Ένα ιστορικό δημοσιεύμά μου στην "Εβδόμη" (14-11-2007) που συζητήθηκε αρκετά, και για το οποίο δέχθηκα πολλά τηλεφωνήματα ήταν και το παρακάτω, που αναφέρεται στην απελευθέρωση της περιοχής του Παγγαίου. Πρόκειται για μια σύντομη καταγραφή γεγονότων. Το "ξαναδημοσιεύω" λοιπόν, για κάθε ενδιαφερόμενο:
"Ενενήντα πέντε χρόνια συμπληρώθηκαν από την απελευθέρωση του Παγγαίου από τον Τουρκικό Ζυγό, και λίγοι είναι αυτοί που ξέρουν το τι συνέβη εκείνες τις μέρες του Οκτωβρίου του 1912, όταν οι Έλληνες της περιοχής αποκτούσαν την ελευθερία τους μετά από πέντε αιώνες σκλαβιάς.
Όπως αναφέρει σε μια καταγραφή του, ο τότε δημοδιδάσκαλος στο Δημοτικό Σχολείο Παλαιοχωρίου Ξενοφών Μαλαμίδης, από την κήρυξη του Ελληνοτουρκικού πολέμου στις 5 Οκτωβρίου 1912, όλοι οι Έλληνες της επαρχίας Παγγαίου, «με αγωνίαν παρηκολουθούμεν τας επιχειρήσεις και με ανεκλάλητον χαράν επληροφορούμεθα την πρόοδον και τας νίκας των Ελληνικών Στρατευμάτων». Ήδη, όπως αναφέρει, το δεύτερο δεκαήμερο του Οκτωβρίου, οι κάτοικοι της περιοχής άρχισαν να επεξεργάζονται τρόπους για να συμμετάσχουν στον αγώνα για την ελευθερία. Τα πράγματα γίνονταν δυσκολότερα αφού την περιοχή, μετά τη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, επιβουλεύονταν και οι Βούλγαροι, οι οποίοι ήδη κατευθύνονταν προς τη Δράμα.
Παρ’ όλα αυτά ομάδα Ελλήνων προσκόπων με αρχηγό τον οπλαρχηγό καπετάν Δούκα, εγκαταστάθηκε στο Ροδολείβος και είχε επαφή με τον Μητροπολίτη Ελευθερουπόλεως και αργότερα εθνομάρτυρα Γερμανό, προκειμένου να κατευθυνθεί προς την Ελευθερούπολη και να απελευθερώσει ολόκληρη την επαρχία Παγγαίου.
Τις επόμενες ημέρες η Δράμα έπεσε στα χέρια των Βουλγάρων και αυτό ανάγκασε τον Μητροπολίτη Γερμανό να παροτρύνει τον Καπετάν Δούκα για να επισπεύσει την κατάληψη της Ελευθερούπολης για να μην τον προλάβουν οι Βούλγαροι. Παρ’ όλα αυτά ο Καπετάν Δούκας ήταν επιφυλακτικός μια και δεν είχε ισχυρή δύναμη.
Στις 27 Οκτωβρίου, Βούλγαροι κομιτατζήδες εισήλθαν στην Καβάλα και άρχισαν να σκοτώνουν και να ληστεύουν πλούσιους Τούρκους. Παρακολουθώντας τις εξελίξεις και φοβούμενος μήπως οι Βούλγαροι φθάσουν στην Ελευθερούπολη πριν από τους Έλληνες, ο Μητροπολίτης Γερμανός απέστειλε στο Ροδολείβος τον ιερέα Νικόλαο Οικονόμου, με επιστολή του προς τον Καπετάν Δούκα να σπεύσει να καταλάβει την πόλη.
