Σας γνωρίζουμε ότι το Εργαστήριο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Ερευνών του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκριτείου Πανεπιστήμιου Θράκης (ΔΠΘ), η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ξάνθης, το Πολιτιστικό Αναπτυξιακό Κέντρο Θράκης (ΠΑΚΕΘΡΑ) και το Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης (ΙΘΤΠ) σε συνεργασία συνεχίζουν τις προγραμματισμένες εκδηλώσεις μέσα στο 2019 με τον γενικό τίτλο:
«Ξάνθη, από την Προϊστορία στο Σήμερα»
Αφορμή της διοργάνωσης αυτής αποτελεί η συμπλήρωση 100 χρόνων από την απελευθέρωση της Ξάνθης και είναι ενταγμένη στο γενικότερο κλίμα του εορτασμού που προγραμματίζεται από διάφορους τοπικούς φορείς. Σκοπός είναι, μέσα από μια σειρά επτά εσπερίδων (τρεις στο πρώτο και τέσσερις στο δεύτερο εξάμηνο), στις οποίες θα συμμετάσχουν διακεκριμένοι αρχαιολόγοι, ιστορικοί και ερευνητές, να παρουσιαστεί στο κοινό η πορεία του Νομού Ξάνθης από τα προϊστορικά χρόνια έως τη σημερινή εποχή.
Στην Οργανωτική Επιτροπή συμμετέχουν:
Γεώργιος Χρ. Τσιγάρας, Αναπληρωτής Καθηγητής, Εργαστήριο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Ερευνών του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του ΔΠΘ.
Κωνσταντίνα Καλλιντζή, Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ξάνθης.
Βασίλης Αϊβαλιώτης, Γενικός Γραμματέας του ΔΣ του ΠΑΚΕΘΡΑ.
Ανδρέας Ματζάκος, Διευθυντής του ΙΘΤΠ.
Επιστημονικός Σύμβουλος: Διαμαντής Τριαντάφυλλος, Επίτιμος Έφορος Αρχαιοτήτων
Στην 5η Εσπερίδα με θέμα την Ξάνθη και την περιοχή της κατά τη διάρκεια της Οθωμανοκρατίας θα παρουσιαστούν η ιστορία της Ξάνθης και της ευρύτερης περιοχής της, τα οθωμανικά μνημεία της περιοχής και τέλος τα γεγονότα κατά την κρίσιμη διετία που οδήγησαν στην απελευθέρωση της περιοχής και την ενσωμάτωση της Ξάνθης στον κορμό του ελληνικού κράτους.
Με την κατάκτηση της Ξάνθης από τους Οθωμανούς η νέα διοίκηση επέλεξε ως κέντρο της περιοχής τη Γενισέα, την Νέα πόλη του Νέστου, σχηματίζοντας έτσι ένα δίπολο: η χριστιανική Ξάνθη και η οθωμανική Γενισέα. Η Ξάνθη παρέμεινε μια χριστιανική πόλη, χωρίς να αλλάξουν τα πολεοδομικά και δημογραφικά της δεδομένα. Στο νέο διοικητικό κέντρο της περιοχής, τη Γενισέα (Νέα πόλη του Νέστου), –μια αμιγώς μουσουλμανική πόλη, βρίσκεται σε μια σημαντική γεωγραφικά, στρατιωτικά και οικονομικά θέση– ανοικοδομήθηκαν σημαντικά δημόσια οικοδομήματα, τεμένη, πτωχοκομείο, ιεροδιδασκαλείο και λουτρά.
Τομή στην ιστορία της Ξάνθης και της ευρύτερης περιοχή αποτελούν οι ισχυροί σεισμοί του 1829 που κατέστρεψαν τον βυζαντινό οικιστικό ιστό της πόλης. Ωστόσο, η καλλιέργεια του καπνού αποτέλεσε την κύρια πηγή πλούτου της περιοχής και ανέδειξε την περιοχή σε κέντρο του καπνεμπορίου. Οι εμπορικοί ανταγωνισμοί των μουσουλμάνων γαιοκτημόνων της Γενισέας και η πυρκαγιά του 1870 ανάγκασαν την οθωμανική διοίκηση να μεταφέρει το διοικητικό κέντρο της περιοχής στην Ξάνθη, γεγονός που επέφερε δημογραφικές αλλαγές τόσο στη Γενισέα όσο και στην Ξάνθη, ενώ οι μεταρρυθμίσεις (Τανζιμάτ) που καταγράφονται στην Οθωμανική αυτοκρατορία ευνοούν τους χριστιανούς εμπόρους του καπνού.
Τον 19ου αιώνα στη Γενισέα ανοικοδομείται ο Ναός της Υπαπαντής του Χριστού (1834) και στην Ξάνθη, στις συνοικίες που εγκαταστάθηκαν μουσουλμάνοι, ανοικοδομήθηκαν νέα τεμένη που προστέθηκαν στα τρια τζαμιά που ήδη λειτουργούσαν.
Τα γεγονότα των Βαλκανικών πολέμων και ο Πρώτος Παγκόσμιος πόλεμος επιδρούν στην περιοχή και ο Ελληνικός Στρατός υπό την ηγεσία του στρατηγού Λεοναρδόπουλου φθάνει στην Ξάνθη και ελευθερώνει την περιοχή. Η ενσωμάτωση της Ξάνθης και της Θράκης στον κορμό του Ελληνικού Κράτους αποτελεί μια νέα περίοδο στην ιστορία της περιοχής και επιφέρει σημαντικές και θετικές αλλαγές στην οικονομική, στρατηγική και πολιτιστική ιστορία της Θράκης.
5η Εκδήλωση
Την Τετάρτη 16 Οκτωβρίου πραγματοποιείται η 5η Επιστημονική Συνάντηση, ως εξής:
Θέμα: Οθωμανοκρατία
Ημερομηνία: Τετάρτη 16 Οκτωβρίου 2019
Ώρα: 19:30
Τόπος: Αίθουσα εκδηλώσεων «Βιργινία Τσουδερού»/καπναποθήκη «Π»
Ομιλητές:
Φωκίων Κοτζαγιώργης, Αναπληρωτής Καθηγητής ΑΠΘ: Η Ξάνθη και η περιοχή της κατά την οθωμανική περίοδο
Γεώργιος Χρ. Τσιγάρας, Αναπληρωτής Καθηγητής ΔΠΘ: Τα Οθωμανικά τεμένη της Γενισέας και της Ξάνθης
Ιωάννης Μ. Μπακιρτζής, Επίκουρος Καθηγητής ΔΠΘ: 1919-1920, οι σχοινοτενείς διαπραγματεύσεις στο Συνέδριο της Ειρήνης για την επιδίκαση της δυτικής Θράκης - Γαλλικό προτεκτοράτο ή απόδοση στην Ελλάδα;
Συντονίστρια: Αικατερίνη Μάρκου, Επίκουρη καθηγήτρια ΔΠΘ
ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΙΝΟ
(Πηγή: Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης)