Αποχαιρετώντας το 2020...

Λίγες ώρες έμειναν ακόμη μέχρι να φύγει το "ιδιαίτερο" 2020. Ήταν μια δύσκολη χρονιά από πολλές απόψεις. Δοκιμάστηκαν αξίες και αυτονόητα της καθημερινότητας. Είναι λοιπόν μια ευκαιρία απολογισμού αλλά και αυτοκριτικής. Τι κάναμε, τι δεν κάναμε, τι μπορούσαμε να κάνουμε, αν κάναμε ανθρώπους χαρούμενους, αν κάποιους στεναχωρήσαμε...

Καλό είναι, στις λίγες ώρες που απομένουν να ξεκαθαρίσουμε μέσα μας πως θέλουμε να πορευτούμε τη νέα χρονιά. Να βάλουμε προτεραιότητες και στόχους. Καλό θα είναι να μιλήσουμε σε αυτούς που μας κάνουν καλύτερους ανθρώπους. Αυτούς που μας έκαναν το πολυτιμότερο των δώρων, τον χρόνο τους. Γιατί ο χρόνος είναι κάτι που δεν επιστρέφεται. Ας πούμε ένα συγνώμη και ένα ευχαριστώ.

Μια νέα χρονιά έρχεται σε λίγες ώρες. Καλό είναι να μας βρει με τις επιλογές και τις προτεραιότητές μας... Καλή χρονιά με υγεία, αγάπη, επιτυχίες και χαμόγελα!!!!

Απολογισμός ανάγνωσης

Κλείνοντας την "ιδιαίτερη" αυτή χρονιά σε καραντίνα, όλοι κάνουμε έναν απολογισμό σχετικά με το τι κάναμε, τι δεν κάναμε, τι κερδίσαμε, τι χάσαμε, τι μας έμεινε…

Σε αυτό το πλαίσιο κάνω και αυτόν τον απολογισμό "ανάγνωσης", με βιβλία που διάβασα μέσα στο 2020, και προτείνω ανεπιφύλακτα.  Βιβλία λογοτεχνίας, ποίησης, ιστορίας, λαογραφίας, νεότερης ιστορίας και πολιτικής… Βιβλία παλιά και καινούργια… Βιβλία που ταξιδεύουν, διασκεδάζουν και προβληματίζουν.

Η σειρά που παρουσιάζονται είναι η σειρά που τα πήρα στα χέρια μου και περιηγήθηκε στις σελίδες τους:

• Η αηδονόπιτα, Ισίδωρος Ζουργός (Πατάκης)

• Βυζαντίου Γεύσεις. Η κουζίνα της Αυτοκρατορίας. Andrew Dalby (Πατάκης)

• Ημερολόγιο Ανασκαφής. Οι αναμνήσεις ενός αρχαιολόγου, Αναστάσιος Ουλκέρογλου (Πηγή)

• Σπίτι Παιδιού, Κυριάκος Συφιλτζόγλου (Αντίποδες)

• Άσπονδοι αδελφοί. Εβραίοι, Χριστιανοί, Μουσουλμάνοι, Σταύρος Ζουμπουλάκης (Πατάκης)

• Το κουκλόσπιτο, Χενρικ Ιψεν (Κάπα Εκδοτική)

• Άμλετ, Ουίλλιαμ Σαιξπηρ (Κάπα Εκδοτική)

• Ο γλάρος, Άντων Τσέχωφ (Κάπα Εκδοτική)

• Το Εκκρεμές του Φουκώ, Ουμπέρτο Έκο (Ψυχογιός)

• Τα αδεσποτάκια της Μπαρτσελόνα, Στέργια Κάββαλου (Ελληνοεκδοτική)

• Ψηφιακή Λαογραφία και Εκπαίδευση. Εμπλουτισμένα μέσα και καινοτόμες προσεγγίσεις,  Αλέξανδρος Καπανιάρης (Πεδίο)

• Η Παναγία των προσφύγων. Παναγία η Σηλυμβριανή, Κομνηνός Απότας και Νίκος Τσουμπάκης (Θρακική Εστία Καβάλας)

• Από την παραλία πέρασες;, Λυδία Ελιόγλου (Κάπα Εκδοτική)

• Πολεμικό Αρχείο 1919-1921¨Το ημερολόγιο του Ευζωνα, Σωτήρης Αλεξόπουλος (Ξυράφι)

