποτελέσματα της. Θα ήθελα να ευχαριστήσω από καρδιάς τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη για τη μεγάλη ευκαιρία που μου έδωσε να συμμετέχω στο κυβερνητικό έργο και να προσφέρω όσα μπορώ για μια καλύτερη Ελλάδα. Τον ευχαριστώ για τη μακρά εμπιστοσύνη του, εδώ και χρόνια. Στην πολιτική είμαστε όλοι μέλλοντες τέως και ήρθε η ώρα και για μένα να γίνω τέως Υπουργός. Παραμένω, ωστόσο, Βουλευτής και στρατιώτης της Παράταξης, στον μεγάλο αγώνα που έχουμε μπροστά μας, υπό την ηγεσία του Κυριάκου Μητσοτάκη.

Χαίρομαι ειλικρινά που παραδίδω σε έναν συμπατριώτη μου, με τον οποίο γνωριζόμαστε από παιδιά. Χαίρομαι που, ως Καβαλιώτης, παραδίδω σε έναν Καβαλιώτη. Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος δεν χρειάζεται συστάσεις. Είναι ένα από τα πιο έμπειρα στελέχη της Παράταξης και είμαι βέβαιος ότι θα καταφέρει λαμπρά.

Φίλε Νίκο, καλωσόρισες στο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου και καλή επιτυχία στο έργο σου! Οι συνεργάτες μου και εγώ θα είμαστε δίπλα σου σε ότι χρειαστείς. Σας ευχαριστώ!».

Ο Υπουργός Μετανάστευσης & Ασύλου κ. Νικόλαος Παναγιωτόπουλος επεσήμανε τα εξής: 

«Κύριε Υπουργέ, πρώτα οφείλω ένα ευχαριστώ σε εσάς. 

Είστε ένας εξαιρετικός, λαμπρός συνάδελφος, συγκροτημένος, καταξιωμένος στο έργο του. Και με πολιτική διαδρομή, η οποία ασφαλώς δεν έχει τελειώσει. Δεν τελειώνει σήμερα συνεχίζεται και οδηγεί, το εύχομαι με όλη μου την καρδιά, αλλά και εκφράζω βεβαιότητα για αυτό. Οδηγεί σε καλύτερα μέρη, διότι το έχετε αποδείξει ότι επαξίως αναλάβατε το αξίωμα που αναλάβατε και έπεται συνέχεια.

Σας ευχαριστώ και για την ενημέρωση που μου κάνατε. Ήταν πληρέστατη. Έχω την αίσθηση, ότι δεν θα τελειώσει εδώ, θα τα ξαναπούμε γιατί τα θέματα είναι πολλά, που ασφαλώς «τρέχουν» για όλα τα πολλά και ενδιαφέρονται που πραγματεύεται αυτό το Υπουργείο. 

Πιστεύω ότι όλα όσα συμβαίνουν σε μια πολιτική διαδρομή είναι κομμάτια μιας πορείας. Η πορεία δίνει πολλές φορές την εντύπωση, ότι διακόπτεται, σταματά, αλλά στην ουσία συνεχίζεται, εξελίσσεται και πολλές φορές οδηγεί σε πιο καινούργια, πιο ενδιαφέροντα μονοπάτια. Σας ευχαριστώ ειλικρινά για τη συνεργασία που πάντα είχαμε, ειδικά σ’ αυτό το ημίωρο που με ενημερώσατε, για τα βασικά θέματα του Υπουργείου, προσβλέπω στο μέλλον και σας εύχομαι κάθε επιτυχία από εδώ και πέρα στην πορεία. 

Κυρίες και κύριοι, κυρία Υφυπουργέ, αγαπητή Σοφία, κυρίες και κύριοι Γενικοί Γραμματείς, κύριοι του Υπουργείου, αγαπητά στελέχη του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, Μετανάστευσης,

Δεν προετοίμασα ομιλία αναλάμβανοντας εδώ κατά την παράδοση - παραλάβή. Θέλω να πω όμως ότι σκοπεύω να συνεχιστεί το έργο του πάρα πολύ κρίσιμου Υπουργείου αυτού, στις σωστές κατευθύνσεις που έχουν τεθεί, στους στόχους της πολιτικής ηγεσίας. Το υπουργείο αυτό, αν και μικρό θα έλεγα σε όγκο, εντούτοις έχει τεράστιο μέγεθος και κρίσιμη σημασία, δεδομένων των προκλήσεων που αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή η χώρα μας και ολόκληρη η Ε.Ε. 