Έτσι, στις 29 Οκτωβρίου, ο οπλαρχηγός ξεκίνησε από το Ροδολείβος με κατεύθυνση την Ελευθερούπολη, και στο πέρασμα του αφόπλιζε τα τουρκικά αποσπάσματα. Χαρακτηριστικό μάλιστα είναι ότι οι κάτοικοι του Παλαιοχωρίου, μόλις έμαθαν ότι ο Καπετάν Δούκας φτάνει στην περιοχή, αφόπλισαν τους Τούρκους και οπλισμένοι πλέον κατευθύνθηκαν στην κεντρική οδό για να προϋπαντήσουν το τμήμα του οπλαρχηγού, και στη συνέχεια όλοι μαζί κατευθύνθηκαν προς την Ελευθερούπολη, όπου, στην τοποθεσία που βρίσκεται σήμερα το στρατόπεδο «Αμβράζη», τους υποδέχθηκαν οι τουρκικές πολιτικές αρχές και συγκεκριμένα ο έπαρχος, ο οικονομικός έφορος, ο αστυνόμος κλπ, «κομίζοντες άρτον και άλας επί δίσκου, ως και ξίφος ανεστραμμένον». Εκεί βρίσκονταν ο Μητροπολίτης Γερμανός με τους ιερείς που φορούσαν τα άμφια τους, οι μαθητές των σχολείων, η φιλαρμονική μουσική και όλος ο ελληνικός πληθυσμός της πόλης. «Οι κώδωνες της εκκλησίας κρούουν χαρμοσύνως, η φιλαρμονική μουσική παιανίζει τον Εθνικόν Ύμνον και διάφορα εμβατήρια. Οι μαθηταί και μαθήτριαι άδωσι πατριωτικά άσματα. Άνδρες, γυναίκες και παιδιά κλαίουν από χαρά και ανεκλάλητον ενθουσιασμόν Ελληνικαί σημαίαι ανεπετάσθησαν εις πλείστα οικήματα. Η χαρά του λαού είναι αδύνατον να περιγραφεί», παρατηρεί ο Ξ. Μαλαμίδης.
Στη συνέχεια ο Μητροπολίτης αφού ασπάστηκε τον οπλαρχηγό οδήγησε την πομπή προς το διοικητήριο της πόλης, όπου και ο Καπετάν Δούκας εγκαθίσταται στην μέχρι τότε έδρα του Τούρκου έπαρχου.
Δυστυχώς, τέσσερις μέρες μετά οι Βούλγαροι που βρίσκονταν στην Καβάλα πληροφορήθηκαν ότι στην Ελευθερούπολη δεν υπάρχει τακτικός στρατός και με μια διμοιρία στρατού έφτασαν στην πόλη και εκδίωξαν τον Καπετάν Δούκα. Μετά από αυτά, τις παραμονές των Χριστουγέννων, έφτασε στην περιοχή ο ελληνικός στρατός που απελευθέρωσε τα χωριά του Παγγαίου, ενώ η Ελευθερούπολη έμεινε στα χέρια των Βουλγάρων μέχρι τις 26 Ιουνίου 1913, οπότε και αποβιβάστηκε ελληνικός στρατός στην Καβάλα για να απελευθερωθεί ολόκληρη η Μακεδονία".
Πρόκειται για σελίδες της νεότερης ιστορίας μας, άγνωστες στους πολλούς. Αν κάποιος γνωρίζει κάτι παραπάνω, μπορεί να το συμπληρώσει...
2 σχόλια:
Καλωσόρισες στα μπλογκαρίσματα, Άρη! Συνέχισε να μας γράφεις για όσα αφήσαμε πίσω και όσα ακόμη θα ψάξεις.
Καλή αρχή. Καιρός ήταν να δημιουργηθεί ένα blog με αναφορά στα τοπικά γεγονότα.
Η γνώση των αγώνων των προγόνων μας, μας βοηθά να εκτιμήσουμε και να προστατεύσουμε περισσότερο την ελευθερία που απολαμβάνουμε σήμερα.
Το 1978, μια γιαγιά (Πατσόλα Λευκοθέα), μου διηγήθηκε το εξής : όταν ο καπετάν Δούκας έφτασε στην Δρυάδα και αφού αφόπλισε την τουρκική φρουρά, έγινε σεισμός μικρής εντάσεως. Από τον σεισμό γκρεμίστηκε ένα τμήμα του κάστρου του Παλαιοχωρίου με εκκωφαντικό θόρυβο. Αυτό θεωρήθηκε πολύ καλός οιωνός από τους κατοίκους αλλά και από τους στρατιώτες για την συνέχιση του απελευθερωτικού αγώνα.
Δημοσίευση σχολίου