• Ημερολόγιον Εκστρατείας 1918-1920, Σταύρος Καλλίτσης (Φιλοπρόοδος Όμιλος Βροντάδου)

• Βήματα Δημοκρατίας. Από τον Καποδίστρια στον Καλλικράτη, Παναγιώτης Γιαννόπουλος, (Λιβάνης)

• Ισμαήλ Χακκί Κομπάκογλου. Η ζωή μου, (Μουσείο Καπνού Καβάλας)

• Ελλάδα βιογραφία ενός σύγχρονου έθνους, Roderick Beaton (Πατάκης)

• Η αναχώρηση, Νίκος Θέμελης (Μεταίχμιο)

• Φάουστ, Γκαίτε (Κάπα Εκδοτική)

• Μάγκας, Π.Σ.Δέλτα (Βιβλιοπωλείο της Εστίας)

• Ελληνικός Λαϊκός Πολιτισμός και Τουρισμός, Μ. Βαρβούνης (Πεδίο)

• Ο Α΄Παγκόσμιος Πόλεμος (1914-1918): Ιστορία μιας οικουμενικής καταστροφής, Έλλη Λεμονίδου (Βιβλιοπωλείο της Εστίας)

• I Remember… Θυμάμαι…, Λέων Ναρ (επιμ.) (Ιανός)

• Η Ευρώπη είναι Χριστιανική;, Olivier Roy (Πόλις)

• Η Εποχή της Δωρεάς, Πάτρικ Λη Φερμορ (Μεταίχμιο)

• Όμως γιατί ξαναγυρίζουμε κάθε φορά χωρίς σκοπό στον ίδιο τόπο, Μ. Αναγνωστάκης (Ερμής)

• Ανιμάλε, Στέργια Κάββαλου (Κέλευθος)

• Τα δρώμενα της Ελλάδας και της Βαλκανικής. Από το μαγικοθρησκευτικό έθιμο στη λαϊκή διασκέδαση, Βάλτερ Πούχνερ (Αρμός)

• Θέματα συγκριτικής λαογραφίας. Ελλάδα, Βαλκάνια, Ανατολική Μεσόγειος και Εύξεινος Πόντος, Βάλτερ Πούχνερ (Σταμούλης)

·        •       Κοινωνιολογικό Κυριακοδρόμιο, Χρυσοστόμου Μητροπολίτου Ελευθερουπόλεως (Ι.Μ. Ελευθερουπόλεως)

•   Η Δυναστεία των Κομνηνών. Ο αγώνας του Βυζαντίου για επιβίωση 1057-1185, John Carr, (Ψυχογιός)

• Ο Μέγας Αλέξανδρος των Βυζαντινών. Που είναι θαμμένος ο Μέγας Αλέξανδρος, Ελένη Γλυκατζή-Αρβελέρ (Gutenberg)

• Επανάσταση. Ο αγώνας μας για τη Γαλλία, Εμμάνουελ Μακρον (Ψυχογιός)

• Ιστορίες που (δεν) είπα στον ψυχολόγο μου, Τατιάνα Κίρχοφ (Πόλις)

• Φλώρια δεκατέσσερα στένουν γρόσια σαράντα. Η κυκλοφορία των νομισμάτων στον ελληνικό χώρο. 15ος-19ος αι., Ευτυχία Λιατα (Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών-ΕΙΕ)

• Με το βλέμμα των παιχνιδιών, Χρήστος Μπουλώτης (Τράπεζα Πειραιώς/Polaris)

• Ο μολυβένιος Στρατιώτης, Χανς Κρίστιαν Άντερσεν (Κάπα Εκδοτική)

• Ιστορία ενός οδοιπόρου. Στρατής Δούκας, Κώστας Ακρίβος (Μεταίχμιο)

• Αλτσχάιμερ Trance, Στέργια Κάββαλου (Βακχικόν)

• Οριοθέτηση Θαλασσίων Ζωνών και ελληνοτουρκικές σχέσεις, Ευάγγελος Βενιζέλος (Παπαδόπουλος) 

Και μαζί με αυτά, ξαναδιάβασα τα παρακάτω:

·        •      Το τραγούδι του πατέρα, Θεόδωρος Γρηγοριάδης (Πατάκης)

·        •      40 δαγκωμένες αλήθειες, Ελένη Σκάρπου (εκδόσεις Πανεπιστημίου Μακεδονίας)

·        •      Ο μύθος του Σίσυφου, Αλμπερ Καμύ (Καστανιώτης)