Το Μεταναστευτικό είναι μια πολυπαραγοντική θα έλεγα εξίσωση, που υπάρχει ευρωπαϊκή διάσταση ασφαλώς, σε μια συγκυρία ιδιαίτερα κρίσιμη, με πάρα πολλές αναδυόμενες, ήδη εκφρασμένες, προκλήσεις και εντάσεις, οι οποίες -κατά την προσωπική μου εκτίμηση- πρόκειται να γίνουν και το πρόβλημα των ροών και των πιέσεων. Άρα ο βαθμός ετοιμότητας ασφαλώς και δεν χαλαρώνει, αντιθέτως πρέπει να ενταθεί, ανάλογα με τις συγκυρίες. 

Αυτή η ετοιμότητα έχει και εθνική διάσταση, από την οποία προκύπτει αυτήν η πολυπαραγοντική εξίσωση. Σχετίζεται με την ασφάλεια, όσον αφορά στην προστασία των συνόρων μας. Έχει να κάνει με την οικονομία βάσει της απασχόλησης και της νόμιμης μετανάστευσης και προφανώς θα συνεχιστεί με πρωτοβουλίες και συνέργειες που είναι απολύτως απαραίτητες. Σχετίζεται με πάρα πολλά πράγματα που εφάπτονται στην καθημερινότητα όλων και ασφαλώς ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της διαδικασίας με τα προβλήματά της που πρέπει να εξαλειφθούν.

Πιστεύω στη συνέχεια των πραγμάτων. Πιστεύω ότι καθένας πρέπει να αφήνει το δικό του αποτύπωμα στο δημόσιο χώρο, στο δημόσιο αξίωμα, στο δημόσιο βίο και φυσικά στη δουλειά στη μετρήσιμη δουλειά, με βάση τα αποτελέσματα αυτής της δουλειάς. Σε αυτή τη συνεργασία δεν βλέπω να έχουμε ιδιαίτερα προβλήματα. Έχουμε πολλά να πούμε, έχουμε θέματα, πρωτοβουλίες νομοθετικές, θέματα εξεύρεσης άλλων λύσεων, ως σημαντικών λύσεων σε μια σειρά από θέματα και συνεχίζουμε. Πείτε ότι δεν άλλαξε τίποτα. Συνεχίζουμε στο ρυθμό που πρέπει να πιάσουμε όλοι, προκειμένου να δώσουμε λύση, στα προβλήματα, και ξέρω ότι είναι αρκετά, μεγάλα και οξέα προβλήματα που χρήζουν άμεσης παρέμβασης. Ευχαριστώ για την ενημέρωση και πάλι. 

Πιστεύω ότι όλες οι προκλήσεις αντιμετωπίζονται, αν υπάρχει συνεργασία, αποφασιστικότητα, πρόθεση να παλέψεις με τα προβλήματα και όχι απλά να τα “πετάξεις κάτω από το χαλί”. Αυτό είναι και το στίγμα που πρέπει κάθε πολιτική ηγεσία, να αφήνει στο πέρασμά της από κάθε δημόσιο αξίωμα. Έτσι θα πάμε και με τον διεθνή παράγοντα, που θεωρώ ότι θα έχουμε τη βαθμίδα συνεργασίας και αποδοχής που λέγαμε, είτε έχει να κάνει με τις Βρυξέλλες, είτε με τους γείτονες που μας ξέρουν και τους ξέρουμε. 

Εύχομαι σε όλες και όλους καλή δύναμη, συνέχεια στο έργο, καλή και ευδόκιμη και αποδοτική συνεργασία. Και πάλι σας ευχαριστώ».