·        •      Το μισό των Κενταύρων, Διαμαντής Αξιώτης (Επίκεντρο)

·        •      Η τέχνη του να έχεις πάντα δίκιο, Άρτουρ Σοπενχάουερ (Πατάκης)

·        •      Το Οικουμενικό Πατριαρχείο στη δίνη του Ψυχρού Πολέμου, Παύλος Σεραφειμ (Μπαρμπουνάκης)

·        •      Το Σχέδιο Μάρσαλ. Ανασυγκρότηση και διαίρεση της Ευρώπης, Θανάσης Σφήκας (επιμ.)(Πατάκης)

·        •      Βιώματα του Μακεδονικού Ζητήματος. Δοξάτο Δράμας 1912-1946, Ευάνθης Χατζηβασιλείου (Πατάκης)

·        •      Συνύπαρξη. Ειρήνη, Φύση, Φτώχεια, Τρομοκρατία, Αξίες. Θρησκειολογική Θεώρηση, Αναστασίου Αρχιεπισκόπου Αλβανίας (Αρμός)

·        •      Η ανακάλυψη του Βυζαντίου στο χώρο της Ελληνικής Λαογραφίας, Μ.Γ. Βαρβούνης (Βάνιας)

·        •      Οι "αόρατες" βυζαντινές πόλεις στον ελλαδικό χώρο, Τόνια Κιουσοπούλου (Πόλις)

·        •      Πρώιμη οθωμανική πόλη. 7 περιπτώσεις από τον νοτιοβαλκανικό χώρο, Φωκίων Κοτζαγεώργης (Βιβλιόραμα)

·        •      Εξορκίζοντας το κακό. Πίστη και Δεισιδαιμονίες στο Βυζάντιο, (Υπ. Πολιτισμού/ΤΑΠΑ)

·        •      Το Βυζαντινό Κράτος, Ιωάννης Καραγιαννόπουλος (Βάνιας)

Καλές γιορτές!

 

Ευχές!

 

Εγκύκλιος του Αρχιεπισκόπου Αμερικής κ. Ελπιδοφόρου

 “Ἀγαπήσεις Κύριον τὸν Θεόν σου ἐν ὅλῃ τῇ καρδίᾳ σου καὶ ἐν ὅλῃ τῇ ψυχῇ σου καὶ ἐν ὅλῃ τῇ διανοίᾳ σου. Αὕτη ἐστὶ πρώτη καὶ μεγάλη ἐντολή. Δευτέρα δὲ ὁμοία αὐτῇ· ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν” (Ματθ. 22, 37-39).

Αγαπητοί μου αδελφοί και αδελφές εν Χριστώ,

Καθώς διανύουμε ήδη την περίοδο της νηστείας των Χριστουγέννων, αντιλαμβανόμαστε ότι αυτή η περίοδος θα είναι εντελώς διαφορετική σε σχέση με αντίστοιχες του παρελθόντος. Γι’ αυτό θα ήθελα να υπενθυμίσω σε όλους σας τα παραπάνω λόγια του Κυρίου μας. Έχουμε ένα θεμελιώδες καθήκον απέναντι στο Θεό και στον κατ’ εικόνα Θεού πλασμένο άνθρωπο. Και το καθήκον αυτό είναι η αγάπη.

Μέσα στη συνεχιζόμενη πανδημία αντιμετωπίζουμε ακόμα πιο δύσκολες στιγμές που θα απαιτήσουν θυσίες για χάρη τόσο της δικής μας υγείας όσο και της υγείας των συνανθρώπων μας. Καλώ τον καθένα και την καθεμιά από μας να αναλογιστούμε τη θυσία του ίδιου του Κυρίου μας, ο οποίος ταπείνωσε τόσο πολύ τον εαυτό Του, ώστε καταδέχτηκε να γεννηθεί σ’ ένα σπήλαιο στη Βηθλεέμ. Είναι πιθανό να ακούσετε φωνές, ακόμη και από χριστιανούς, που διαμαρτύρονται, επικαλούνται τα λεγόμενα “δικαιώματα και προνόμια” και απορρίπτουν ακόμα και την απλή κάλυψη των προσώπων μας κατά τη διάρκεια αυτής της πανδημίας με το πρόσχημα ότι κάτι τέτοιο δήθεν προσβάλλει το Δημιουργό μας.

Σας παρακαλώ πολύ να σκεφτείτε ότι ο Κύριος της δόξης περιέβαλε Εαυτόν με τη σάρκα μας κατά την Ενανθρώπησή Του και ότι ταπείνωσε Εαυτόν μέχρι σταυρικού θανάτου για τη σωτηρία μας. Δεν μπορούμε, λοιπόν, εμείς να καλύψουμε τα πρόσωπά μας για να προστατεύσουμε τον πλησίον μας; Είναι, πράγματι, τόσο δύσκολο αυτό; Τιμάμε το Θεό τιμώντας τη δημιουργία Του! Δεν μπορούμε να πάρουμε αποστάσεις για λίγο διάστημα από τους αγαπημένους μας για το καλό τους; Το βαθύτερο νόημα των Χριστουγέννων ξεκινά με τον Υιό του Θεού, ο οποίος απομακρύνεται από τον απέραντο χώρο του ουρανού, για να ενώσει εμάς με τον Πατέρα.

Αγαπητοί μου Χριστιανοί, βρισκόμαστε σε μία κρίσιμη συγκυρία για την υγειονομική κατάσταση της χώρας μας, αλλά και σ’ ένα κρίσιμο σταυροδρόμι για την υγεία των ψυχών μας. Πώς θα αναγνωρίσει ο κόσμος ότι είμαστε Χριστιανοί; “Ἐάν ἀγάπην ἔχητε ἐν ἀλλήλοις” (Ιω. 13, 35), ήταν η απάντηση του Κυρίου. Ας παραμερίσουμε τις εγωιστικές μας αντιλήψεις και τις σκέψεις που ενισχύουν την υπερηφάνεια και τη ματαιοδοξία μας και με ταπείνωση, αξιοπρέπεια και διάθεση δοξολογίας του Παντοδύναμου Θεού ας δείξουμε την αγάπη μας ο ένας για τον άλλο προστατεύοντας την ζωντανή εικόνα του Θεού που είναι ο κάθε άνθρωπος.

Με πατρική εν Χριστώ αγάπη

† ο Αμερικής Ελπιδοφόρος

"Η ιστορία είναι μόνο σημειώσεις που κάποιος έχει κρατήσει"

 "Η ιστορία είναι μόνο σημειώσεις που κάποιος έχει κρατήσει" (A. Whitney Brown).

Η αναζήτηση της ιστορίας είναι πάντα γοητευτική, ταξιδεύει στα σκοτάδια και μυρίζει φθινοπωρινή γη. Έτσι διατηρείται η ιστορία. Διασώζεται στα πιο απίθανα μέρη, πολλές φορές ανάμεσα σε σωρούς σκουπιδιών, και κρύβει πυκνογραμμένες σελίδες, γεμάτες με περιπέτειες ανθρώπων. Όταν την ανακαλύπτεις, νιώθεις το βάρος της, νιώθεις το σφυγμό και την ένταση αυτών που την χάραξαν στο χρόνο.... 

Άγνωστες πτυχές της τοπικής μας ιστορίας, που οδηγούν σε νέα ιστορική αναζήτηση, σε καινούρια ταξίδια στο χρόνο και στις σελίδες βιβλίων...

Προτάσεις ανάγνωσης

Ο Δεκέμβριος μπήκε με καραντίνα και κρύο (τουλάχιστον εδώ στα βόρεια). Ωστόσο το διάβασμα είναι ελευθερο και μας ταξιδεύει χωρίς περιορισμούς!Προτάσεις ανάγνωσης λοιπόν... Τέσσερα βιβλία αξιόλογων και αγαπητών φίλων είναι ιδανικά για το Σαββατοκύριακο μας. 

1) "Το τραγούδι του πατέρα". Θεόδωρος Γρηγοριάδης. Εκδόσεις Πατάκη 

Στα τέλη της δεκαετίας του πενήντα, σε ένα καπνοχώρι του Παγγαίου τρεις νέοι αγρότες, προσφυγόπουλα και κανταδόροι στις γειτονιές των κοριτσιών, φτιάχνουν ένα µουσικό τρίο, κιθάρα, ακορντεόν και βιολί, το Τρίο Καντάδα. Παίζουν στους γάµους και στις γιορτές του χωριού, τραγουδάνε ισπανόφωνα τραγούδια και γράφουν ένα δικό τους τανγκό. Ονειρεύονται µια καριέρα παραπέρα, όµως είναι ερασιτέχνες και δεµένοι µε τον κάµπο.

"Ο κιθαρίστας ήταν ο πατέρας µου. Πρόλαβα να τους γνωρίσω παιδί, τους ακολούθησα στα γλέντια και στις νυφιάτικες αυλές. Χρόνια µετά αποφάσισα να γράψω την ιστορία τους σε ένα µικρό βιβλίο, µε φωτογραφίες που συµπληρώνουν το κείµενο. Ήθελα µια γραφή εξοµολογητική και βιωµατική, διάσπαρτη µε ιστορίες αληθινές, σαν να βγαίνουν από µυθιστόρηµα. Ένα βιβλίο που να ακούγεται σαν τραγούδι. Ένα τραγούδι για τον πατέρα, τους φίλους του και τη γενιά τους, µια γενιά που πάλεψε να ορθοποδήσει, που τόλµησε να ονειρευτεί µε κέφι και ελπίδα", αναφέρει ο συγγραφέας. 

2) "Ιστορία ενός οδοιπόρου. Στρατής Δούκας". Κώστας Ακρίβος. Εκδόσεις Μεταίχμιο 

Θα ’θελα τώρα να κοιμηθώ... Αλλά σε παρακαλώ μη με ξεχάσεις... Να 'χεις πάντα στον νου σου πως όλα ετούτα που σου είπα είναι αληθινά, είναι βγαλμένα μέσα απ’ τα βάθη της ψυχής μου... Και πως σ’ τα διηγήθηκα εγώ...Εγώ, ο Στρατής Δούκας.

Από τα Μοσχονήσια και το Αϊβαλί στη Νεάπολη Εξαρχείων και εν συνεχεία στην πρόσφατα απελευθερωμένη Μακεδονία και ύστερα ξανά πίσω στην Αθήνα, ο Στρατής Δούκας οδοιπορεί μέσω της μνήμης και εξομολογείται, σε μεγάλη πια ηλικία και τρόφιμος γηροκομείου, προσωπικές εμπειρίες αλλά και βιώματα ανθρώπων που άγγιξαν βαθιά την ψυχή του.

Κυρίαρχο γεγονός στη ζωή και το έργο του είναι η συνάντηση που είχε με έναν πρόσφυγα στην περιοχή της Πιερίας· συνάντηση που θα γεννήσει την εμβληματική για τα ελληνικά γράμματα Ιστορία ενός αιχμαλώτου.

Ταυτόχρονα με την ανάπλαση του σκηνικού της συγγραφής αυτού του κορυφαίου έργου, ξεδιπλώνεται ανάγλυφα και η ιστορία του ελληνικού πολιτισμού όλου σχεδόν του 20ού αιώνα, καθώς από την αφήγηση του Δούκα παρελαύνουν όχι μόνον οι εκλεκτές συντροφιές του (Κόντογλου, Παπαλουκάς, Μυριβήλης, Μόλλας, Βενέζης, Πεντζίκης...), μα και οι πνευματικοί του προπάτορες: Σολωμός, Παπαδιαμάντης, Παλαμάς, Καζαντζάκης, Χαλεπάς...

Ακροατής αυτής της μυθοπλαστικής εξιστόρησης ένας δημοσιογράφος. Αποδέκτες ωστόσο, θα ευχόταν ο Στρατής Δούκας, να είναι όλες οι κατοπινές γενιές και ιδίως η μεγάλη συμπάθεια και αδυναμία του: οι νέοι αυτού του τόπου. 

3) "Αλτσχάιμερ Trance". Στέργια Κάββαλου. Εκδόσεις Βακχικόν 

Αλτσχάιμερ για το χάσιμο της συνειδητότητας. Trance για το ξύπνημα της αίσθησης.Αλτσχάιμερ Trance για τη διττή υπόσταση μιας φύσης που δεν ξέρει πού πάει, αλλά παίρνει με βία και απόλαυση την κάθε στροφή. Δεκαέξι διηγήματα, δεκαέξι ιστορίες σκόρπιες από τις ημέρες της προηγούμενης δεκαετίας. Με latest προσθήκη την "Ανδρομάχη" για την τιμή μιας γυναίκας που πάει κόντρα στις συμβάσεις. 

4) "40 δαγκωμένες αλήθειες". Ελένη Σκάρπου. Εκδόσεις Πανεπιστημίου Μακεδονίας 

Αν αγαπάς τις λέξεις των ανθρώπων... θα μείνουν μόνο εκείνες να σε στοιχείωνουν. Αγάπα αυτό που έχουν τα μάτια τους και συγχώρεσέ τους καθώς φεύγουν!